Hạt lanh là loại hạt gì? Có tác dụng như thế nào?

Hạt lanh được biết đến là một loại hạt giàu dinh dưỡng nhờ chứa lượng protein dồi dào và các chất xơ lành mạnh. Vậy hạt lanh là loại hạt gì? Có tác dụng như thế nào đối với sức khoẻ?

1. Hạt lanh là gì?

Hạt lanh là hạt từ cây lanh, có tên khoa học là Linum usitatissimum và có nguồn gốc từ Trung Đông. Là cây công nghiệp ôn đới thân thảo, được trồng để lấy sợi ở thân và lấy hạt để làm thức ăn hay ép dầu. Hạt lanh có giá trị dinh dưỡng cao, hạt có kích thước lớn hơn hạt vừng, màu nâu hoặc màu vàng. Mỗi bộ phận của cây lanh đều mang những công dụng khác nhau.

Hạt lanh được tìm thấy trong tất cả các loại thực phẩm ngày nay, từ bánh quy giòn, bánh quế đông lạnh đến bột yến mạch. Chỉ riêng năm 2010, tại Mỹ và Canada ước tính gần 300 sản phẩm mới được làm từ hạt lanh tung ra thị trường. Không chỉ tăng nhu cầu của người tiêu dùng đối với hạt lanh mà việc sử dụng trong nông nghiệp cũng tăng lên. Hạt lanh được sử dụng để nuôi tất cả những con gà đẻ trứng nhằm mục đích tăng hàm lượng axit béo omega-3 cao hơn.

Đọc thêm:

- Loại hạt giúp não bộ trở nên nhạy bén hơn, đặc biệt đối với người có nguy cơ sa sút trí tuệ

- Hạt ngũ hoa có tác dụng gì? Hướng dẫn cách sử dụng hạt ngũ hoa đúng chuẩn

Gần đây, hạt lanh trở nên phổ biến hơn trong cuộc sống. Mọi người có thể sử dụng hạt ở dạng bột, dạng viên nén hay dầu giống như một loại thực phẩm chức năng hàng ngày để ngăn ngừa các bệnh như táo bón, tiểu đường, cholesterol cao... và một số bệnh khác nhờ một số điểm mạnh sau:

- Axit béo thiết yếu omega-3, chất béo có tác dụng tốt cho tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu, ổn định huyết áp, dễ ngủ... Mỗi thìa hạt lanh xay chứa khoảng 1.8 gam omega-3 thực vật.

- Lignans, có cả estrogen thực vật và chất chống oxy hóa.

- Hạt lanh chứa chất xơ hòa tan và không hòa tan.

2. Hạt lanh có tác dụng gì?

Theo một nghiên cứu hạt lanh được biết đến trên toàn thế giới từ Đại học Toronto đã chỉ ra hạt lanh có những lợi ích sức khỏe sau:

- Hạt lanh cung cấp protein lành mạnh: Nguồn protein trong hạt lanh rất giàu các axit amin arginine, axit glutamic… mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp ngăn ngừa các khối u, giảm lượng cholesterol, cải thiện chức năng miễn dịch …

- Kiểm soát một số bệnh ung thư: Các lignans trong hạt lanh có tác dụng bảo vệ chống lại các bệnh ung thư nhạy cảm với hormone mà không ảnh hưởng đến thuốc ung thư vú tamoxifen, giúp giảm nguy cơ ung thư vú ở lứa tuổi thanh thiếu niên và làm tăng khả năng sống sót của các bệnh nhân bị ung thư vú. Lignans giúp ngăn chặn các enzym có liên quan đến chuyển hóa hormone và can thiệp vào sự phát triển, lây lan của các tế bào khối u. Một số thành phần khác trong hạt lanh có đặc tính chống oxy hóa, góp phần bảo vệ chống lại bệnh ung thư và bệnh tim.

- Giảm cholesterol, giảm triệu chứng viêm giúp ngăn ngừa hội chứng chuyển hóa và đột quỵ: Hai thành phần trong hạt lanh là ALA và lignans có thể làm giảm các triệu chứng viêm đi kèm với một số bệnh nhất định (chẳng hạn như bệnh Parkinson hay hen suyễn) bằng cách giúp ngăn chặn việc giải phóng một vài tác nhân gây viêm. Hơn nữa, ALA và lignans trong hạt lanh cũng giúp ngăn ngừa cơn đau tim và đột quỵ.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn giàu omega-3 trong hạt lanh giúp ngăn ngừa xơ cứng động mạch. Lignans trong hạt lanh làm giảm sự tích tụ mảng xơ vữa động mạch lên đến 75%.

