Những con số đáng báo động
Tại Anh hiện có tới 5.000 người trong danh sách chờ đợi để được ghép thận và mỗi ngày lại có một bệnh nhân tử vong trong thời gian chờ đợi trung bình 3 năm. Chính vì điều này, nhiều người Anh đã tìm đến dịch vụ du lịch ghép tạng toàn cầu được ước tính trị giá tới 1 tỷ bảng.
Các y tá và bác sĩ cho biết, mặc dù họ đã cố gắng ngăn chặn bệnh nhân mua thận bất hợp pháp ở nước ngoài, nhưng nhiều người vẫn coi đó là một lựa chọn nhanh hơn. Y tá Lisa Burnapp, Trung tâm Máu và cấp ghép NHS chia sẻ: “Cuối cùng, bạn vẫn không thể ngăn chặn mọi người làm việc đó (ghép tạng ở chợ đen) nhưng bạn có thể cảnh báo họ về những gì họ đang làm. Việc đó sẽ mang đến rủi ro đáng kể. Họ thường xuyên trở về nước trong tình trạng bị nhiễm trùng và có những biến chứng lâu dài. Việc ngăn chặn họ là cả một thách thức bởi vì một số người không muốn chờ đợi. Họ thấy ra nước ngoài là một lựa chọn dễ dàng và nhanh chóng hơn”.
Bác sĩ Fiona Loud, thuộc Trung tâm Kidney Care UK, chia sẻ: “Chúng tôi biết có những người sau khi quay trở lại Anh đã phải điều trị nhiều loại bệnh khủng khiếp bao gồm cả HIV vì quá trình ghép tạng đã không được thực hiện đúng cách”.
Một cuộc điều tra của Daily Mail về du lịch ghép tạng đã chỉ ra những sự thật đáng báo động về tình trạng này:
- Một ông trùm của đường dây buôn tạng người quốc tế có trụ sở tại Nepal, bán thận cho người Anh với giá 30.000 bảng (xấp xỉ 900 triệu VNĐ);
- Một phụ nữ người Anh có anh trai tử vong sau khi mắc bệnh viêm gan C từ thận được cấy ghép ở nước ngoài, nói cô ấy biết ít nhất 20 người bạn và các gia đình khác đã ra nước ngoài để mua thận;
- Nhân viên NHS đang phải sử dụng các tài liệu cảnh báo để khiến các bệnh nhân sợ hãi khi nghĩ đến việc mua thận ở nước ngoài và dừng ngay ý định này. Biển cảnh báo cho biết việc người bệnh trả tiền mua tạng là bất hợp pháp ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Nó cũng đưa ra cảnh báo về “tỷ lệ nhiễm trùng và tử vong rất cao”, thêm vào đó, những người hiến tạng có thể chưa được sàng lọc đúng cách, thận được lấy từ tù nhân bị xử tử đôi khi cũng bị đem ra bán;
- Các nhà môi giới mua bán tạng người cho các phòng khám ở nước ngoài thường xuyên sử dụng Facebook để nhắm đến các khách hàng tiềm năng ở Anh;
- Những người bị lấy tạng thường có trình độ học vấn thấp, dễ bị lừa rằng thận của họ sẽ phát triển trở lại.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính, mỗi năm có 10.000 ca ghép tạng được thực hiện tại thị trường chợ đen trên toàn thế giới. 1/10 số tạng được cấy ghép xuất phát từ hoạt động buôn người - một trong những hoạt động phạm tội béo bở nhất thế giới.
Điều đáng nói là, dịch vụ du lịch ghép tạng có lẽ sẽ ngày càng bùng nổ tại Anh do số người cần ghép tạng được dự kiến sẽ còn tăng mạnh vì dân số già và số lượng người bị suy thận cũng có chiều hướng tăng cao.
Theo NHS, khoảng 3 triệu người Anh mắc bệnh thận mãn tính và gây ra 45.000 ca tử vong sớm mỗi năm.
