Hút thuốc lào có hại như thuốc lá không?

Thường ngày, nhiều người có thói quen hút thuốc lào. Đặc biệt trong dịp lễ Tết, thời gian rảnh rỗi mọi người thường tụ tập và hút thuốc lào tăng cao.

Hút thuốc lào có thể gây ra nhiều tình trạng nguy hiểm và ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Vì vậy, hạn chế và giảm thiếu thuốc lào là điều cần thiết.

1. Thuốc lào là gì?

Thực tế, cây thuốc lào còn có tên khoa học là Nicotiana rustica L, đây là một loại thực vật thuộc chi thuốc lá (nicotiana) và họ cà salanaceae. Loài cây này còn có hàm lượng nicotin rất cao. Lá của loại cây này ngoài việc sử dụng để hút rộng rãi thì còn được ứng dụng trong sản xuất các loại thuốc trừ dịch hại hữu cơ.

Hình dáng cây thuốc lào là cây thân thảo, mọc quanh năm, có chiều cao khoảng 1 mét, chiều cao cây thuốc lào thấp hơn cây thuốc lá.

Tại một số vùng, thuốc lào còn trở thành thương hiệu ngon nổi tiếng như: An Lão, Vĩnh Bảo của Hải Phòng hay Quảng Xương của Thanh Hoá.

2. Làm thuốc lào bằng cách nào?

Thuốc lào được ưa chuộng sử dụng và được người Việt ưa dùng không kém gì so với thuốc lá đang thịnh hành. Vậy thuốc lào được làm bằng cách nào?

Thuốc lào sau khi được gieo trồng, thu hoạch chủ yếu và được chế biến bằng cách thủ công như sau:

- Rửa lá sau đó lau sạch.

- Thực hiện thái, xắt nhỏ ra.

- Sau đó phơi khô rồi hồ để tiện cho việc đóng thành bánh.

Có 3 loại điếu sử dụng để hút thuốc lào là: Điều cày, điếu bát và điếu ống. Điếu cày được làm bằng hình ống tre, nứa hoặc kim loại nhẹ có chiều dài từ 40 đến 60 cm Một đầu của thân điếu phải kín để thân điếu có thể chứa nước, trong khi đó đầu kia hở dùng để hút. Vị trí phía gần đầu kín của thân điếu được khoan 1 lỗ gọi là nõ điếu để thực hiện tra thuốc lào vào hút. Đây là loại điếu được sử dụng phổ biến nhất.

3. Hút thuốc lào có hại không?

Nhiều người nhầm tưởng rằng thuốc lào không có hại như hút thuốc lá. Thậm chí nhiều người hút thuốc lào còn cho rằng hút thuốc lào không gây nguy hiểm và gây hại gì cho sức khoẻ.

Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy. Hút thuốc lào có hại cho sức khỏe vì khói thuốc lào có chứa nhiều yếu tố nguy hiểm gây ra bệnh nhồi máu cơ tim và gây ảnh hưởng xấu đến tuần hoàn, hô hấp, đường ruột cũng như hệ thống bài tiết của người hút dù là hút chủ động hay bị động hít phải khói thuốc lào.

Đặc biệt, hút thuốc lào là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như: ung thư vòm, ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư đại tràng và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính hoặc lên cơn đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim, thậm chí có thể gây tai biến mạch máu não nguy hiểm tới tính mạng con người.

Không chỉ vậy, người thường xuyên hít phải khói thuốc do người khác hút nhả ra cũng là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh hơn người khác. Chưa kể, thuốc lào còn dễ gây nghiện, tạo cảm giác chán ăn.

4. Say thuốc lào nguy hiểm đến đâu?

Thực tế, khói thuốc lào thường được lọc một phần qua nước ở trong điếu. Tuy nhiên, nhanh chóng sau đó nước điếu cày sẽ bị bão hòa và không giữ được nicotin nữa. Chỉ cần một lượng nicotin cũng đủ làm chết một con ngựa, do đó chất độc trong khói thuốc lào như chất nicotin và carbon oxyt dần dần tích tụ và để lại dấu vết trên thành mạch máu khiến động mạch hẹp lại và có thể bị tắc, làm cho máu không lưu thông. Điều này còn gây ảnh hưởng tới những người xung quanh khi bắt buộc phải hít chất độc hại từ khói thuốc.

Ngoài ra, tình trạng say thuốc lào dễ xảy ra với những người hút lần đầu. Say thuốc lào còn có thể khiến người mới hút bị mất thăng bằng, dễ ngã,... Trường hợp nặng còn có thể sùi bọt mép, nôn nao, quằn quại,... nếu bị say thuốc lào nhưng không có người tỉnh táo ở bên cạnh có thể dẫn đến nguy cơ bị tử vong vì người say thuốc không tự kiểm soát được hành vi của mình.

Chăm sóc người bị say thuốc lào cần:

- Tìm nơi thoáng mát cho họ nghỉ ngơi.

- Từ từ đỡ dậy và cho uống từng chút nước một để họ tỉnh táo.

Đối với những trường hợp bị sùi bọt mép hoặc không có dấu hiệu hết say thuốc lào cần nhanh chóng đưa người bị say thuốc lào tới cơ sở y tế cấp cứu kịp thời.

5. Thuốc lào hay thuốc lá có hại cho sức khỏe hơn?

Có thể bạn không biết, thuốc lào có hàm lượng nicotin cao tới khoảng 9%, điều này cho biết nicotin trong thuốc lào cao hơn nhiều so với thuốc lá, vì thuốc lá có nicotin khoảng 1 đến 3%. Do đó, dù là thuốc lào hay thuốc lá đều gây hại cho sức khỏe bản thân và thậm chí còn gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người thân và người xung quanh.

Đối với cả hai loại thuốc này, dù hút thuốc lào hay hút thuốc lá đều có thể dẫn đến nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư vòm họng hoặc gây nhồi máu cơ tim.

Hút thuốc lào cũng có hại cho sức khỏe tương tự như thuốc lá vì có thể gây ra nhiều bệnh đường hô hấp, ung thư dù là người hút thuốc lào chủ động hay hút thuốc lào bị động. Hút thuốc lào có nhiều chất độc, chủ yếu là nicotin, khi hàm lượng thay đổi nicotin có thể lên tới 16%. Không chỉ vậy, thuốc lào khi cháy còn tạo ra 56 chất độc khác nhau, trong đó nguy hiểm nhất là benzopyren. Trong khói thuốc lào có nhiều chất poloni - 20 phóng xạ ra hạt alpha.

Vì vậy, dù hút thuốc lào hay hút thuốc lá đều gây hại cho sức khỏe vì chứa rất nhiều độc tố nguy hiểm. Tuy nhiên, việc khẳng định thuốc lào hay thuốc lá đâu là loại thuốc độc hơn, có hại cho sức khỏe hơn thì còn phụ thuộc vào nhóm đối tượng sử dụng và lượng sử dụng nhiều hay ít cũng sẽ gây ra những ảnh hưởng tới sức khỏe khác nhau.

Kết quả nghiên cứu hàng năm cho thấy, người thường xuyên hít phải khói thuốc do người khác hút cũng gây tỷ lệ mắc bệnh cao hơn. Tại Việt Nam, mỗi năm có tới hơn 40.000 người tử vong do các bệnh có liên quan đến hút thuốc. Chưa kể, còn có 33 triệu người không hút thuốc cũng gặp phải những ảnh hưởng do hít thuốc thụ động gây nên.

Vì vậy, cần bỏ hút cả thuốc lá lẫn thuốc lào để bảo vệ sức khỏe bản thân và những người xung quanh.