Ông Lê Văn Tâm, một người thợ chuyên tân trang piano nổi tiếng ở TPHCM cho biết, bất cứ mọi khiếm khuyết về hình thức phát sinh sau quá trình sử dụng, bảo quản cây đàn đều có thể được giải quyết. Tuy nhiên, tùy theo tình trạng cụ thể mà thợ tân trang đàn sẽ quyết định các biện pháp kỹ thuật, thời gian và giá tiền từ 600.000 đồng cho tới 4-5 triệu đồng, với 3-4 tiếng hoặc có thể mất tới vài ngày.
 |
Những vấn đề thông thường nhất có thể giải quyết nhanh gọn trong vòng vài tiếng đồng hồ là những vết trầy xước, sứt mẻ trên bộ vỏ gỗ. Vì hầu hết các loại đàn piano phổ biến ở Việt Nam (chủ yếu sản xuất tại Nhật) có phần vỏ gỗ được xử lý rất kỹ, sơn bằng công nghệ hấp tương tự sơn ô tô nên không thể tân trang bằng các kỹ thuật thông thường như với các món đồ gỗ phổ thông như bàn ghế, giường tủ…
Sẽ rất sai lầm nếu như ai đó tự ý sử dụng sơn PU hay các loại sơn dầu để phết lên vỏ đàn, nó sẽ khiến cho việc tân trang sau đó trở nên vô cùng phức tạp và tốn kém.
 |
| Để tân trang phần vỏ gỗ, người thợ sử dụng một số loại vật liệu đặc biệt nhằm tái tạo bề mặt bằng phẳng, màu sơn (hoặc vân gỗ) đều, tự nhiên. |
Những chi tiết bị sờn, bạc màu đều có thể được phết lên lớp sơn “đặc chủng” để giống với màu sơn gốc. Những chỗ bị lồi lõm, sứt sẹo cũng đều được xử lý bằng bột trét và keo. Sau khi xử lý “thô” một cách kỹ lưỡng, bề mặt gỗ sẽ được đánh bóng nhiều lần bằng Cana.
Các chi tiết bằng đồng gồm bản lề và pedal, mặc dù chiếm tỷ lệ nhỏ trên bề mặt cây đàn nhưng có tác dụng rất quan trọng để tạo những “điểm nhấn thị giác”. Những chi tiết này có thể được làm mới với một loại kem đặc biệt. Một số thợ “nghiệp dư” thường dùng cách lấy giấy nhám chà vào những chi tiết bằng đồng rồi đánh bóng bằng Cana. Tuy nhiên, cách làm này sẽ khiến cho phần đồng bị mài mòn và nhanh chóng bị sét rỉ trở lại chỉ trong thời gian rất ngắn và sau đó sẽ rất khó phục hồi.
Phần bộ phím (88 phím) cũng có thể bị ố vàng, cần sử dụng một loại kem đặc biệt để tẩy lớp ố. Phần việc này đòi hỏi phải rất nhẹ nhàng, tỉ mỉ để tránh làm “rơ” các chi tiết liên quan đến phím, thậm chí còn có thể làm gãy phím.
Phần máy của đàn bao gồm hệ thống đòn bẩy, bộ búa, hệ thống dây mắc trên một tấm gang rất lớn và nặng, nếu cần thiết thì cũng có thể tân trang, phục hồi chất lượng một số chi tiết. Lưu ý, đối với phần máy đàn thì cần phải đảm bảo thuê được người thợ có trình độ tay nghề cao, vì chỉ cần một sơ suất rất nhỏ cũng có thể dẫn tới những hậu quả lớn, khiến cho cây đàn bị hư hỏng nặng. Đặc biệt, với bộ búa gõ nếu như phần đầu búa – nơi gõ vào dây đàn để phát ra âm thanh, nếu như bị chai hay bị lõm do sử dụng trong thời gian quá lâu, thì cần phải được chuyển về xưởng để hấp bằng máy, tuyệt đối không để thợ mài giũa một cách cơ học thô sơ, có thể khiến cho tiếng đàn bị “mất chất”, khó có khả năng phục hồi.
Chính vì đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận và chuẩn xác của người thợ nên trong quá trình thợ tân trang đàn piano, bạn nên thường xuyên có mặt để theo dõi và yêu cầu làm lại những điểm chưa thật hài lòng, cùng trao đổi để thống nhất quyết định những giải pháp tốt nhất để phục hồi cây đàn đạt yêu cầu.
 |
| (Ảnh minh họa) |
Hiện nay, số thợ tân trang piano chất lượng cao đang hành nghề rất ít, chỉ có tại Hà Nội và TPHCM, mỗi nơi vài ba người. Để chọn đúng thợ, bạn cần tham khảo ý kiến của những người có kinh nghiệm đã từng sử dụng dịch vụ, liên hệ sớm để người thợ có thể thu xếp thời gian. Bạn có thể phải chờ đợi từ 5-10 ngày.
Địa chỉ cho bạn
* Tại Hà Nội: Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Mozart, Số 275 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân; ĐT: 0987589689 - 04.63278963.
* Tại TPHCM: Ông Lê Văn Tâm (Tám), ĐT: 0933554169.
 |
| Phạm Như Thảo (quận 3, TPHCM): "Quá trình tân trang hoặc làm mới đàn piano thường bao gồm việc làm sạch, sửa chữa, thay thế các bộ phận cần thiết, điều chỉnh giai điệu… Đàn khi được tân trang lại thường được sử dụng khoảng 10 năm. Điểm đặc biệt là hơn 70% các chi tiết của đàn Piano không thể lắp ráp bằng máy, mà phải dựa vào đôi bàn tay khéo léo của người thợ. Tùy theo tình trạng, giá trị cây đàn có mức giá dịch vụ sẽ khác nhau". |
 |
| Dương Hoàng Yến (quận 1, TPHCM): "Nhiều cửa hàng thường chỉ thuê thợ không có chuyên môn cao để “vá” những lỗi bên ngoài thân vỏ, mà không xử lý được máy móc bên trong cây đàn piano. Vì vậy, nếu thợ có tay nghề kém thì việc hiệu chỉnh, lên dây piano sẽ gặp nhiều trục trặc. Điều này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến thanh âm của đàn. Vì vậy, vấn đề chọn được thợ giỏi, có nhiều kinh nghiệm, hiểu biết sâu về đàn piano là vô cùng quan trọng". |