Hội chứng tâm lý tuổi dậy thì dễ mắc phải là gì?

Đối với trẻ đang ở độ tuổi dậy thì, những thay đổi lớn về sinh lý, tâm lý của trẻ có thể khiến cho trẻ dễ mất kiểm soát, đôi khi khiến trẻ dậy thì rơi vào trạng thái không thể làm chủ được bản thân do đó có thể khiến trẻ gặp phải một số vấn đề tiêu cực ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ ở độ tuổi dậy thì.

Độ tuổi dậy thì là độ tuổi trẻ trong giai đoạn này chịu nhiều thay đổi nhất về hình thể bên ngoài, về tâm lý bên trong và những thay đổi này diễn ra có thể khiến trẻ gặp khủng hoảng vì không kịp thời thích nghi gây ra hội chứng tâm lý tuổi dậy thì.

1. Nguyên nhân gây hội chứng tâm lý tuổi dậy thì là gì?

Những thay đổi về bên ngoài và bên trong tâm lý trẻ là nguyên nhân gây ra những thay đổi lớn ở các bé. Lúc này, cơ thể của trẻ phát triển và thay đổi đáng kể do đó sẽ gây ra các vấn đề về tâm lý.

Đối với con gái, khi ở độ tuổi dậy thì ngực sẽ to ra, sau đó có chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Trong khi đó con trai bắt đầu vỡ tiếng, giọng nói trầm hơn và có ria mép. Chính sự thay đổi này sẽ khiến các bé trai và bé gái ở cùng độ tuổi so sánh với nhau, hơn nữa đây còn là biểu hiện dậy thì có thể khiến các bé bị đối xử phân biệt vì thay đổi sớm hơn hoặc muộn hơn so với bình thường.

Ngoài ra, thời điểm dậy thì khiến hormone thay đổi và là nguyên nhân khiến cho trẻ dậy thì mọc mụn, xuất hiện mụn cám, thậm chí là mụn bọc. Những thay đổi này khiến trẻ tự ti khi bị mọi người xung quanh chê bai. Một phần nữa, những thay đổi trong chiều cao của trẻ cũng khiến trẻ cảm thấy bối rối vì sự thay đổi nhanh chóng này.

Hơn nữa, trẻ rất dễ bị sốc và bất ngờ trước các thay đổi và lời chọc ghẹo của bạn bè. Nếu phụ huynh trong thời gian trẻ dậy thì không giải thích và chia sẻ với các em có thể trở thành nguyên nhân khiến trẻ dễ bị sốc và hoang mang hơn.

Trong khi đó, những thay đổi về cơ thể bên ngoài và những áp lực về tâm lý nếu như trẻ ở độ tuổi dậy thì không có người giúp đỡ, giúp trẻ giải tỏa thì tình trạng này lâu dài sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng, khiến trẻ dễ bị rối loạn hành vi, rối loạn cảm xúc và rối loạn tâm thần.

2. Điểm danh những hội chứng tâm lý tuổi dậy thì dễ mắc

Vì những thay đổi về cơ thể bên ngoài và tâm lý bên trong mà trẻ ở độ tuổi dậy thì cần được chăm sóc và cần nhận hướng dẫn của phụ huynh để tự tin đón nhận những thay đổi trong thời gian dậy thì của mình.

Một số hội chứng tâm lý tuổi dậy thì dễ mắc phải có thể kể đến như sau:

2.1. Dấu hiệu trẻ bị rối loạn tâm lý hành vi

Tình trạng rối loạn tâm lý hành vi sẽ gây ra hiện tượng suy giảm khả năng học hành bất thường. Hơn nữa, tình trạng này còn dễ khiến trẻ ở độ tuổi dậy thì rơi vào trạng thái căng thẳng, dễ bực dọc, thậm chí có những trường hợp nghiêm trọng đôi lúc tỏ ra hỗn láo với người lớn.

Một số trường hợp khác trẻ có thể bị mất ngủ, đứng ngồi không yên và có các hành vi bất thường, có thể trẻ bị rối loạn suy nghĩ hoặc suy nghĩ bị lệch lạc.

