Ra đi tìm cơ hội mới
Sau khi tốt nghiệp cử nhân tâm lý học, mặc dù không có chút vốn liếng tiếng Anh nào, nhưng Tinca Mitru quyết định sang Irleand tìm việc. Mẹ cô mất từ năm cô 14 tuổi, cha cô phải sang Ý làm việc để nuôi chị em cô. Sau này, gia đình của chị cô cũng sang Ireland mưu sinh. Chính chị và anh rể đã rủ cô sang Ireland để tìm việc. Thời gian đầu khi mới sang phải sống nhờ vào anh chị, không tìm được việc làm, cô gần như tuyệt vọng, giam mình trong phòng khóc suốt ngày.
Tuy nhiên, cô cũng không thể nào trở lại Moldova vì mọi chuyện chẳng khả quan hơn. Cô cho biết: “Ở Moldova, nhiều gia đình sang nước ngoài làm việc, rồi gửi tiền về xây dựng nhà cửa khang trang. Họ trở về một thời gian rồi lại đi tiếp. Từng chứng kiến những cuộc ra đi như thế, tôi từng nghĩ khi lớn lên mình cũng sẽ đi nước ngoài như họ. Khi có tiền, tôi sẽ quay trở lại”.
Một thời gian sau, Mitru tìm được việc rửa ly tách trong một quán cà phê ở Athy. Khi đã có công việc và giao tiếp được bằng tiếng Anh, Mitru nói cô cố gắng tìm một công việc tốt hơn, chứ không muốn cả đời làm ở quán cà phê. Trước khi sang Ireland, Mitru từng làm việc bán thời gian cho một trường dạy trẻ khuyết tật ở Moldova. Cô những mong sau khi học hỏi được nhiều điều hay ở nước ngoài, cô sẽ trở về với công việc mình yêu thích ở Moldova. Tuy nhiên, giờ đây ý nghĩ ấy đã phai nhạt ít nhiều trong tâm trí của cô vì cô đã quen với cuộc sống mới và có một số bạn bè ở Ireland.
Liliana (44 tuổi) là một giáo viên tiểu học với 25 kinh nghiệm ở Moldova. Tuy nhiên, với mức lương khoảng 183 USD/tháng, cuộc sống gia đình với ba con nhỏ của cô quá khó khăn. Cô phải nghỉ việc đến thủ đô Moscow (Nga) với hy vọng tìm được công việc có mức lương tốt hơn.
Sau một thời gian chật vật, cô tìm một công việc giữ trẻ ở một trường mầm non với mức lương 1.143USD/tháng. Từ giáo viên trường làng trong phút chốc trở thành một vú em, không phải là một điều dễ dàng với cô. Nhất là khi, cô phải làm việc trong hoàn cảnh không có giấy phép lao động, bị coi thường, bị sỉ nhục cũng đành im hơi lặng tiếng. Cô nói: “Tôi yêu đất nước của tôi nhưng ở quê hương tôi không đủ sống thì biết làm thế nào nếu không đi tha phương cầu thực?”.
Gánh nặng cơm áo
Những câu chuyện như Mitru và Liliana rất phổ biến ở Moldova. Làng Chiscareni, ở quận Singerei có 5.000 người thì 25% dân cư đã đi nước ngoài. Hai cuộc điều tra dân số gần đây nhất của Moldova cho thấy: Gần 25% dân số nước này đang sống ở nước ngoài. 67% trong số đó là những người trẻ ở các vùng nông thôn nghèo. Lực lượng lao động ở nước ngoài này, hàng năm mang về cho Moldova lượng kiều hối chiếm khoảng 20% GDP quốc gia. Trong đó, khoảng 10% kiều hối được đầu tư hiệu quả. Số tiền còn lại chi tiêu cho cá nhân, gia đình và đầu tư vào bất động sản.
Moldova không phải là nước duy nhất rơi vào tình trạng này. Nhiều nước trên thế giới cũng đang đối mặt với làn sóng di cư. Không phủ nhận rằng, di cư đem lại nhiều kiều hồi cho quốc gia và giúp gia đình có cuộc sống tốt hơn. Song, nó cũng để lại khoảng trống cho gia đình và xã hội. Chẳng hạn như tỉ lệ ly hôn cao, tỉ lệ sinh thấp và rất nhiều trẻ em lớn lên trong sự thiếu thốn tình cảm của cha mẹ. Theo ước tính, hiện có khoảng 20.000 trẻ em Moldova không được sống cùng cha và mẹ, 80.000 trẻ có hoặc cha hoặc mẹ đi nước ngoài làm việc.
Hiện tại, Chính phủ Moldoval đang cố gắng thúc đẩy thị trường lao động và chiến lược biến nước này thành nước công nghiệp vào năm 2030 để công dân của họ có thể tìm được việc làm tốt ngay tại quê hương mà không phải đi xa. Tuy nhiên, những người trẻ không thể chờ đợi. Không có nhiều cơ hội việc làm, thiếu điều kiện học tập, dịch vụ chăm sóc sức khỏe còn hạn chế là nguyên nhân thúc đẩy họ ra đi.
Để kết nối công dân của mình ở nước ngoài hướng về quê hương, Chính phủ Moldova đã liên kết với chính quyền nước bản địa giúp họ thành lập các tổ chức đồng hương hay hội người Moldova ở nước ngoài. Đến nay, đã có khoảng 50 tổ chức như vậy. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại nhất là, số người di cư lớn cùng với tỷ lệ tử vong cao, tỷ lệ sinh thấp là thách thức cho ngành nhân khẩu đất nước trong tương lai.