Hà Nội: Tập trung nguồn lực cho “xương sống” của hạ tầng vận tải công cộng

Tại Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2050, vừa được HĐND TP Hà Nội thông qua ngày 29/3, UBND TP đề xuất thêm nhiều điểm mới so với tờ trình trước đó, đặc biệt là những nội dung liên quan đến việc phát triển đường sắt đô thị.

Cụ thể, quy hoạch định hướng đầu tư xây dựng 14 tuyến đường sắt đô thị, tăng 4 tuyến so với quy hoạch cũ. Trong đó, thành phố ưu tiên hoàn thành hệ thống đường sắt vành đai và các ga đầu mối trên tuyến vành đai, các tuyến kết nối với thành phố phía Bắc (Đông Anh, Sóc Sơn, Mê Linh), thành phố phía Tây (Hòa Lạc, Xuân Mai), khu vực Yên Viên, Gia Lâm.

Ngoài 13 tuyến đã được đề cập trong Quy hoạch chung thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, Hà Nội bổ sung thêm 1 tuyến Vĩnh Tuy - Minh Khai - Trường Chinh - Láng - Nhật Tân.

Đồng thời, xây dựng mạng lưới đường sắt tại khu vực đô thị trung tâm đảm bảo mật độ các ga tàu có khoảng cách phù hợp dành cho người đi bộ, có thể di chuyển đến mọi vị trí trong thành phố, đủ năng lực thay thế phương tiện giao thông cá nhân.

Bên cạnh đó, mạng lưới đường sắt của Hà Nội sẽ kết nối với các trung tâm đô thị trong vùng và các huyện ngoại thành, đi ngầm đối với các đoạn tuyến nằm trong Vành đai 3,5.

Thành phố cũng dự kiến xây dựng đường sắt 1 ray trên cao (monorail), chạy theo ven 2 bờ sông Hồng. Hệ thống đường sắt này sẽ kết nối với tuyến xe buýt đường sông, triệt tiêu sự ngăn cách về không gian của hệ thống đê tả, hữu Hồng.

Tại các điểm kết nối nhà ga của tuyến đường sắt nhẹ này sẽ kết hợp với dịch vụ du lịch văn hóa với các giá trị vật thể và phi vật thể như bãi tắm Chử Đồng Tử, khu di tích Bà Tấm Ỷ Lan, làng cổ Bát Tràng...

Cùng với đó, Hà Nội lên kế hoạch chuẩn bị các điều kiện để phối hợp với Trung ương xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đóng vai trò là trục "xương sống", tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Cần có cơ chế đặc thù về huy động vốn để làm đường sắt đô thị

Sau khi Nghị quyết về quy hoạch trên được thông qua ngày 29/3, HĐND TP Hà Nội giao UBND TP tiếp thu ý kiến thẩm tra và ý kiến của đại biểu để hoàn thiện nội dung của Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Quy hoạch này sẽ được trình cấp có thẩm quyền báo cáo Bộ Chính trị dự kiến vào đầu tháng 5 và trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7, sau đó trình Thủ tướng phê duyệt theo quy định.

Để giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông, thay đổi được thói quen sử dụng phương tiện công cộng và văn hóa giao thông của người dân, đồng thời thay đổi diện mạo đô thị, hơn 10 năm qua, TP Hà Nội luôn xác định đường sắt đô thị là "xương sống" của hạ tầng vận tải hành khách công cộng.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, trên địa bàn Thủ đô mới chỉ hoàn thành được 13km đường sắt đô thị, thuộc tuyến 2A Cát Linh - Hà Đông và đang thi công 12,5km của tuyến số 3 đoạn Nhổn - ga Hà Nội.

Nêu ý kiến tại cuộc họp, đại biểu Nguyễn Minh Đức (tổ Hoàng Mai) cho rằng, với cách làm như hiện nay, ông Đức lo ngại không biết đến bao giờ Hà Nội mới hoàn thiện được các tuyến đường sắt đô thị như quy hoạch. Sự chậm trễ này rất có thể còn làm tăng chi phí đầu tư của mỗi tuyến đường sắt. Do vậy, theo ông Đức, thành phố cần có cơ chế đặc thù về huy động vốn để làm đường sắt đô thị. "Hoàn thiện 14 tuyến đường sắt đô thị cần hàng chục tỷ USD, thậm chí cả trăm tỷ USD. Do vậy, TP Hà Nội cần có cơ chế đặc thù để huy động vốn cho đường sắt đô thị", ông Đức nói thêm.