Ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn ho gà (Bordetella pertusis) gây ra, có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Bệnh có thể gây thành dịch, nhất là thời tiết hiện nay rất thuận lợi cho bệnh ho gà xuất hiện và bùng phát mạnh.
 |
| Tiêm phòng đầy đủ giúp phòng tránh bệnh cho trẻ |
PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) giải thích, thời điểm này thời tiết đang chuyển mùa ở các tỉnh phía Bắc, thuận lợi cho mầm bệnh phát triển. Hầu hết trường hợp mắc ho gà đều là trẻ dưới 3 tháng tuổi (chiếm khoảng 80%). Đây đều là các bé chưa được tiêm hoặc tiêm không đầy đủ vaccine phòng bệnh này.
“Sở dĩ gần đây ghi nhận nhiều ca bệnh ở trẻ dưới 2 tháng tuổi-chưa đến tuổi chỉ định tiêm mũi 1 vaccine ngừa ho gà là có lý do. Về nguyên tắc, trong 2 tháng đầu trẻ được bảo vệ nhờ miễn dịch từ mẹ truyền sang. Trong trường hợp này, các bà mẹ không được tiêm phòng, cũng không từng mắc ho gà nên không có miễn dịch, vì thế trẻ sinh ra cũng không có miễn dịch”, PGS.TS Phu cho hay.
Trang bị kiến thức về ho gà, tránh trẻ tử vong
Sau khi nhiễm vi khuẩn gây bệnh ho gà khoảng 2 tuần, người bệnh bắt đầu sốt, ho, hắt hơi... Vi khuẩn được bắn ra từ đây, người lành hít phải không khí chứa vi khuẩn sẽ mắc bệnh nếu chưa có kháng thể chống lại chúng. Nhiều trẻ sơ sinh bị ho gà do lây bệnh từ người trong một gia đình (anh chị em, bố mẹ hoặc người giúp việc). Một số trường hợp (ngay cả người lớn) mặc dù đã được tiêm phòng nhưng vẫn có thể mắc bệnh ho gà tuy nhiên thể bệnh nhẹ hơn (có thể do lượng kháng thể sinh ra sau tiêm chủng đã bắt đầu giảm) và ít có biến chứng hơn.
Bệnh ho gà có thể gây biến chứng nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh, trẻ em và cả người lớn khi chưa có miễn dịch chống lại bệnh. Bệnh thường khởi phát bởi triệu chứng giống như cảm lạnh, có những cơn ho nhẹ, sau đó trẻ bắt đầu ho nhiều hơn, chảy nước mũi và có thể có sốt nhẹ. Sau 1- 2 tuần, bắt đầu ho nhiều hơn.
Không giống như cảm lạnh, ho gà có biểu hiện các cơn ho liên tục trong nhiều tuần. Khi hít thở sẽ có những tiếng rít giống như tiếng rít ở gà trống khi gáy. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị, bệnh trở nên nặng hơn, gây ho nặng hơn, xuất hiện nhiều đờm dãi. Ho kéo dài dẫn tới việc trẻ nôn ọe, không ăn được, mệt mỏi, chảy nước mắt, nước mũi, kiệt sức. Cơn ho dai dẳng khiến cho trẻ đỏ bừng mặt hay tím tái cả người, vì vậy, có thể bị suy hô hấp, tử vong do nghẹt thở.
Cần lưu ý là ở trẻ sơ sinh, ho rất ít xuất hiện hoặc thậm chí không ho nhưng có thể có hiện tượng ngừng thở tạm thời trong một thời gian ngắn. Vì vậy, đây là hiện tượng hết sức nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh khi ho gà. Do đó, nếu nghi ngờ hoặc biết trẻ sơ sinh bị ho gà, cần phải cho trẻ nhập viện càng sớm càng tốt, nếu không sẽ xảy ra biến chứng nguy hiểm.
PGS.TS Trần Đắc Phu cảnh báo, bệnh ho gà lây rất nhanh, quan trọng là phát hiện sớm bệnh, cách ly, điều trị kịp thời, hạn chế thấp nhất tử vong. Cha mẹ nên đưa con đi tiêm chủng đúng lịch, đủ mũi (có thể tiêm dịch vụ hoặc tiêm miễn phí trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng tại các xã, phường), không nên trì hoãn việc tiêm phòng cho trẻ trong giai đoạn hiện nay. Vaccine phòng ho gà bắt đầu tiêm cho trẻ từ khi 2 tháng tuổi và tiêm 3 mũi, mỗi mũi cách nhau 1 tháng.
Bên cạnh đó, với phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nếu chưa từng mắc ho gà thì có thể tiêm vaccine dịch vụ phòng bạch hầu-ho gà-uốn ván để tạo miễn dịch.