Họa mi nướng: Đằng sau đặc sản dành cho giới nhà giàu là một câu chuyện buồn

Có lẽ chúng ta đều biết về loài chim họa mi với tiếng hót líu lo, trong trẻo nổi tiếng. Chúng rất nhỏ bé chỉ bằng lòng bàn tay. Trung bình một con chim họa mi chỉ có trọng lượng khoảng 30gr. Họa mi là loài chim khá hiếm, sống chủ yếu tập trung ở những vùng có khí hậu ấm áp của châu Âu, đặc biệt là miền nam nước Pháp, Italy, Tây Ban Nha, Hy Lạp.

Không chỉ có tiếng hót hay, chim họa mi còn rất nổi tiếng trong nền ẩm thực Pháp khi là một món ăn sang chảnh và quý tộc, chỉ dành cho giới nhà giàu. Những chú chim được chế biến hết sức cầu kỳ để có được phần da căng bóng, béo ngậy và thấm đẫm hương vị của hạt dẻ.

Thịt chim được mô tả là ngọt một cách đậm đà. Những hương vị ẩn giấu bên trong món họa mi nướng khẳng định sự tinh tế và cầu kỳ bậc nhất, thể hiện những tinh hoa của một trong những nền ẩm thực đứng đầu thế giới.

Thế nhưng để tạo ra vị ngon của món ăn này là cả một quá trình gây tranh cãi. Một phần là bởi số lượng chim ở châu Âu đã lâm vào tình trạng khan hiếm, phần khác nằm ở sự tàn nhẫn trong cách săn bắt, nuôi và giết thịt. Khi chim bay về châu Phi vào mùa di cư, thợ săn sẽ đặt những chiếc bẫy trên các cánh đồng để bắt được nhiều chim nhất có thể.

Để thịt chim đạt đến độ hảo hạng, những con họa mi phải béo gấp 2 đến 4 lần so với trọng lượng bình thường. Bởi vậy, sau khi sập bẫy, những chú chim bị giam trong những chiếc lồng bé xíu, chật ních nhằm hạn chế tối đa vận động. Chúng sẽ được vỗ béo bằng cách liên tục bị nhồi nhét các loại thức ăn bổ dưỡng như nho khô, quả sung, hạt kê. Theo nhiều câu chuyện được kể lại, Hoàng đế La Mã ngày xưa còn cho kẹp mù mắt con chim làm chúng tưởng là ban đêm và sẽ ăn nhiều hơn.

Khi chim đã được vỗ béo đủ ngày tháng và đạt cân nặng hoàn hảo, người ta sẽ dìm ngập chúng trong rượu Armagnac để chúng chết dần trong rượu. Với cách làm này, thịt chim sẽ ngấm dần vị ngọt của rượu và lớp da sẽ chuyển sang màu vàng ô liu. Cuối cùng, đầu bếp chỉ nêm thêm chút gia vị và nướng trong khoảng 6 - 8 phút.

Vì chim họa mi nướng là một món ăn thượng hạng nên việc thưởng thức chúng ra sao cũng được tiến hành như một nghi lễ. Thịt chim sẽ không được cắt ra thành từng miếng nhỏ và dùng dao dĩa như bình thường. Theo truyền thống, mỗi người phải dùng một chiếc khăn trắng trùm kín đầu, rồi bỏ cả con chim vào miệng sao cho phần đầu hướng ra ngoài rồi nhai từ từ tất cả các phần từ chân cho đến xương, chỉ bỏ phần đầu.

Lý do cho việc phải trùm khăn là bởi thực khách sẽ không cảm thấy xấu hổ khi cho vào miệng cả một con chim. Nhưng hơn hết là họ tin rằng trùm khăn kín lại sẽ giúp họ lẩn trốn khỏi ánh mắt của Chúa khi ăn thịt một sinh linh nhỏ bé và xinh đẹp như họa mi.

Từ năm 1970 đến năm 1980, số lượng chim họa mi ở Pháp đã giảm đáng kể do bị săn lùng ráo riết để làm nguyên liệu cung cấp cho các đầu bếp trong những nhà hàng sang trọng. Nhằm thu về lợi nhuận khổng lồ, những tay săn trộm đánh bắt số lượng lớn khiến cho số loài chim này giảm 30% với 30.000 con chim bị giết thịt mỗi năm chỉ tính riêng vùng tây nam Aquitaine.

Trước thực tế đó, năm 2007, trong khi việc săn bắt để làm thịt chim họa mi bị cấm trên toàn EU thì chính phủ Pháp tuyên bố mức phạt nặng nhất cho hành động này lên tới 6.000 euro (khoảng 150 triệu đồng).