Tuổi thơ buồn
Ký ức tuổi thơ của chị Nguyễn Thị Ngà (sinh năm 1989) gắn với những kỷ niệm buồn. Trong lúc những đứa trẻ được sống trong vòng tay yêu thương của bố mẹ thì chị đã sớm nhận ra những chuyện bất thường khi gia đình luôn thiếu vắng tiếng cười. 5 tuổi đã phải quệt nước mắt nhìn mẹ bị bắt giam vì buôn bán và sử dụng ma túy.
Năm Ngà học lớp 3, bố mẹ cô chia tay, Ngà và chị gái sống cùng mẹ, em trai theo bố tới sống ở Lào Cai. Chị em Ngà nhanh chóng có bố dượng, cũng là người nghiện ma túy, không cưới hỏi gì, mẹ cô về sống cùng và lại “ngựa quen đường cũ” buôn bán ma túy để có tiền dùng thuốc.
Những năm tháng mẹ đi trại cai nghiện, Ngà sống cùng ông bà ngoại, rất nghèo. Ông cắt tóc, bà làm thuê lấy tiền nuôi cháu. Ngà đi học theo chế độ hộ nghèo. Thiếu vắng tình thương, nhưng từ nhỏ Ngà đã khao khát được học. Cô muốn học để có thể thoát khỏi cảnh nghèo và cũng là để báo đáp tình cảm của ông bà đã thay cha mẹ chăm cháu suốt thuở ấu thơ.
Tuy nhiên cũng vì nghèo, Ngà học trung cấp Thương mại và Du lịch được 1 năm thì nghỉ học giữa chừng vì không có điều kiện học tiếp.
Khi đó còn rất trẻ, Ngà đã mơ về một mái ấm gia đình, một cuộc sống ổn định vợ chồng thương yêu nhau. Cô nhận lời yêu một người mới đi cai nghiện về với suy nghĩ, hai nhà cùng hoàn cảnh sẽ thấu hiểu và thông cảm với nhau. Bố mẹ chồng tốt bụng, chồng cũng là người tốt tính, nhưng vì chồng tái nghiện nên vợ chồng làm ra bao nhiêu tiền cũng không đủ sống, nuôi con. Thương con, sau 5 năm chung sống, Ngà đã quyết định chia tay chồng, trở thành mẹ đơn thân, bươn chải nuôi con.
Nhìn Ngà của hiện tại, với dáng vẻ tự tin, nụ cười thường trực, ít người biết trước đó cô đã trải qua cuộc sống khó khăn, vất vả vô cùng như thế.
Hạnh phúc giản đơn
Ngà ngậm ngùi kể, cô biết nhiều hoàn cảnh rất đáng thương: Có những cô gái bị chủ bắt “đi khách” cả những ngày “tới tháng”; có cô bị khách đánh, khách quỵt tiền, bị viêm nhiễm…; có cô bị bố nghiện rượu bán vào động mại dâm. Cô gái này sau đó đã thoát khỏi “động quỷ”, lập gia đình nhưng không có khả năng sinh con, chỉ vì bán dâm sớm, viêm nhiễm vùng kín khi còn quá nhỏ, không biết cách chữa trị. Cũng có cô gái rất đáng trách khi chọn lối sống buông thả, thác loạn… Để có tiền ăn chơi, họ sẵn sàng bán cả bạn.
Chính cô gái bị bố bán vào động mại dâm (chỉ kém Ngà 1 tuổi) mà cô gặp vào năm 2013 đã thôi thúc cô bắt đầu công việc hỗ trợ những phụ nữ bán dâm. Sau này, mỗi cảnh đời mà Ngà tiếp xúc lại cho cô thêm sức mạnh để nỗ lực tuyên truyền giúp các cô gái hiểu về HIV/AIDS. Những cô đã nhiễm thì phải tuân thủ điều trị để tránh nguy cơ lây truyền ra cộng đồng. Đồng thời trang bị kiến thức về dự phòng cho những cô không/chưa nhiễm HIV, phát hiện những ca nhiễm mới…
Nguyễn Thị Ngà tham gia vào Ban điều hành hỗ trợ nhóm người bán dâm phía Bắc (gồm 26 tỉnh, thành phố). Nhiệm vụ của cô là kêu gọi quyền lợi, phổ biến chính sách để các thành viên trong nhóm biết, chia sẻ với nhau; góp ý dự thảo luật…
Cụ thể, nhóm Đồng tâm hiệp lực tỉnh Vĩnh Phúc (nơi Ngà sống) có 480 thành viên đã có những buổi chia sẻ kiến thức về điều trị dự phòng lây nhiễm HIV, bạo lực giới, bảo hiểm y tế, xử phạt hành chính… “Ngoài ra, tôi còn thường xuyên tư vấn xét nghiệm HIV miễn phí với độ an toàn, tin cậy cao. Hỗ trợ và tư vấn điều trị phơi nhiễm nếu có nguy cơ, sau khi nhận kết quả xét nghiệm”, Ngà chia sẻ.
Hiện tại, ngoài việc hỗ trợ những người bán dâm, Ngà còn tham gia vào Dự án truyền thông về môi trường, bán hàng online, đặc biệt là dành thời gian cho việc học năm cuối tại trường Trung cấp Y Dược Tuệ Tĩnh (Hà Nội). “Từ rất lâu rồi, tôi luôn nghĩ đến việc theo đuổi ước mơ được học mà vì hoàn cảnh đã khiến tôi phải bỏ dở giữa chừng”.
Cuộc sống của Ngà vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng cô cười rất tươi khi tâm sự, mẹ cô sau khi trở lại với cuộc sống đời thường đã không bị tái nghiện, mẹ cô có quán nước nhỏ, bán cả rau tươi mỗi ngày. Con trai cô 8 tuổi cũng rất ngoan, chăm chỉ học hành. “Hạnh phúc, niềm vui với tôi hiện tại đơn giản lắm, đó là khi tôi có thể hỗ trợ cho nhiều người và nhìn thấy những người mình yêu thương vui vẻ mỗi ngày”.