Dẫn chứng sinh động
Khi xem những bộ phim có tính giáo dục, bạn hãy hỏi xem con nghĩ gì về những nhân vật dối trá trong phim và liệu bé có biết ai đó từng gian dối hay không? Từ đó, hãy giải thích cho bé rằng dối trá là không tốt vì nó không công bằng với những người khác và những người gian dối sẽ không gặt hái được mọi thứ một cách thành thực.
Nhiều trẻ không biết cái gì bị xem là dối trá, vì thế hãy nói về những ví dụ như nhìn bài của bạn hay quay cóp khi làm bài kiểm tra. Sau đó hãy đố bé để xem bé có xác định được một số tình huống, như chép bài trên mạng hay đứng kiễng chân để đạt được chiều cao mong muốn có phải là dối tra hay không. Bạn cũng cần chỉ ra những hậu quả của việc làm gian dối, ví dụ như quay bài sẽ bị cô giáo kỷ luật hay nói dối sẽ bị cha mẹ phạt.
‘‘Quản lý” những kỳ vọng
Vì sức ép từ cha mẹ có thể khiến trẻ nói dối, nên hãy khen ngợi những nỗ lực của trẻ (ví dụ: Vở viết của con thật là sạch sẽ” hay “Con phát hiện ra thật nhiều ý hay trong chủ đề này"...) thay vì chỉ chăm chăm vào kết quả.
Khi xem những bộ phim có tính giáo dục, bạn hãy hỏi xem con nghĩ gì về những nhân vật dối trá trong phim và liệu bé có biết ai đó từng gian dối hay không? Từ đó, hãy giải thích cho bé rằng dối trá là không tốt vì nó không công bằng với những người khác và những người gian dối sẽ không gặt hái được mọi thứ một cách thành thực.
Nhiều trẻ không biết cái gì bị xem là dối trá, vì thế hãy nói về những ví dụ như nhìn bài của bạn hay quay cóp khi làm bài kiểm tra. Sau đó hãy đố bé để xem bé có xác định được một số tình huống, như chép bài trên mạng hay đứng kiễng chân để đạt được chiều cao mong muốn có phải là dối tra hay không. Bạn cũng cần chỉ ra những hậu quả của việc làm gian dối, ví dụ như quay bài sẽ bị cô giáo kỷ luật hay nói dối sẽ bị cha mẹ phạt.
‘‘Quản lý” những kỳ vọng
Vì sức ép từ cha mẹ có thể khiến trẻ nói dối, nên hãy khen ngợi những nỗ lực của trẻ (ví dụ: Vở viết của con thật là sạch sẽ” hay “Con phát hiện ra thật nhiều ý hay trong chủ đề này"...) thay vì chỉ chăm chăm vào kết quả.
Hãy trấn an con rằng việc bé cố gắng hết sức trong học tập và làm việc quan trọng hơn nhiều so với điểm số cao. Cũng nên giải thích cho trẻ rằng bị điểm xấu mà thật thà còn hơn đạt điểm cao mà gian dối. Việc để trẻ biết rằng bạn không đòi hỏi sự hoàn hảo sẽ làm giảm nỗi lo sợ của con và khiến trẻ dễ dàng làm điều đúng đắn hơn.
Chuẩn bị tinh thần trước áp lực
Vì tình bạn và sự chấp nhận là rất quan trọng với trẻ, nên có thể bé sẽ rất khó xử khi người bạn thân nài nỉ xin nhìn bài hoặc chép bài tập về nhà. Thường thì trẻ sẽ không biết nói thế nào, vì thế chúng để mặc kệ mọi việc diễn ra. Hãy chuẩn bị trước cho bé những ngôn từ có thể dùng cho những người bạn sắp-dối-trá này. Ví dụ, bé có thể nói: "Tớ đã phải học rất vất vả, giờ chẳng may lại bị điểm kém vì gian dối hay sao” hoặc “Bố mẹ sẽ phạt tớ rất nặng nếu tớ cho cậu nhìn bài". Bên cạnh đó, hãy dạy trẻ xoay người để che bài làm trước kẻ nhìn trộm và cho trẻ biết rằng việc mách cô giáo nếu có bạn nào nhìn trộm bài làm của bé là hoàn toàn đúng.
