Đi tiểu ra cục máu đông cảnh báo bệnh lý gì? Có nguy hiểm không?

Khi bạn nhận thấy đi tiểu ra cục máu đông, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám vì đây có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý đáng lo ngại.

1. Cục máu đông trong nước tiểu trông như thế nào?

Cục máu đông là triệu chứng có thể có của chứng tiểu máu nặng. Cục máu đông còn được gọi là huyết khối, hình thành khi tiểu cầu (một loại tế bào máu) và một loại protein trong máu gọi là fibrin cùng nhau hoạt động để ngăn chảy máu bằng cách hình thành cục máu đông.

Nếu có đủ máu trong nước tiểu, cục máu đông có thể hình thành. Hình dạng của cục máu đông có thể khác nhau, chúng thường trông giống như những cục nhỏ giống như con giun hoặc dai có màu đỏ hoặc nâu. Hoặc những cục máu đông này có thể trông như đốm màu đỏ hoặc sẫm trôi nổi trong nước tiểu có màu bình thường.

2. Đi tiểu ra cục máu đông do đâu?

2.1. Đi tiểu ra cục máu đông có thể xảy ra cả ở nam và nữ

Những trường hợp đi tiểu ra cục máu đông nhưng không đau thường do các nguyên nhân không quá đáng lo ngại. Trong khi đó, đi tiểu ra cục máu đông nhưng đau có thể cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm.

- Tập thể dục quá sức

Tiểu ra máu sau khi gắng sức xảy ra khi tập thể dục mạnh hoặc kéo dài gây áp lực không đáng có lên đường tiết niệu, bao gồm thận, bàng quang, niệu quản và niệu đạo.

Các nghiên cứu cho thấy đi tiểu ra máu do gắng sức ảnh hưởng đến 1 trong 8 người chạy đường dài, đặc biệt là những người dưới 30 tuổi, gây ra tình trạng có máu trong nước tiểu kéo dài từ vài giờ đến 3 ngày.

- Chấn thương do tai nạn

Đi tiểu ra cục máu đông có thể xảy ra sau khi niệu đạo (ống dẫn nước tiểu ra khỏi cơ thể) hoặc bàng quang bị tổn thương. Điều này có thể là do các thiết bị như ống thông tiểu hoặc ống soi bàng quang được đưa vào niệu đạo hoặc phẫu thuật đường tiết niệu.

Quan hệ tình dục mạnh có thể làm tổn thương niệu đạo và gây ra tình trạng tiểu ra máu, ở nam giới có thể gây ra tình trạng xuất tinh ra máu.

- Thuốc men

Một số loại thuốc có thể gây ra tình trạng đi tiểu ra cục máu đông hoặc có máu trong nước tiểu. Các loại thuốc này bao gồm:

+ Kháng sinh aminoglycoside (một loại kháng sinh phổ rộng)

+ Thuốc chống co giật (thuốc chống động kinh)

+ Thuốc tránh thai

+ Thuốc lợi tiểu ("thuốc nước")

+ Elavil (amitriptyline) (thuốc chống trầm cảm)

+ Penicillin (phổ rộng)

- Nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhiễm trùng đường tiết niệu là tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn ở hệ thống tiết niệu. Hầu hết liên quan đến niệu đạo hoặc bàng quang (viêm bàng quang) ở phần dưới của đường tiết niệu. Phụ nữ bị ảnh hưởng nhiều hơn nam giới.

Hầu hết nhiễm trùng đường tiết niệu đều do vi khuẩn Escherichia coli (E. coli) gây ra, vi khuẩn này thường trú trong ruột. Nguy cơ hình thành cục máu đông tăng lên khi nhiễm trùng thận hoặc bàng quang nghiêm trọng và kèm theo các triệu chứng như có mủ trong nước tiểu, nước tiểu có mùi hôi và đau lưng hoặc hông.

- Sỏi thận và bàng quang

Sỏi thận và sỏi bàng quang là những cặn cứng hình thành khi các khoáng chất trong nước tiểu bắt đầu kết tinh.

Đôi khi, sỏi có thể đào thải ra bên ngoài mà không gây ra triệu chứng gì. Tuy nhiên, những viên sỏi lớn hơn có thể bị kẹt trong niệu quản hoặc niệu đạo và gây ra đau đớn, buồn nôn và nôn dữ dội. Khi sỏi được đẩy ra ngoài nó có thể làm rách thành mạch nước tiểu và gây chảy máu.

Sỏi bị kẹt cũng có thể gây chảy máu vì sự tích tụ nước tiểu sau chỗ tắc nghẽn có thể khiến các mạch máu nhỏ vỡ ra. Khi sỏi được đẩy ra ngoài, có thể có một luồng máu chảy và các cục máu đông lớn, có thể nhìn thấy được.

- Bệnh thận đa nang

Bệnh thận đa nang (PKD) là một rối loạn di truyền ảnh hưởng đến mọi người ở mọi giới tính, gây ra các nang chứa đầy dịch hình thành trong thận. Ngoài tiểu máu, các triệu chứng của bệnh thận đa nang bao gồm đau lưng hoặc đau hông, bụng sưng, huyết áp cao và tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.

Khoảng 50% người mắc bệnh thận đa nang sẽ có triệu chứng là đi tiểu ra máu. Trong khi hầu hết các trường hợp tương đối vô hại, chảy máu dai dẳng có thể chỉ ra suy thận, đặc biệt là khi kèm theo buồn nôn, nôn, chán ăn, yếu và khó thở. Mọi người cũng có thể đi tiểu ra nhiều cục máu đông trong những trường hợp như thế này.

