Khó khăn dồn dập, người trẻ Trung Quốc chỉ muốn "nằm yên"

Crystal Guo cho biết cô thường chỉ làm một công việc trong khoảng 6 tháng đến 1 năm, sau đó sẽ nghỉ việc. Cô mô tả lối sống mới của mình bằng câu "Làm việc là nhất thời, còn lại cứ nằm yên thôi."

Những người trẻ tuổi ở Trung Quốc đang ngày càng chán nản với công việc và cả cuộc sống. Có những người đã chọn cách quay lưng lại với văn hóa hối hả với những thách thức từ tình trạng thất nghiệp gia tăng.

Khái niệm "tang ping" - nghĩa là "nằm yên" - đã trở thành một thuật ngữ phổ biến ở Trung Quốc từ năm ngoái. Nó là một trong 10 từ thông dụng nhất trên mạng ở đất nước tỷ dân vào năm 2021, theo Trung tâm Nghiên cứu và Giám sát Tài nguyên Ngôn ngữ Quốc gia.

Vào tháng 3 năm nay, một thuật ngữ khác đã xuất hiện trên mạng xã hội Trung Quốc. "Bai lan" được hiểu là "cứ để cuộc sống kiệt quệ dần đi". Các bài đăng liên quan đến chủ đề này đã thu hút hơn 91 triệu lượt xem trên Weibo.

"Người trẻ tuổi dùng bai lan để nói về việc ngừng nỗ lực nhiều hơn. Họ cho rằng dù có cố gắng thế nào thì cũng sẽ không có hy vọng nào cả," Miao nói.

Thuật ngữ này trở nên phổ biến trước hết là với những người chơi "Liên minh Huyền thoại," theo Miao. Ban đầu, người ta dùng nó để mô tả những game thủ rút lui hoặc bỏ cuộc trong một trận chiến khó khăn để nhận những nhiệm vụ dễ dàng hơn.

Thất nghiệp và bất ổn

Miao cho biết cả tang ping và bai lan đều phản ánh sự cạnh tranh gay gắt mà giới trẻ Trung Quốc phải đối mặt: "Xã hội ngày càng cạnh tranh nhiều hơn, đặc biệt là do ảnh hưởng của đại dịch. Điều đó khiến người trẻ tuổi tìm việc làm rất khó khăn trong năm nay."

Theo Cục Thống kê Quốc gia, tỷ lệ thất nghiệp của những người trong độ tuổi từ 16 đến 24 là gần 20% trong tháng 7, cao hơn nhiều so với tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị của cả nước là 5,6%. Tỷ lệ thất nghiệp của nhóm tuổi này là 16,2% vào năm ngoái.

Chạy trốn thực tại?

Guo nói với CNBC rằng cô đã bị cho nghỉ việc hai lần trong vòng chưa đầy một năm. Lần đầu tiên là vào tháng 7 năm ngoái khi cô làm việc tại công ty tư nhân cung cấp dịch vụ giáo dục sau giờ học.

Sau nửa năm đi du lịch khắp Trung Quốc bằng gói trợ cấp thất nghiệp, Guo trở về nhà ở Thâm Quyến và làm việc cho một công ty bất động sản vào tháng 2 năm nay. Bất ngờ thay, toàn bộ bộ phận của cô đã bị cho nghỉ việc ngay sau đó.

Guo nói rằng tang ping là một cách giúp cô trốn tránh khỏi thực tại khắc nghiệt. Sau khi công việc thứ ba trong năm nay cũng không thể giữ được, cô quyết định đi làm thêm vào thời gian rảnh để trang trải chi phí hàng ngày hoặc theo đuổi những sở thích khác.

Những khát vọng xa vời

Tang ping và bai lan đều có nghĩa đối lập với định nghĩa về thành công của người Trung Quốc: "cheng jia li ye." "Câu đó có nghĩa là: có khả năng mua nhà, có gia đình, có sự nghiệp, có tiền tài"- Miao nói.

Thế nhưng, không chỉ thị trường làm việc không ổn định, việc mua nhà cũng gần như bất khả thi với nhiều người bất kể họ làm việc chăm chỉ đến đâu. Mong muốn mua nhà ở những thành phố lớn như Thượng Hải hay Bắc Kinh lại càng là điều xa vời đối với những người trẻ tuổi Trung Quốc.

Theo Zhuge, một viện nghiên cứu và giám sát thị trường bất động sản ở Trung Quốc, giá nhà ở nước này đã cao hơn nhiều so với tỷ lệ trung bình quốc tế từ 3-6 lần. Vào năm 2021, giá nhà ở trung bình cao hơn 12 lần so với thu nhập trung bình, dữ liệu của Zhuge cho thấy.

Không chỉ giá nhà ở, chi phí sinh hoạt ngày càng cao càng khiến giới trẻ quay lưng với những kỳ vọng của xã hội.

Từ chối sống hối hả

Năm nay Guo đã bước sang tuổi 30. "Người ta kỳ vọng có một căn nhà, một sự nghiệp thành công và một gia đình hạnh phúc. Những thứ ấy tôi đều không có". Cô đã so sánh bản thân mình với đồng nghiệp và bạn bè đồng trang lứa cho đến khi mất đi công việc toàn thời gian, Guo chọn "tang ping" để có thời gian suy nghĩ về những gì quan trọng đối với mình trong cuộc sống.

"Năm 22 tuổi, tôi lo lắng không biết mình sẽ đạt được những gì ở tuổi 30. Nhưng đến khi 30 tuổi rồi, tôi chấp nhận là một người bình thường. Tôi nghĩ trở nên giàu có hay sở hữu một căn nhà đã không còn là điều quan trọng nữa rồi. Khi làm việc, cuộc sống của tôi chỉ toàn xoay quanh công việc. Tôi cảm thấy mình đã không thể dành thời gian cho bản thân khi ấy."

Tuy nhiên, Guo khẳng định rằng tang ping không đồng nghĩa với việc cô từ bỏ bản thân. Cô muốn dành thời gian để học và trở thành Thạc sĩ chuyên ngành Tâm lý học. "Mặc dù có vẻ như tôi không làm gì trong 6 tháng nhưng thực ra tôi đang nỗ lực cho bản thân rất nhiều. Tang ping chỉ đơn giản là cho tôi không gian thở để suy ngẫm lại về sự nghiệp và tương lai của mình. Đó không hẳn là một điều xấu."