Hoa Kỳ bị chậm lại trong cuộc đua tiêm chủng toàn cầu

Hoa Kỳ bị tụt lại phía sau

Nguồn vaccine nói chung không phải là vấn đề ở Hoa Kỳ, bất kỳ ai trên 12 tuổi đều đủ điều kiện để được tiêm vaccine. Nhưng sau khi là một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về việc tiêm phòng vaccine, cho đến giữa tháng 4/2021, tỷ lệ tiêm chủng của Hoa Kỳ đã chậm lại. Cụ thể, hiện tại, Hoa Kỳ đã đứng sau quốc gia láng giềng Canada về tỉ lệ tiêm chủng tính trên tổng dân số, cũng như Anh, Italy và Đức.

Hoa Kỳ vẫn đi trước một số nền kinh tế lớn khác, chẳng hạn như Nhật Bản, nhưng tỷ lệ tiêm chủng ở nước này đang chững lại trong khi những quốc gia khác thì đang tăng lên. Xứ sở Cờ hoa cũng chưa đạt mục tiêu 70% dân số trên 18 tuổi tiêm ít nhất một liều mà Tổng thống Biden đặt ra vào ngày 4/7. Hiện tại, tỷ lệ này mới đạt 68,4%.

Số ca nCoV mới ở Hoa Kỳ tăng gấp đôi trong tháng qua, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Phần lớn ca nhiễm mới và tử vong là người chưa tiêm chủng. Các bang ở phía Nam của Hoa Kỳ có tỷ lệ tiêm chủng thấp nhất, đặc biệt là Mississippi và Louisiana, với chưa tới 40% dân số tiêm ít nhất một mũi. Các bang phía Đông Bắc có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất, với khoảng 75% người dân ở Vermont và Massachusetts đã tiêm ít nhất một liều.

"Thực tế là chiến dịch vaccine đã ngừng lại ở các bang phía nam. Dù nguồn cung vaccine dồi dào, chúng tôi vẫn chứng kiến chênh lệch tiêm chủng lớn", giáo sư Peter Hotez, Hiệu trưởng trường Y học Nhiệt đới Quốc gia, thuộc Đại học Y Baylor ở Houston, nói.

Dữ liệu cho thấy ở các bang như Mississippi, Alabama và Louisiana, khoảng 80% người trên 65 tuổi đã tiêm chủng, nhưng với nhóm dưới 65 tuổi, tỷ lệ này chỉ là 40%. Trong khi đó, tại Vermont và Massachusetts, hầu như tất cả người trên 65 tuổi đã tiêm chủng và khoảng 80% người dưới 65 cũng tiêm ít nhất một liều.

Hồi giữa tháng 4/2021, Hoa Kỳ đã tiêm hơn 3 triệu liều vaccine mỗi ngày, nhưng hiện giảm xuống 500.000 mũi. Điều này một phần do nhiều người Mỹ không muốn tiêm vaccine. Nước Anh cũng chứng kiến tỷ lệ tiêm chủng giảm, nhưng không nhanh như Hoa Kỳ. Anh và một số nước phát triển đã hoàn thành mục tiêu tiêm chủng cho phần lớn dân số trước khi tốc độ sụt giảm.

Chuyên gia cho rằng, việc nhiều người trẻ và khỏe mạnh ở Hoa Kỳ không cảm thấy phải vội vàng tiêm chủng là một trong những nguyên nhân. Ngoài ra, lo ngại về an toàn vaccine và tâm lý bài vaccine cũng góp phần khiến người Mỹ chần chừ trong việc tiêm chủng.

"Một số nêu ra những lo ngại về an toàn, đồng thời nói rằng họ có thể sẽ tiêm vaccine khi chúng được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt chính thức, thay vì cấp phép sử dụng khẩn cấp như hiện nay", tiến sĩ Jennifer Kates, Phó Chủ tịch Kaiser Family Foundation, tổ chức theo dõi về tiêm chủng, cho biết.

Ba loại vaccine hiện tại ở Hoa Kỳ gồm: Pfizer, Moderna và Johnson & Johnson, chưa được FDA cấp phép chính thức, mà chỉ phê duyệt sử dụng theo trường hợp khẩn cấp. FDA cũng không thể hiện dấu hiệu nào cho thấy họ sẽ rút ngắn quá trình xem xét phê chuẩn vaccine Covid-19.

Tiến sĩ Kates bổ sung: "Một tỷ lệ cố định khoảng 20% là những từ chối và họ nói sẽ không tiêm vaccine nào trừ khi chủ lao động yêu cầu".

Những thông tin sai lệch và thuyết âm mưu

Chính quyền của Tổng thống Biden cho rằng, thông tin sai lệch tràn lan trên mạng gây ra tình trạng bài trừ tiêm chủng. "Đó là một trong nhiều lý do mọi người không tiêm vaccine, nhưng là lý do quan trọng. Chúng tôi đã nhận ra điều này thông qua các cuộc thăm dò", Tổng Y sĩ Hoa Kỳ Vivek Murthy nói.

Nhiều thông tin sai lệch và thuyết âm mưu được lan truyền trên mạng trong thời gian qua, như chính quyền cấy chip siêu nhỏ vào vaccine để theo dõi người tiêm. Một khảo sát hồi đầu tháng này của Economist/YouGov chỉ ra 1/5 người Mỹ tin vào giả thuyết này.

Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy, một số tuyên bố vô căn cứ này vẫn còn đó - với 1/5 người Mỹ tin vào thuyết cấy ghép vi mạch.

Cuộc thăm dò ý kiến cũng cho thấy việc chống lại việc tiêm chủng phân cực theo đường lối chính trị - với gần 30% đảng viên Cộng hòa nói rằng họ sẽ không tiêm vaccine, so với con số chỉ 4% đảng viên Dân chủ.

Điều này sẽ giải thích một phần lý do tại sao việc vaccine được tiêu thụ thấp hơn ở các bang miền Nam, nơi thường là nơi có nhiều cử tri Đảng Cộng hòa hơn.

Giáo sư Hoetz phát biểu: "Theo đánh giá của tôi thì nguyên nhân lớn nhất là sự bất tuân do những chia rẽ chính trị. Thông điệp đến từ các hãng thông tấn bảo thủ và các thành viên bảo thủ của Quốc hội là nếu bạn là một người trẻ tuổi, bạn không cần tiêm vaccine ngừa Covid-19 vì tỷ lệ tử vong thấp và vaccine đang được sử dụng như một công cụ kiểm soát của phe theo chủ nghĩa tự do".

Nhưng đối với một số người, vấn đề cũng nằm ở việc tiếp cận. Tiến sĩ Kates nói: "Tuy nguồn cung không phải là vấn đề ở đây, vẫn có những người phải gặp phải những rào cản trong việc tiêm chủng - không chắc họ có thể nghỉ phép, thiếu phương tiện đi lại và lo lắng rằng họ có thể phải trả phí".

Theo quy định của chính quyền liên bang, người Mỹ không phải trả bất kỳ chi phí tiêm chủng nào, bất kể tình trạng nhập cư và bảo hiểm y tế của họ. Trong hai tuần qua, số ca nhiễm mới, nhập viện và tử vong ở Hoa Kỳ tăng lần lượt 171%, 49% và 42%, khi biến chủng Delta lây lan mạnh. Hoa Kỳ vẫn là vùng dịch lớn nhất thế giới, với hơn 35 triệu ca nhiễm và hơn 625.000 trường hợp tử vong kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát ở nước này.