Số liệu của NHS còn cho thấy, trong 16 năm qua, gần 400 người dân Anh đã được theo dõi sau khi cấy ghép tạng ở nước ngoài. Nhưng các chuyên gia cho biết con số thực sự có khả năng cao hơn nhiều vì hầu hết những người ghép tạng ở chợ đen đều được các nhà môi giới khuyên không nên nói với NHS việc họ đã ghép tạng.
“Câu khách” bằng Facebook
Facebook chính là kênh để những tên môi giới ghép tạng “nhử” những vị khách tiềm năng. Những tên môi giới đánh vào sự khốn khổ, sự vội vã của người cần ghép tạng và người chiến thắng duy nhất ở đây chính là tên môi giới.
Nổi tiếng trong giới môi giới ghép tạng là Prem Bajgai. Năm 2013, tên này từng bị bỏ tù ở Nepal vì đứng sau đường dây buôn tạng có tổ chức với sự tham gia của các bác sĩ, quan chức y tế, luật sư và những kẻ buôn người. Tuy nhiên, sau khi ra tù năm 2016, Prem tiếp tục trở lại buôn bán tạng người và tất nhiên hắn không thể bỏ qua thị trường béo bở Anh quốc. Trong một cuộc họp bí mật ở thủ đô Kathmandu (Nepal), Prem đã khoe mình bán được 5 quả thận cho người Anh trong 2 năm.
Prem rất tự tin vào nguồn cung tạng tại Nepal bởi lẽ hoàn cảnh cơ cực của người dân nơi đây sẽ giúp Prem dễ thuyết phục họ bán tạng cho mình. Thậm chí, trước khi kết hôn, hắn đã bán thận của chính vợ mình.
Được biết, sau khi tiếp nhận những người hiến tạng từ những vùng nghèo nhất ở Nepal, Prem sẽ sắp xếp cho các bệnh nhân người Anh đến Ấn Độ - nơi hắn có quan hệ tốt với nhân viên tại các bệnh viện tư nhân lớn ở Calcutta và Delhi.
Ngay khi lấy được thận của những người hiến, Prem sẵn sàng bỏ rơi họ và chỉ trả đúng 1.000 bảng (khoảng 30 triệu VNĐ) như đã hứa. Nhiều người hiến tạng sau đó cũng đã gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong nhiều năm sau ca phẫu thuật.
Anh Niroz Sunar (27 tuổi) đã tin vào lời hứa hẹn của Prem và bán thận khi mới 16 tuổi để đổi lấy 1.000 bảng đầu tư cho giấc mơ trở thành một ngôi sao nhạc pop. Tuy nhiên, sau đó, Prem chỉ trả cho anh 200 bảng và một chiếc điện thoại. Vì thiếu sự chăm sóc cần thiết sau ca phẫu thuật, Sunar đã rơi vào trạng thái hôn mê và khi tỉnh dậy anh đã bị liệt vĩnh viễn. Hiện anh phải sống khổ sở trong một cái lán tại một ngôi làng xa xôi của Nepal.
Sunar đau khổ nói: “Tôi muốn nói với bất kỳ người Anh nào nghĩ đến việc cấy ghép thận trái phép: Hãy nhìn tôi đi - đây thực sự là điều bạn muốn xảy ra với ai đó sao?”.
Trước tình trạng trên, Hội đồng châu Âu đã lên tiếng cảnh báo trong một báo cáo gần đây rằng, du lịch ghép tạng đang bùng nổ và “buôn người vì mục đích cắt bỏ nội tạng và buôn bán tạng người đang trở thành vấn đề thực sự và gia tăng trên toàn thế giới”.
Các quan chức ở Pakistan cũng cho biết họ đã nghe kể về nhiều trường hợp người nước ngoài từ các nước Ả Rập và phương Tây giàu có bao gồm cả Anh đã đến đây để mua thận bất hợp pháp.
Một nghiên cứu của NHS đã xác định 40 bệnh nhân ở hạt West Midlands đã đi mua thận ở Pakistan, Ấn Độ và Philippines.