“Dư âm” Nguyễn Văn Tý trong lòng nghệ sĩ

NSND Thu Hiền đồng cảm với "một khúc tâm tình" người nhạc sĩ

NSND Thu Hiền kể, chị được gặp nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý lần đầu khi thu thanh bài hát Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh. Trước đó, ca khúc này đã được thể hiện bởi ca sĩ Hương Loan và được thính giả yêu thích. Trước giọng ca mới, nhạc quyết định đến phòng thu thanh để nghe xem "con bé này hát thế nào".

Năm đó NSND Thu Hiền mới 27 tuổi. Khi cô ca sĩ trẻ hát mấy chữ đầu tiên, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý đã thốt lên: "Được, con bé này hát được. Sao mày lại hát được đúng chất giọng đến vậy?". NSND Thu Hiền đã chia sẻ với nhạc sĩ rằng, dù sinh ra ở Thái Bình nhưng chị đã ở xứ Nghệ từ lâu, đã đi khắp dải đất miền Trung bao nhiêu năm chiến tranh…

"Tôi có mối tình đầu thật ngọt ngào với người xứ Nghệ, có những tháng năm hành quân suốt thời tuổi trẻ khắp mảnh đất này. Tôi cảm nhận được mồ hôi, nước mắt và máu ở những mảnh đất còn nghe mùi pháo súng mà tôi đã đi qua nơi đây. Tôi nhớ nhất lần lội ra hồ Kẻ Gỗ, chân ngập bùn đến đầu gối, hát cho anh em công trường nơi đây nghe ca khúc Người đi xây hồ Kẻ Gỗ…", NSND Thu Hiền nhớ lại. Có lẽ cũng bởi những ân tình với xứ Nghệ ấy đã khiến chị thêm đồng cảm với âm nhạc của Nguyễn Văn Tý, cất lên những ca khúc của ông như lời trái tim mình…

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long rưng rưng nhớ hình ảnh cụ già hơn 90 tuổi trong căn nhà nhỏ

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long cho biết, anh có dịp đến thăm nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý tại nhà riêng của ông ở TP.HCM cách đây 4 năm. Đi cùng anh là nhạc sĩ Giáng Son, nghệ sĩ xẩm Mai Tuyết Hoa và nhà báo Đỗ Huyền. Lúc bấy giờ, nhạc sĩ đã ngoài 90 tuổi. Anh cứ nhớ mãi hình ảnh một cụ già sống trong căn nhà nhỏ chừng vài chục mét vuông, toàn đồ đạc cũ, bước từng bước chầm chậm ra đón khách...

Theo nhạc sĩ Nguyễn Quang Long, Nguyễn Văn Tý có biệt tài kể chuyện bằng âm nhạc và truyền cảm hứng khiến ta yêu lây những vùng đất mà ông đã đến, cảm nhận và kể lại trong tác phẩm của mình.

"Bài hát của ông khiến ta dù có thể chưa đến mảnh đất ông kể cũng cảm thấy gần gũi và yêu nó đến nhường nào. Giống như tôi, đã yêu Hà Tĩnh, Bến Tre từ khi tôi mới tuổi thiếu niên vẫn đang ở cùng gia đình tại thị xã Bắc Giang - trung tâm của tỉnh Hà Bắc trước đây (nay là hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh). Hà Bắc cũng là địa phương được ông kể lại bằng âm nhạc trong ca khúc Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa…".

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long yêu rất nhiều ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý như Mẹ yêu con, Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh, Dáng đứng Bến Tre, Người đi xây hồ Kẻ Gỗ, Dư âm… "Chỉ cần nhìn tên những ca khúc ấy, những giai điệu và lời ca đã bay nhảy và vang lên trong trái tim mỗi chúng ta. Đó là những giai điệu bất tận về tình yêu quê hương đất nước, về những vùng đất, con người, tình yêu của mẹ cha dành cho con cái và tình yêu lứa đôi", anh nói.

Ca sĩ Đinh Trang đầy cảm xúc với "Mẹ yêu con"

Ra đời sau nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý nhiều thế hệ, nhưng ca sĩ Đinh Trang lại cảm thấy rất gần gũi với âm nhạc của ông, bởi ông viết nhiều ca khúc về quê hương Nghệ Tĩnh của cô và nhiều tác phẩm trong đó mang đậm dấu ấn thính phòng – dòng nhạc cô theo đuổi. Trong các bài hát của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, giải Nhì Sao Mai 2013 đặc biệt yêu thích Mẹ yêu con, vì đây là bài hát gắn với rất nhiều dấu ấn trong cuộc sống cũng như sự nghiệp của cô.

Với Đinh Trang,mẹ là người cô yêu thương nhất trên cuộc đời. Mỗi khi cất lên câu hát Mẹ thương con có hay chăng/Thương từ khi thai nghén trong lòng… là cô lại đầy cảm xúc vì nhớ mẹ. Cách đây mấy năm, khi Đinh Trang đang tràn đầy năng lượng và ấp ủ cho mình nhiều dự định nghệ thuật thì bất ngờ mẹ cô phát hiện bị ung thư. Với nữ ca sĩ sinh năm 1988, việc mẹ mắc bệnh hiểm nghèo thực sự là một cú đòn chí mạng giáng xuống cô.

"Tôi không nhớ mình đã sống qua những ngày tháng tồi tệ đó như thế nào nữ. Ngày nào tôi cũng khóc. Tôi không ăn nổi, không thể có giấc ngủ yên, cứ chợp mắt là choàng tình dậy, nghĩ đến mẹ, tim nhói đau. Đến ca hát là đam mê lớn nhất mà tôi cũng không thiết tha", Đinh Trang tâm sự. Một điều kỳ diệu là sau đó, sức khỏe của mẹ Đinh Trang có những chuyển biến tích cực và đó là động lực để cô trở lại với âm nhạc mạnh mẽ, ra mắt album Hát đợi anh về kỷ niệm 10 năm ca hát.

Trong album này, tất nhiên không thể thiếu bài hát cô yêu thích của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý – Mẹ yêu con. Ở ca khúc này, các ca sĩ khác vẫn thường hát theo lối mềm mại, uyển chuyển như một lời ru của người mẹ hiền hậu, nhưng Đinh Trang tư duy ca khúc này rộng hơn, lớn hơn, không chỉ là tình mẫu tử mà là hình ảnh của người mẹ Tổ quốc. Cô không luyến láy một cách ủy mị mà hát mạnh mẽ, cứng cáp hơn, thể hiện tầm vóc lớn hơn, bao la và vững vàng hơn. Việc tìm cho mình cách thể hiện mới ở một ca khúc kinh điển của Đinh Trang đã được khán giả và giới chuyên môn đánh giá cao.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý sinh năm 1925 tại Nghệ An. Ông là 1 trong 5 nhạc sĩ đầu tiên, cùng Nguyễn Xuân Khoát, Đỗ Nhuận, Lưu Hữu Phước, Văn Cao, thành lập nên Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Ông nổi tiếng với những sáng tác như Dư âm, Mẹ yêu con, Tấm áo chiến sĩ mẹ vá năm xưa, Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh, Người đi xây hồ Kẻ Gỗ, Dáng đứng Bến Tre... Năm 2000, ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Ông trút hơi thở cuối cùng vào 17 giờ 15 phút ngày 27/12/2019, thọ 94 tuổi.