Những triệu chứng cần lưu ý hậu Covid-19

Sau khi F0 khỏi bệnh, nhiều người có triệu chứng hậu Covid-19 nên đã đến cơ sở y tế thăm khám. Tuy nhiên, nhiều người chưa hiểu thế nào là hậu Covid và có phải cứ có biểu hiện là đi khám hay không?

Về vấn đề này, PGS.TS. Bùi Hoàng Hải, Phó Giám đốc BV điều trị người bệnh Covid-19 kiêm Trưởng khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực (BV Đại học Y Hà Nội), cho biết, hậu Covid-19 có thể xảy ra với bất kỳ người nào đã mắc Covid-19, ngay cả khi bị bệnh nhẹ. Thậm chí, trong thời gian mắc bệnh, họ không có triệu chứng thì vẫn có thể bị hậu Covid-19 và nó có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em.

Cũng theo bác sĩ Hải, trên thế giới đã có một số nghiên cứu về hậu Covid-19 và những tác động đến sức khỏe người dân. Theo đó, trong một nghiên cứu hồi cứu trên 100.000 bệnh nhân Covid-19 nhập viện tại Mỹ, trong số những người đã xuất viện, 9% tái nhập viện trong vòng 2 tháng tại cùng một BV. Trong số những người này, 1,6% có nhiều lần tái khám. Thời gian trung bình cho lần đầu tiên là 8 ngày. Các yếu tố nguy cơ khi nhập viện lại bao gồm tuổi ≥65, ở trung tâm điều dưỡng hoặc điều dưỡng chuyên nghiệp tại nhà, có một hoặc nhiều bệnh nền (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, suy tim, đái tháo đường có biến chứng, thận mạn tính và/hoặc béo phì chỉ số khối cơ thể [BMI] ≥30 kg/m²).

Trong một nghiên cứu ở Vương quốc Anh với gần 50.000 bệnh nhân được xuất viện sau khi nhập viện với Covid-19 cho thấy, 30% đã được tái khám và 10% tử vong sau khi xuất viện. Tỷ lệ bệnh hô hấp, tiểu đường và bệnh tim mạch cao hơn ở những bệnh nhân Covid-19 so với những bệnh nhân được xuất viện với những chẩn đoán không bị Covid-19.

Bác sĩ Hải cho biết, qua nghiên cứu, hậu Covid-19 có thể biểu hiện ở một hay nhiều các đặc điểm sau:

Mệt mỏi, suy nhược và kém sức chịu đựng (13-87%):

+ Mệt mỏi là triệu chứng phổ biến nhất mà bệnh nhân gặp phải dù có phải nhập viện hay không. Mặc dù tình trạng mệt mỏi thuyên giảm ở hầu hết bệnh nhân, nó có thể rất sâu và kéo dài trong 3 tháng hoặc lâu hơn, đặc biệt là ở những người sống sót sau nằm hồi sức tích cực.

- Các triệu chứng cơ thể dai dẳng ít gặp hơn bao gồm:

+ Mất ngủ, đau khớp, đau đầu, viêm mũi, rối loạn tiêu hóa, kém ăn, chóng mặt (tư thế, nhịp tim nhanh hoặc chóng mặt), đau cơ, rụng tóc, đổ mồ hôi và tiêu chảy. 

+ Một số triệu chứng hết nhanh hơn những triệu chứng khác. Ví dụ, sốt, ớn lạnh và các triệu chứng khứu giác/tiết dịch thường hết trong vòng 2 - 4 tuần, trong khi mệt mỏi, khó thở, tức ngực, suy giảm nhận thức và ảnh hưởng tâm lý có thể kéo dài trong nhiều tháng (từ 2 đến 12 tháng).

- Khó thở (10-71%): có thể kéo dài, kết thúc chậm ở hầu hết bệnh nhân trong 2 - 3 tháng, đôi khi lâu hơn (12 tháng).

- Ho mạn tính (17-34%): Trong một số nghiên cứu, nhiều bệnh nhân bị ho dai dẳng từ 2 - 3 tuần sau các triệu chứng ban đầu. Đa số bệnh nhân khỏi ho sau 3 tháng và hiếm khi kéo dài sau 12 tháng.

- Khó chịu ở ngực: Cảm giác khó chịu ở ngực là phổ biến và có thể hết chậm. Khó chịu ở ngực vẫn tồn tại ở 12 - 22% bệnh nhân khoảng 2 - 3 tháng sau khi nhiễm Covid-19 cấp tính, hiếm khi lâu hơn.

- Thay đổi vị giác và khứu giác: Một số nghiên cứu đã kiểm tra sự phục hồi của các triệu chứng khứu giác và nôn mửa ở bệnh nhân Covid-19. Đa số phục hồi hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn sau 1 tháng sau khi bị bệnh cấp tính, mặc dù trong một số nghiên cứu, các triệu chứng này vẫn tồn tại lâu hơn. Bệnh nhân bị hạ natri máu và bệnh nhân nam có thể hồi phục nhanh hơn so với những người bị thiếu máu hoặc là nữ.

- Các triệu chứng về nhận thức thần kinh: Dữ liệu cho thấy các vấn đề về tập trung và trí nhớ vẫn tồn tại trong 6 tuần hoặc hơn ở bệnh nhân Covid-19 sau khi xuất viện.

- Tâm lý: Các nghiên cứu quan sát báo cáo rằng các triệu chứng tâm lý (ví dụ: lo âu, trầm cảm, rối loạn stress sau sang chấn) thường gặp sau khi nhiễm Covid-19 cấp tính, trong đó lo lắng là phổ biến nhất. 

Nói chung, các triệu chứng tâm lý cải thiện theo thời gian nhưng có thể tồn tại hơn 6 tháng đối với một nhóm nhỏ những người sống sót. Những người nhập viện có nguy cơ mắc các triệu chứng tâm lý dai dẳng hơn.

Trong các nghiên cứu khác, gần một nửa số người sống sót sau Covid-19 cho biết chất lượng cuộc sống trở nên tồi tệ hơn, 22% mắc chứng lo âu/trầm cảm, và 23% bệnh nhân được phát hiện có các triệu chứng tâm lý dai dẳng sau 3 tháng.

Một số ít các báo cáo ở trẻ em, các triệu chứng được báo cáo thường xuyên nhất là mệt mỏi (3%) và kém tập trung (2%).