Những thay đổi từ rối loạn hành vi đến rối loạn tâm thần thông thường xảy ra ở trẻ trong độ tuổi dậy thì là triệu chứng hoang tưởng. Điều này sẽ khiến trẻ có cách biệt về thực thể đối với người khác, trong khi đó, con có thể có các hành vi và lời nói không phù hợp với thực tế.

2.2. Trẻ ở độ tuổi dậy thì dễ bị rối loạn cảm xúc

Khi bước vào giai đoạn dậy thì, các biến đổi về tâm lý sẽ khiến trẻ nhạy cảm hơn, đồng thời đây cũng là các thay đổi khiến trẻ dễ bị rối loạn cảm xúc.

Tình trạng rối loạn cảm xúc xảy ra ở trẻ dậy thì khi có tình trạng rối loạn tại não bộ, gây nên những bất ổn về tinh thần có thể kể đến như, trẻ nhanh chóng chuyển từ cảm xúc hưng phấn sang cảm xúc ức chế một cách nhanh chóng hoặc ngược lại, có thể hiểu kiểu trẻ thoắt buồn thoắt vui.

Một số biểu hiện cụ thể khi trẻ dậy thì bị rối loạn cảm xúc có thể kể đến gồm: chán ăn, mất ngủ, gầy, hoạt động chậm, không tập trung, dễ quên, vẻ mặt buồn bực, khó chịu và đặc biệt trẻ ở giai đoạn này cực kỳ dễ bị sốc trước các lời chọc ghẹo của bạn bè và dễ suy diễn có thể dẫn đến các trạng thái tiêu cực.

2.3. Stress và trầm cảm là hội chứng tâm lý tuổi dậy thì

Hội chứng tâm lý tuổi dậy thì có thể gây ra tình trạng stress và trầm cảm ở trẻ. Độ tuổi dậy thì là thời gian trẻ chịu một số áp lực lớn có thể kể đến gồm gia đình, bạn bè và đặc biệt là học tập.

Hơn nữa, các thay đổi về suy nghĩ tiêu cực đến từ vóc dáng hoặc việc duy trì trình độ cá nhân kèm theo một số mong muốn đang vượt quá khả năng của trẻ có thể khiến trẻ bị stress và đặc biệt rất dễ rơi vào tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, lo âu, ngủ không yên giấc. Điều này sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến sức khoẻ, tâm trạng và kết quả học tập của trẻ.

Hiện tượng trầm cảm ở trẻ là tình trạng rối loạn tâm thần rất dễ mắc phải ở lứa tuổi dậy thì, khi đó các thay đổi hormone trong cơ thể và các áp lực từ xung quanh như học hành, bạn bè, thầy cô và cả gia đình đều sẽ khiến trẻ bị khó chịu, mệt mỏi buồn bã, dễ gây ra hiện tượng mệt mỏi, làm rối loạn giấc ngủ của trẻ, có thể khiến trẻ ở tuổi dậy thì rơi vào tình trạng bi quan, sau đó là sống thu mình, ngại giao tiếp với bạn bè và ngay cả người thân người thân...

Đối với hội chứng tâm lý tuổi dậy thì khi trẻ đã bị trầm cảm, tình trạng này sẽ khiến các em thường tìm cách tự cô lập mình với thế giới bên ngoài. Thậm chí, có rất nhiều bạn chỉ quan tâm và sống trong thế giới "ảo" của bản thân tạo ra hoặc trên game. Nguy hiểm hơn nữa, stress và trầm cảm ở tuổi dậy thì còn là một trong những dấu hiệu vô cùng nguy hiểm vì có thể dẫn đến hành vi tự tử.

2.4. Hiện tượng rối loạn tâm lý và hành vi ở tuổi dậy thì

Trẻ ở độ tuổi dậy thì gặp phải các tình trạng rối loạn tâm lý rất dễ gây nguy hiểm. Một số trẻ trong giai đoạn này có thể sẽ xuất hiện các suy nghĩ tiêu cực gồm: Trẻ tự nghĩ mình kém cỏi, điều này sẽ khiến trẻ tự ti và mất bình tĩnh hơn.

Việc trẻ tự ti cũng là nguyên nhân dần dần khiến trẻ trở nên e dè, sau đó khiến trẻ ngại tiếp xúc, không thích bộc lộ và cuối cùng là gây ra hiện tượng nghi ngờ khả năng của bản thân...