- Bệnh hồng cầu hình liềm

Bệnh hồng cầu hình liềm (SCD) là một rối loạn máu di truyền. Tình trạng này có thể dẫn đến thiếu máu và các triệu chứng như đau định kỳ, sưng tay và chân, nhiễm trùng thường xuyên và các vấn đề về thị lực.

Tiểu ra máu với bệnh hồng cầu hình liềm có xu hướng tương đối lành tính và được kích hoạt bởi tình trạng mất nước. Nhưng đôi khi, bệnh hồng cầu hình liềm có thể gây ra tình trạng đi tiểu với cục máu đông lớn. Điều này thường thấy nhất ở dạng gọi là bệnh hồng cầu hình liềm dị hợp tử có thể làm cho máu trở nên nhớt hơn và dễ bị đông máu.

- Huyết khối tĩnh mạch thận

Thuyên tắc tĩnh mạch thận (RVT) là một tình trạng hiếm gặp trong đó cục máu đông hình thành ở một hoặc cả hai tĩnh mạch thận dẫn máu ra khỏi thận. Đây là một tình trạng nghiêm trọng thường là kết quả của một vấn đề thận tiềm ẩn như hội chứng thận hư hoặc khối u thận.

Thuyên tắc tĩnh mạch thận có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho thận, dẫn đến chảy máu đáng kể và hình thành cục máu đông. Các triệu chứng khác bao gồm đau lưng dưới hoặc đau hông, buồn nôn, nôn, sốt và giảm lượng nước tiểu khi tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, cục máu đông có thể di chuyển từ thận đến phổi và gây ra tình trạng có khả năng đe dọa tính mạng được gọi là thuyên tắc phổi.

- Ung thư

Một số bệnh ung thư tiết niệu có thể gây ra tình trạng đi tiểu ra cục máu đông:

+ Ung thư biểu mô tế bào thận 

+ Ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp

+ Ung thư biểu mô tế bào vảy bàng quang

+ Ung thư tuyến tiền liệt

Tiểu ra máu có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh ung thư và là điều thường xảy ra khi bệnh tiến triển. Theo thời gian, tình trạng chảy máu có thể trở nên dai dẳng hơn, gây đau, nước tiểu có màu gỉ sắt và hình thành cục máu đông.

2.2. Đi tiểu ra cục máu đông ở nữ

Một số tình trạng có thể gây ra cục máu đông dạng sợi hoặc giống giun trong nước tiểu là đặc trưng của hệ thống sinh sản nữ, chẳng hạn như kinh nguyệt hoặc lạc nội mạc tử cung.

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi mô tương tự như niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung.

Đau là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh lạc nội mạc tử cung. Trong những trường hợp hiếm hoi, bệnh lạc nội mạc tử cung cũng có thể gây ra tình trạng đi tiểu ra cục máu đông do các mô tử cung bắt đầu xâm lấn và xuyên qua thành bàng quang.

Tình trạng này, được gọi là lạc nội mạc tử cung bàng quang hoặc lạc nội mạc tử cung túi, gây ra tình trạng tiểu ra máu khi mô tử cung bị bong ra trong thời kỳ kinh nguyệt. Giống như trong thời kỳ kinh nguyệt bình thường, tình trạng này gây ra chảy máu và cục máu đông có thể được đào thải khỏi cơ thể qua nước tiểu.

2.3. Đi tiểu ra cục máu đông ở nam

Các tình trạng khác là đặc trưng của hệ thống sinh sản nam giới. Ví dụ, máu từ tuyến tiền liệt cũng có thể đông lại và tích tụ trong niệu đạo. Điều này khiến các cục máu đông có hình dạng giống giun trước khi chúng bị đẩy ra ngoài.

Phì đại tuyến tiền liệt là gì?

Đi tiểu ra máu là hiện tượng thường gặp ở những người bị phì đại tuyến tiền liệt, còn được gọi là phì đại lành tính tuyến tiền liệt (BPH). Tình trạng phì đại này thường gặp ở nam giới trên 60 tuổi, đôi khi có thể gây đau nhưng thường liên quan đến khó đi tiểu, đi tiểu thường xuyên và nhỏ giọt sau khi đi tiểu.

Với phì đại tuyến tiền liệt, đi tiểu ra máu là do sự mở rộng của các mạch máu trong tuyến tiền liệt có thể vỡ và chảy máu vào niệu đạo. Đôi khi, các cục máu đông nhỏ có thể phát triển trong các trường hợp nặng hơn.

3. Khi nào nên gặp bác sĩ?

Thỉnh thoảng đi tiểu ra máu hoặc đi tiểu ra cục máu đông không phải lúc nào cũng là nguyên nhân đáng lo ngại. Nhưng nếu bạn bắt đầu nhận thấy đau hoặc khó chịu khi đi tiểu hoặc đau ở vùng chậu hoặc lưng dưới thì bạn nên đến gặp bác sĩ ngay.

Một số triệu chứng khác cần được chăm sóc y tế bao gồm:

- Mệt mỏi

- Đau bụng

- Chán ăn

- Giảm cân không rõ lý do

- Đau xương sâu

- Sưng ở chân

- Sốt

Để chẩn đoán nguyên nhân gây ra tình trạng đi tiểu ra cục máu đông, bác sĩ cần siêu âm, chụp CT, nội soi bàng quang, nội soi niệu quản, sinh thiết thận hoặc bàng quang. Các phương pháp điều trị sẽ tuỳ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng của bạn.