Câu chuyện cuộc đời của Jakob được kể trong khoảng 2 giờ đồng hồ với những diễn biến chậm. Nước phim cũ, bối cảnh càng cũ rích hơn, nhưng người xem không thể không ấn tượng trước thông điệp về tự do, số phận con người và ý nghĩa nhân văn xuyên suốt bộ phim Kẻ dối trá (Jakob The Liar): Giải phóng con người trước nhất là giải phóng về niềm tin!
Jakob vốn là một người chủ cửa hàng làm bánh nhỏ được ưa chuộng trong con phố lao động nghèo. Anh và vợ - Hannah luôn ước mơ sinh được một cô con gái, cùng nuôi dạy bé trong hòa bình. Ước mơ chưa thành thì vợ anh qua đời. Trong bối cảnh khốn cùng của xã hội Ba Lan vào những năm Thế chiến thứ 2, Jakob phải đóng cửa hàng bánh. Anh cũng như những người dân khác đều phải sống những tháng ngày luẩn quẩn dưới sự kìm kẹp quản thúc của phát-xít Đức.
Một đêm mùa đông lạnh năm 1944, tình cờ Jacob nghe lỏm được đài phát thanh của Đức nói về hoạt động chuyển quân của Nga. Sống sót trở lại khu ổ chuột, anh chia sẻ thông tin này với một người bạn. Người bạn chia sẻ với những người khác và sau đó tin đồn rằng có một đài phát thanh bí mật trong khu vực đã lan đi khắp nơi. Nghe radio là điều cấm kỵ lúc bấy giờ. Thấy những đồng bào Do Thái của mình ngày một chết dần mòn vì tuyệt vọng và lao lực, Jakob đành truyền bá niềm hy vọng trong khu Do Thái bằng cách tiếp tục kể những câu chuyện ưa thích về thông tin có được tự “đài phát thanh bí mật” của mình.
Chiếc radio không có thật, nhưng Jakob lại có một bí mật thực sự, anh đang che giấu cô bé Do Thái Liebele - người đã trốn thoát khỏi cuộc chuyển trại của phát-xít. Để cô bé có niềm tin, anh cũng không ngần ngại nói dối. Nhưng chính đứa trẻ này lại là người được chứng kiến “những lời nói dối trở thành sự thực”.
“Kẻ dối trá” vẫn được coi là kết thúc có hậu, dù cái giá phải trả là cái chết của người đàn ông lương thiện Jakob: Anh phải lãnh lấy phát súng từ tay gã sĩ quan Đức. Cái chết của Jakob cho thấy sự thật tàn khốc của chiến tranh. Nhưng bộ phim cũng không thiếu sự hài hước, ví như câu chuyện đầu phim Jakob kể về cuộc đối thoại của Hitler và bà thầy bói, hay những phân cảnh nói về tình yêu giữa chàng trai trẻ Mashal và cô gái của anh. Họ - những nhân vật phụ, trong hoàn cảnh bần cùng, vẫn hướng tới ánh sáng bằng niềm tin và nụ cười.
Có ai đó hỏi Jakob rằng sao anh có thể nói đùa vào thời điểm như thế, anh trả lời: “Vì đó là thứ giữ chúng tôi sống sót! Còn những thứ khác người Đức đã lấy hết”. Thứ mà Jacob nói, đó là niềm tin có được từ một trò đùa dại dột, một “tin đồn hy vọng”, một ngày nắng lên…
|
Bộ phim “Kẻ dối trá” do Peter Kassovitz đạo diễn được phát hành năm 1999, đóng vai Jakob là diễn viên hài nổi tiếng người Mỹ Robin William. |