 |
| Vì sức ép từ cha mẹ có thể khiến trẻ nói dối, nên hãy khen ngợi những nỗ lực của trẻ thay vì chỉ chăm chăm vào kết quả. Ảnh: Blogtamsu |
Chuẩn bị tinh thần trước áp lực
Vì tình bạn và sự chấp nhận là rất quan trọng với trẻ, nên có thể bé sẽ rất khó xử khi người bạn thân nài nỉ xin nhìn bài hoặc chép bài tập về nhà. Thường thì trẻ sẽ không biết nói thế nào, vì thế chúng để mặc kệ mọi việc diễn ra. Hãy chuẩn bị trước cho bé những ngôn từ có thể dùng cho những người bạn sắp-dối-trá này. Ví dụ, bé có thể nói: "Tớ đã phải học rất vất vả, giờ chẳng may lại bị điểm kém vì gian dối hay sao” hoặc “Bố mẹ sẽ phạt tớ rất nặng nếu tớ cho cậu nhìn bài". Bên cạnh đó, hãy dạy trẻ xoay người để che bài làm trước kẻ nhìn trộm và cho trẻ biết rằng việc mách cô giáo nếu có bạn nào nhìn trộm bài làm của bé là hoàn toàn đúng.
Nghiêm túc thực hành "bài giảng"
Giả sử bé nghe thấy cha mẹ cam đoan đã làm điều gì đó mà thực sự cha mẹ không làm hoặc bảo anh/chị của bé giả vờ khai ít tuổi hơn để có thể mua vé vào cửa với giá thấp hơn, thì bé sẽ coi thường thông điệp “không được gian dối” mà bạn đưa ra, rồi sau đó sẽ bắt chước hành vi của bạn. Để giúp bé tránh được những “góc khuất” hoặc trở thành người không trung thực, trước tiên bạn phải nghiêm túc thực hành "bài giảng" của mình.
Xử lý vi phạm
Nếu trẻ vẫn gian dối bất chấp những điều răn dạy của cha mẹ, hãy hiện thực hóa những hậu quả mà bạn đã cảnh báo trẻ. Ví dụ, nếu bé chép bài của bạn, có thể phạt con bằng cách bắt bé chép lại nhiều lần từ "gian dối" hoặc "quay cóp" cùng với định nghĩa của những từ này trong từ điển. Sau đó, hãy nhắc lại với trẻ rằng việc cố gắng làm hết sức mình quan trọng hơn nhiều so với điểm số cao.
Giả sử bé nghe thấy cha mẹ cam đoan đã làm điều gì đó mà thực sự cha mẹ không làm hoặc bảo anh/chị của bé giả vờ khai ít tuổi hơn để có thể mua vé vào cửa với giá thấp hơn, thì bé sẽ coi thường thông điệp “không được gian dối” mà bạn đưa ra, rồi sau đó sẽ bắt chước hành vi của bạn. Để giúp bé tránh được những “góc khuất” hoặc trở thành người không trung thực, trước tiên bạn phải nghiêm túc thực hành "bài giảng" của mình.
Xử lý vi phạm
Nếu trẻ vẫn gian dối bất chấp những điều răn dạy của cha mẹ, hãy hiện thực hóa những hậu quả mà bạn đã cảnh báo trẻ. Ví dụ, nếu bé chép bài của bạn, có thể phạt con bằng cách bắt bé chép lại nhiều lần từ "gian dối" hoặc "quay cóp" cùng với định nghĩa của những từ này trong từ điển. Sau đó, hãy nhắc lại với trẻ rằng việc cố gắng làm hết sức mình quan trọng hơn nhiều so với điểm số cao.