- Tiêu hóa: Hạt lanh chứa lượng chất xơ khá dồi dào nên có tác dụng giải quyết các vấn đề liên quan đến tiêu hóa khá tốt chẳng hạn như chứng táo bón, hội chứng ruột kích thích…

- Bệnh tiểu đường: Lượng lignans trong hạt lanh có tác dụng cải thiện lượng đường trong máu (được đo bằng xét nghiệm máu hemoglobin A1c ở người lớn mắc bệnh tiểu đường loại 2).

- Giúp kiểm soát cân nặng: Hạt lanh có chứa nhiều chất xơ, nếu bạn cảm thấy thường xuyên bị đói và thèm ăn thì bạn có thể thêm hạt lanh vào khẩu phần ăn của bản thân để ngừa cơn đói và kiểm soát cân nặng tốt hơn.

- Giảm chứng bốc hỏa ở phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh: Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2007 đã cho thấy rằng 2 thìa bột lanh trộn vào ngũ cốc, nước trái cây hoặc sữa chua 2 lần/ngày sẽ làm giảm cơn bốc hỏa của phụ nữ mãn kinh xuống hơn một nửa. Cường độ của cơn bốc hỏa cũng giảm 57%. Những người phụ nữ đã nhận thấy sự khác biệt rõ rệt khi sử dụng hạt lanh hàng ngày chỉ trong một tuần và đạt được lợi ích tối đa trong vòng hai tuần.

3. Một số điều cần biết khi sử dụng hạt lanh

Hạt lanh được ví như một siêu thực phẩm mang lại khá nhiều lợi ích cho sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, không có thực phẩm hay chất dinh dưỡng kỳ diệu nào đảm bảo sức khỏe của bạn được cải thiện tuyệt đối. Điều quan trọng là nên đưa ra những lựa chọn ăn uống một cách phù hợp cho bản thân để duy trì lối sống lành mạnh.

3.1. Những người không nên sử dụng hạt lanh

- Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên bổ sung hạt lanh trong chế độ ăn uống.

- Những người bị huyết áp cao, rối loạn đông máu, rối loạn lưỡng cực…

- Bệnh nhân đang bị ung thư vú, buồng trứng, tử cung…

3.2. Liều lượng, lưu trữ và bảo quản hạt lanh

Nhiều chuyên gia tin rằng hạt lanh tiêu thụ tốt hơn dầu lanh vì hạt lanh chứa đầy đủ các thành phần trong đó. Chưa có một liều lượng tối ưu nào để đạt được lợi ích sức khỏe tốt nhất khi sử dụng hạt lanh. Nhưng 1 đến 2 muỗng canh hạt lanh xay mỗi ngày là liều lượng được đề xuất theo Hội đồng hạt lanh Canada.

Dưới đây là một số mẹo mua và bảo quản hạt lanh:

- Mua về xay hoặc tự xay: Hạt lanh khi ăn nguyên hạt có nhiều khả năng đi qua đường ruột mà không được tiêu hóa, có nghĩa là cơ thể bạn không nhận được những thành phần có lợi cho sức khỏe. Vì vậy bạn nên xay hạt lanh để dùng.

- Tránh nhầm lẫn giữa hạt lanh xay và bột lanh.

- Hạt lanh vàng dễ nhìn hơn, còn hạt lanh nâu dễ tìm hơn ở hầu hết các siêu thị nên bạn có thể lựa chọn cho phù hợp.

- Khi mua các sản phẩm có chứa hạt lanh, hãy kiểm tra nhãn mác trên sản phẩm để đảm bảo là hạt lanh xay không phải hạt lanh nguyên hạt.

- Có thể thêm hạt lanh vào thực phẩm bạn thường ăn hay thay thế hạt lanh xay bằng bột mì khi nướng bánh…

- Tủ đông là nơi thích hợp nhất bảo quản hạt lanh xay, giúp hạt lanh không bị oxy hóa mà vẫn đảm bảo được các chất dinh dưỡng của hạt.

- Hạt lanh nguyên hạt giữ được lâu hơn: Vỏ bên ngoài của hạt lanh giữ cho các axit béo bên trong được bảo vệ tốt. Bạn nên để hạt lanh cả ở những nơi tối và mát cho đến khi xay. Hạt lanh nguyên hạt có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng lên đến một năm.

- Khi hạt lanh đã được xay hoặc nghiền nhỏ bạn nên sử dụng càng sớm càng tốt trong thời gian ngắn.

Trên đây là những thông tin rất hữu ích về hạt lanh, một loại hạt mang rất nhiều lợi ích cho sức khỏe như cải thiện vóc dáng hay bảo vệ sức khỏe… Vậy còn điều gì chần chừ mà bạn không thêm ngay loại hạt này vào thực đơn hàng ngày để bổ sung dinh dưỡng, góp phần làm tươi mới khẩu vị ngay từ hôm nay.

Nguồn tham khảo:

- The Benefits of Flaxseed

- The Top 9 Health Benefits of Flaxseed