Không những thế, tự ti còn là nguyên nhân gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Việc trẻ tự ti sẽ khiến trẻ ở độ tuổi dậy thì rất dễ rơi vào trạng thái stress, mệt mỏi thường xuyên, điều này sẽ khiến trẻ dễ thừa cân, béo phì...

Một số vấn đề về rối loạn tâm lý và hành vi ở tuổi dậy thì của trẻ chính là nền tảng đẩy trẻ ở độ tuổi dậy thì rơi vào những hội chứng tâm lý khác nguy hiểm và nghiêm trọng hơn có thể kể đến như: trầm cảm, hoang tưởng...

Đặc biệt, độ tuổi dậy thì là thời điểm trẻ có những tò mò về thế giới xung quanh, các thay đổi bên trong cơ thể và bên ngoài cơ thể. Các thay đổi và tò mò này đều khiến trẻ trong giai đoạn này dễ bị tác động từ sách báo, phim ảnh bạo lực hoặc các văn hóa phẩm đồi trụy và thậm chí trẻ có thể bị tác động cả từ bạn bè xấu.

Những thay đổi về tâm sinh lý của trẻ ở độ tuổi dậy thì sẽ dẫn đến rối loạn hành vi sau đó gây nên hậu quả nghiêm trọng và có thể gây ra các thương tích cho bản thân trẻ hoặc cho người khác, một số vấn đề nghiêm trọng có thể xảy ra như: Trẻ có thể gây thương tích cho người khác, trẻ chống người thi hành công vụ hoặc thực hiện một số thói quen xấu như trộm cắp hay đua xe mạo hiểm…

3. Cần làm gì khi trẻ bị hội chứng tâm lý tuổi dậy thì

Hội chứng tâm lý tuổi dậy thì là một hội chứng rất dễ mắc ở trẻ trong giai đoạn dậy thì. Các rối loạn tâm lý, rối loạn hành vi, stress, trầm cảm hay rối loạn tâm thần tuổi dậy thì dù các trẻ rất dễ gặp phải nhưng đây là hội chứng có thể điều trị khỏi được nếu bệnh của các em được chẩn đoán sớm và điều trị sớm bởi các bác sĩ chuyên khoa tâm lý hay bác sĩ chuyên khoa tâm thần.

Đối với phụ huynh khi chăm sóc trẻ ở tuổi dậy thì, ngay khi phát hiện trẻ có các biểu hiện bất thường thì tuyệt đối không giấu trẻ, không để trẻ xuất hiện các mặc cảm về bản thân gây ra các rối loạn hành vi và rối loạn tâm thần.

Ngay khi thấy các bất thường về tâm lý ở trẻ, phụ huynh cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa tâm lý để thăm khám kịp thời.

Khi trẻ mắc hội chứng tâm lý tuổi dậy thì, thời điểm này các bé rất cần sự chăm sóc và hướng dẫn của người thân trong gia đình cũng như các bác sĩ chuyên khoa.

Quá trình chăm sóc trẻ, điều trị một cách triệt để sẽ giúp trẻ nhanh chóng thoát khỏi những rối loạn hành vi và rối loạn tâm thần đang gặp phải. Phụ huynh, người chăm sóc trẻ, thầy cô, bạn bè nên là người bạn thân, giúp đỡ trẻ trong giai đoạn này.

Ngoài ra, cần khuyến khích bé ở độ tuổi dậy thì thực hiện tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội. Đồng thời, nên để trẻ tránh tiếp xúc với các loại phim ảnh, các trò chơi bạo lực hay văn hóa phẩm đồi trụy ở độ tuổi dậy thì... để tránh tình trạng trẻ tiếp thu các thói hư, tật xấu trong giai đoạn đang dậy thì của mình.

Chú ý, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho con bằng các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng. Đặc biệt, ngay khi phát hiện các diễn biến tâm lý của trẻ trong giai đoạn dậy thì thay đổi theo chiều hướng tiêu cực, không ngại ngần, cần chia sẻ với trẻ và nhanh chóng đưa trẻ tìm tới bác sĩ tâm lý, bác sĩ tâm thần để có các biện pháp điều trị kịp thời.