Hỏi: Vợ chồng em lấy nhau cách đây 3 năm, được sự đồng ý của 2 bên gia đình và có cưới hỏi đàng hoàng. Tuy nhiên, do quê của hai chúng em cách xa nhau (em quê miền Tây, còn anh ấy ở ngoài Bắc), nên chúng em chưa đăng ký kết hôn được. Do cuộc sống vợ chồng xảy ra nhiều mâu thuẫn, nên cách đây 4 tháng, bọn em đồng ý chia tay. Nay em có ý định sẽ lấy người khác, vậy xin Báo PNVN cho biết, pháp luật quy định trường hợp của em như thế nào?
Trần Thị Diễm Lan (Bình Dương)
Trả lời: Theo quy định tại điểm c, khoản 3, Nghị quyết 35/2000/QH10 về việc thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000, thì: "Kể từ ngày 1/1/2001 trở đi, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 của nghị quyết này, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn đều không được pháp luật công nhận là vợ chồng, nếu có yêu cầu ly hôn thì tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng; nếu có yêu cầu về con và tài sản thì tòa án áp dụng khoản 2 và khoản 3 Điều 17 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 để giải quyết".
Theo như bạn trình bày, 2 bạn lấy nhau được 2 bên gia đình đồng ý và có cưới hỏi, nhưng lại chưa đăng ký kết hôn, vì vậy, căn cứ vào quy định nêu trên, 2 bạn không được pháp luật công nhận là vợ, chồng.
Nay hai người chia tay, nếu có yêu cầu ly hôn thì tòa án sẽ tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng của hai người.
Ngoài yêu cầu cho ly hôn, nếu có yêu cầu về con cái hoặc tài sản thì tòa án sẽ giải quyết theo quy định tại điều 14, 15, 16 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cụ thể Điều 15 quy định: Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn. Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.
Còn theo Điều 16 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, thì: Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật Dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.
Nếu giữa hai người không có vướng mắc gì về con cái, tài sản và thỏa thuận “đường ai nấy đi”, thì các bạn hoàn toàn có quyền đến với người khác, vì trên thực tế, các bạn chưa đăng ký kết hôn nên không phải là vợ chồng theo quy định của pháp luật.