Theo thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, phát triển du lịch nông thôn là loại hình du lịch dựa chủ yếu trên nền tảng của hoạt động, không gian sản xuất nông nghiệp với quan điểm phát triển bền vững về môi trường sinh thái và văn hóa.
Du lịch nông thôn đang trở thành xu hướng
Tại Hội thảo toàn quốc "Phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới" vừa được tổ chức tại tỉnh Lai Châu, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia Vương Đình Huệ đã dẫn ra xu hướng du lịch nông thôn ở các quốc gia khác. Phó Thủ tướng nhận xét: Hiện nay kinh tế nông nghiệp ta chủ yếu phát triển theo chiều rộng, trong đó, du lịch nông thôn chỉ được coi là công cụ chống đói nghèo và đa dạng thu nhập cho nông dân.
Hiện nay, ở nước ta, nguồn lực lao động ở lĩnh vực nông nghiệp chiếm tới 38% và hơn 60% cư dân nông thôn, trong đó phụ nữ chiếm số lượng đông đảo. Cùng với các nguồn lực tự nhiên, văn hoá,... đây là tiền đề để tạo ra các sản phẩm du lịch hiệu quả, thu hút du khách, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững cả về kinh tế, văn hóa và môi trường.
Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, những năm qua, nhiều địa phương trong nước đã đẩy mạnh khai thác hoạt động du lịch gắn với nông nghiệp, nông thôn. Qua đó hình thành hệ thống sản phẩm du lịch phong phú, đặc thù trải dài từ bắc đến nam. Nhiều sản phẩm du lịch mang đặc trưng văn hóa sinh thái nông nghiệp vùng, miền, độc đáo, chất lượng, đã được khai thác một cách bài bản, có định hướng, đáp ứng nhu cầu tham quan, trải nghiệm của du khách theo các nhóm mục tiêu khác nhau.
Thực tế, các loại hình du lịch như: Trang trại đồng quê, miệt vườn, trải nghiệm làm nông dân, sinh thái… bước đầu được du khách đón nhận. Một số tour đã trở thành thương hiệu để thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, điển hình như: Tour một ngày làm nông dân cho du khách nước ngoài ở làng rau Trà Quế, Hội An (Quảng Nam); tour du lịch miệt vườn sông nước Cửu Long; tour thưởng ngoạn phong cảnh ruộng bậc thang mùa lúa chín ở vùng cao tại Mù Cang Chải, Sapa, Pù Luông, Mai Châu; tour du lịch nông nghiệp công nghệ cao ở Đà Lạt...
Ví dụ, ngay tại tỉnh Lại Châu, là một trong những địa phương có quyết tâm mạnh mẽ trong phát triển du lịch nông thôn. Bà Giàng Páo Mỷ, Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu cho biết năm 2018, tỉnh Lai Châu đã lựa chọn thí điểm mô hình phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới tại 3 xã: Khun Há, Hồ Thầu (huyện Tam Đường), Sin Suối Hồ (huyện Phong Thổ).
Tại nhiều địa phương khác, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đang đề xuất tập trung xây dựng mô hình du lịch Làng văn hoá du lịch ở các địa phương như Hà Giang (Thung lũng dược liệu xanh), Lai Châu (tập trung khai thác văn hoá người Mông trên dãy Hoàng Liên Sơn), Thanh Hóa (Công viên văn hoá tre, luồng), Bến Tre (văn hóa cây cảnh, vườn). Một số địa phương như Lào Cai, Bắc Kạn, Ba Vì (Hà Nội) cũng đăng ký triển khai các mô hình du lịch nông thôn theo đặc trưng của mình.
Trong bối cảnh Việt Nam là nước nông nghiệp, với hơn 60% dân số sống ở nông thôn, thu nhập từ sản xuất nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 27%, phát triển kinh tế thông qua du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới sẽ là xu thế tất yếu.
Mở ra cơ hội phát triển cho phụ nữ
Phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới không chỉ mở ra cho người nông dân cơ hội nâng cao thu nhập, mà còn góp phần gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Đặc biệt, với phụ nữ, lực lượng chiếm tới hơn 50% dân cư nông thôn, phát triển du lịch là cơ hội tốt để tạo công ăn việc làm, cho chị em tham gia vào các ngành nghề, dịch vụ liên quan. Bên cạnh đó, du lịch còn mang đến nhiều cơ hội để phụ nữ nông thôn, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa giao lưu, học hỏi để nâng cao hiểu biết, kiến thức, vị thế của mình trong gia đình và xã hội, đúng như ý kiến của bà Giàng Páo Mỷ tại buổi hội thảo: Phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới là hướng đi đúng đắn, mở ra triển vọng cho các tỉnh, thành phố phát triển kinh tế - xã hội. Người dân ở nông thôn thực sự phát huy được tính chủ động, sáng tạo của mình, vừa sản xuất nông nghiệp, vừa cung ứng dịch vụ để tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống.
Trong bối cảnh hiện nay, theo lời Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, chương trình xây dựng nông thôn mới có bước tiến rất quan trọng khi cả nước có 59 huyện của 29 tỉnh, thành phố đạt chuẩn nông thôn mới. Sang năm 2019 cả nước sẽ có 50% số xã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới thay vì tới năm 2020 như yêu cầu của Nghị quyết Quốc hội. Nhiều vùng quê, khu dân cư trở thành kiểu mẫu của đời sống nông thôn, thành nơi đáng sống.
Đánh giá đúng tiềm năng phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới sẽ mở ra nhiều cơ hội phát triển cho bà con tại các địa phương, trong đó có phụ nữ.