Hạ Long: Nhức nhối nạn xâm hại tình dục trẻ em

Nơi “tập trung” những vụ xâm hại tình dục trẻ em nghiêm trọng của tỉnh

Ngày 19/6/2018, Phạm Trần Minh H. ở phường Cao Xanh TP Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh) làm đơn tố cáo bố đẻ là Trần Văn T. có hành vi hành hạ mẹ của H. và các em. Cơ quan chức năng vào cuộc, phát hiện ông T. trong nhiều năm đã xâm hại tình dục chính 2 con gái mình và đánh đập hành hạ vợ cùng con trai. 

Vụ án sau đó được chuyển lên Công an tỉnh Quảng Ninh. Sau khi xác minh sự việc, Công an tỉnh Quảng Ninh nhận định trong thời gian dài, ông T. đã có hành vi hiếp dâm 2 con gái là cháu Phạm Trần Thảo N. (sinh năm 2001) và Phạm Trần Phương T. (sinh năm 2008), đồng thời có nhiều hành vi bạo lực xâm hại sức khỏe con trai và vợ. Chỉ đến khi đã lớn (18 tuổi), người con trai mới nhận thức được đầy đủ hành vi vi phạm của bố đẻ mình và làm đơn tố giác, cơ quan chức năng lúc đó mới vào cuộc.

Đây chỉ là một trong nhiều vụ án đau lòng xảy ra ở Hạ Long.  

Theo thống kê của UBND TP Hạ Long, từ năm 2015 đến tháng 6/2019, trên địa bàn thành phố đã có 24 trẻ em bị xâm hại tình dục với các hình thức: hiếp dâm, giao cấu với người từ 13 đến dưới 16 tuổi, dâm ô với người dưới 16 tuổi. Những vụ xâm hại tình dục đã để lại hậu quả nặng nề, trong đó 3 cháu có thai và sinh con.

Theo đánh giá của UBND TP Hạ Long, tình hình tội phạm xâm hại tình dục trẻ em diễn biến khá phức tạp, đáng chú ý có xâm hại tình dục đã xảy ra ngay trong môi trường giáo dục và đối tượng xâm hại là chính bảo vệ của cơ sở mầm non tư thục. Một số vụ xâm hại xảy ra trong gia đình: bố hiếp dâm con gái, bố dượng giao cấu, hiếp dâm con riêng của vợ, tổ trưởng dân phố nhiều lần xâm hại bé gái 13 tuổi...

Cần sự quyết liệt từ chính quyền địa phương

Lý giải tình trạng này, ông Phạm Hồng Hà, Chủ tịch UBND TP Hạ Long, cho biết, thành phố là đơn vị hành chính trung tâm của tỉnh, bên cạnh sự phát triển về kinh tế cũng đặt ra nhiều vấn đề xã hội phức tạp. Theo ông Hà dân số tự nhiên của Hạ Long khoảng 270.000 người, tuy nhiên trong những thời điểm cao điểm, dân số cơ học có thể tăng lên 800.000 đến 1.000.000 người, trong đó phần lớn là khách du lịch, lao động từ nơi khác tìm đến. Chính điều này cũng gây áp lực rất lớn đến công tác quản lý và có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến tội phạm xâm hại trẻ em.

Một lý do nữa: Quảng Ninh có địa hình phức tạp bao gồm cả đồng bằng đô thị lớn, miền núi và hải đảo. Cơ cấu dân số cũng phức tạp với nhiều dân tộc khác nhau và hệ quả là nhận thức cũng rất khác nhau. Trong một thời gian dài tại tỉnh này có những làng chài với cuộc sống khá khó khăn bấp bênh. Việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho bộ phận dân cư này cũng rất khó khăn và thực tế đã có một số vụ việc xâm hại tình dục trẻ nghiêm trọng xảy ra ở cộng đồng này.

Tuy nhiên, dưới góc độ pháp luật, nhiều đại biểu cho rằng có một lý do nữa là việc xử lý các hành vi xâm hại trẻ em chưa thực sự nghiêm minh. Bà Nguyễn Thanh Hải, Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội, dẫn báo cáo của UBND TP Hạ Long về 3 vụ án, trong đó đối tượng giao cấu với bé gái nhiều lần làm các cháu có thai, tuy nhiên TAND TP Hạ Long vẫn cho các bị cáo được hưởng án treo.

Ngay cả khi bị cáo không được hưởng án treo thì mức án vẫn có phần nhẹ. Điển hình như vụ án Phạm Văn Kỳ (phường Đại Yên) từ tháng 4/2016 đến tháng 7/2016 nhiều lần giao cấu với con riêng của vợ làm cháu có thai. Tuy có đến 2 tình tiết tăng nặng định khung và với khung hình phạt 3 đến 10 năm, song tháng 5/2017, TAND TP Hạ Long xét xử bị cáo chỉ phải lĩnh mức án là 5 năm tù. Bà Nguyễn Thanh Hải đặt câu hỏi: "Không hiểu quan điểm xử lý của tòa án các cấp tỉnh Quảng Ninh như thế nào?".

Bên cạnh đó, việc khám phá xử lý các vụ án xâm hại tình dục trẻ em ở TP Hạ Long cũng chưa hiệu quả khi thống kê cho thấy, lực lượng công an chỉ phát hiện được 2 vụ, số còn lại là do nạn nhân người thân hoặc nhân dân tố giác.   

Phát biểu về vấn đề này, Chủ tịch Hội LHPNVN Nguyễn Thị Thu Hà, Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang, cung cấp thêm một số thông tin từ ngành y tế. Theo đó từ tháng 1 đến hết tháng 9/2018, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có 56 trường hợp sinh con ở lứa tuổi 16 trở xuống; 55 ca ở lứa tuổi vị thành niên nạo phá thai. Điều đó đồng nghĩa với việc sẽ có ít nhất hơn 100 trẻ em bị xâm hại tình dục đến có thai. Tuy nhiên, con số mà các ban ngành tỉnh Quảng Ninh thống kê các vụ trẻ em bị xâm hại đến mang thai chỉ là 9 trẻ em trong suốt thời gian từ năm 2015 đến 2019. Đây thực sự là hồi chuông báo động đối với loại tội phạm này, đồng thời cho thấy sự bất cập trong công tác thống kê, phát hiện và xử lý của các cơ quan chức năng.  

  

Liên quan đến những giải pháp trong thời gian tới, bà Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị chính quyền tỉnh Quảng Ninh trong quá trình xây dựng chính quyền đô thị thông minh cần tích hợp những ứng dụng phòng chống xâm hại trẻ em, an toàn cho phụ nữ, đơn cử như những phần mềm tiếp nhận những hình ảnh người dân cung cấp về những hành vi xâm hại phụ nữ trẻ em gửi đến, các đường dây nóng các ứng dụng cảnh báo ở những khu vực có nguy cơ cao. Nếu như làm được điều đó, Quảng Ninh không chỉ là địa phương có ngành du lịch phát triển mà còn là điểm đến an toàn cho phụ nữ và trẻ em.