Được khám sức khỏe miễn phí, vì sao nhiều người cao tuổi ở TPHCM lại chưa mặn mà?

"Tôi không ngờ đi khám sức khỏe miễn phí ở trạm y tế mà lại được khám cẩn thận như vậy. Đến đây, tôi không chỉ được xét nghiệm máu, siêu âm mà còn được tư vấn kỹ càng", bà Nguyễn Thị Ngọc Yến (70 tuổi, phường Tân Thuận Tây, Quận 7, TPHCM) chia sẻ. 

Bà Yến là một trong số hơn 30 người cao tuổi đến khám sức khỏe miễn phí tại Trạm y tế phường Tân Thuận Tây vào sáng ngày 21/8/2024. Bà Yến cho biết, do biết thông tin người trên 60 tuổi được khám sức khỏe miễn phí nên đã chủ động đến Trạm y tế phường để thăm khám. Tại đây, bà được xét nghiệm máu, siêu âm bụng tổng quát, đo huyết áp... 

"Theo thông báo thì trạm tổ chức khám sức khỏe miễn phí cho người cao tuổi định kỳ 2 ngày trong tuần. Việc thăm khám nhanh, kỹ càng, tôi sẽ chia sẻ để những người cao tuổi khác biết và đến đây thăm khám", bà Yến nói.

Tại Trạm y tế Phường 14 (quận Gò Vấp, TPHCM), hoạt động khám sức khỏe miễn phí cho người cao tuổi được tổ chức định kỳ vào sáng thứ Ba hàng tuần. Khi đến khám, người cao tuổi được thông báo mang theo căn cước công dân, hồ sơ sức khỏe và không ăn sáng để kết quả xét nghiệm được chính xác. 

Bà Nguyễn Thị Linh (65 tuổi) cho biết, bản thân bị mắc bệnh tiểu đường nhiều năm nay, thường phải đến bệnh viện để khám. Mỗi khi đi khám, bà phải có con cháu đi cùng và phải chờ đợi khá lâu. 

Biết tin Trạm y tế có hoạt động khám sức khỏe miễn phí nên bà chủ động đến trạm, không phải phiền hà đến con cháu. "Trước ngày khám, cán bộ khu phố đến tận nhà phát phiếu khám và dặn dò cẩn thận. Tôi thấy việc thăm khám được thực hiện kỹ càng, tư vấn cẩn thận nên yên tâm", bà Linh chia sẻ.

Ông Hoàng Văn Đức, Trưởng Trạm y tế Phường 7 (quận Gò Vấp, TPHCM), cho biết, đến nay trạm đã tổ chức thăm khám cho hơn 1.200 người/4.506 người cao tuổi trên địa bàn. Để hoạt động thăm khám được hiệu quả hơn, Trạm tổ chức thăm khám tận nhà cho những người cao tuổi không có điều kiện ra trạm y tế. 

Theo ông Đức, hoạt động khám sức khỏe miễn phí cho người cao tuổi góp phần gắn kết trạm y tế với người dân được tốt hơn. Trường hợp phát hiện người cao tuổi có các dấu hiệu nghi ngờ các bệnh lý, nhân viên y tế sẽ giới thiệu đến bệnh viện để làm xét nghiệm chuyên sâu.

 "Đây là một chương trình nhân văn, thể hiện sự quan tâm đến người cao tuổi. Hiện nay, do nhân lực mỏng nên công việc cũng khá vất vả nhưng chúng tôi đồng lòng thực hiện hết sức mình", ông Đức cho hay.

Rào cản tâm lý

Khám sức khỏe miễn phí cho người cao tuổi tại TPHCM được đánh giá là hoạt động nhân văn, ý nghĩa. Tuy nhiên, hiện nay vẫn có không ít người cao tuổi chưa mặn mà với hoạt động này.

Kết quả giám sát công tác phòng, chống dịch bệnh và khám sức khỏe người cao tuổi của Sở Y tế TPHCM tại nhiều quận, huyện cho thấy, tỷ lệ thăm khám sức khỏe miễn phí cho người cao tuổi còn thấp. 

Cụ thể, tại quận Tân Phú, tính đến ngày 15/8/2024, quận mới chỉ khám sức khỏe cho khoảng 4.700/46.000 người cao tuổi trên địa bàn, tức là đạt khoảng 10%. 

Một số khó khăn khi triển khai được đại diện quận Tân Phú chỉ ra là một số người cao tuổi phải nhờ con cháu chở đi khám nên khó sắp xếp được theo lịch khám tại trạm; tâm lý e ngại khi được mời khám sức khỏe tại trạm y tế. 

Thực tế, nhiều người lựa chọn đến bệnh viện, phòng khám tư để thăm khám thay vì đến trạm y tế.

Tại huyện Hóc Môn, tính từ đầu năm 2024 đến ngày 9/8, huyện đã thực hiện khám sức khỏe cho 5.750/33.924 người cao tuổi trên địa bàn, đạt tỷ lệ 17%.

Ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM, thông tin, qua các buổi giám sát, Sở ghi nhận một số trạm y tế không có bảng thông báo quy trình khám sức khỏe ngay tại điểm khám sức khỏe, nhân viên không hướng dẫn quy trình khám sức khỏe cho người cao tuổi, dẫn đến người cao tuổi khó khăn khi phối hợp thực hiện… 

Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM đề nghị các địa phương thực hiện rà soát lại danh sách người trên 60 tuổi sinh sống trên địa bàn để tránh bỏ sót đối tượng. Đồng thời, chuẩn bị tốt công tác liên hệ, mời đến khám để người dân có thể sắp thời gian đến trạm y tế thăm khám. 

Bên cạnh đó, trung tâm y tế và các trạm y tế cần xây dựng quy trình khám hợp lý, tránh trường hợp người cao tuổi phải đi lại nhiều lần mới hoàn thành được việc thăm khám và làm các xét nghiệm, siêu âm. 

Công tác truyền thông, vận động cũng cần triển khai thường xuyên với những hình thức phù hợp để thông tin được truyền tải đầy đủ đến tất cả người cao tuổi trên địa bàn về lợi ích của việc khám sức khỏe định kỳ đối với người cao tuổi.

Trước tình hình tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe đang ở mức thấp và chưa đạt chỉ tiêu, UBND TPHCM đã chỉ đạo Sở Y tế, các quận, huyện và thành phố Thủ Đức tập trung tăng cường hoạt động khám sức khỏe cho người cao tuổi. 

UBND Thành phố yêu cầu các quận, huyện, địa phương thực hiện nghiêm túc việc rà soát, lập danh sách người cao tuổi, huy động lực lượng cộng tác viên sức khỏe cộng đồng mời người cao tuổi đến khám sức khỏe theo đúng hướng dẫn của Sở Y tế. 

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân hiểu về lợi ích của việc tầm soát, khám sức khỏe và vận động người dân cùng phối hợp.