Tăng động, giảm chú ý (ADHD) là một trong những rối loạn phát triển thường gặp ở trẻ em. Nếu trẻ không được điều trị tốt thì tính cách, hành vi, tâm lý trong tương lai cũng sẽ bị ảnh hưởng xấu.
Theo ThS. Đào Thị Thủy, khoa Tâm bệnh, BV Nhi Trung ương, trẻ bị ADHD thường có biểu hiện bằng những hành vi hiếu động quá mức và giảm khả năng tập trung.
Tăng động, giảm chú ý là một trong những rối loạn phát triển thường gặp ở trẻ em.
Cụ thể, về biểu hiện của tăng động, trẻ hay bồn chồn, luôn cử động chân tay, ngồi không yên; thường xuyên chạy nhảy, leo trèo hoặc rời bỏ chỗ ngồi ở nơi cần ngồi yên; trả lời bột phát khi chưa nghe hết câu hỏi; khó khăn khi phải chờ đợi hoặc phải xếp hàng chờ theo thứ tự.
Còn giảm chú ý, gồm có những biểu hiện như: Trẻ dễ mất tập trung do tác động bên ngoài; không cẩn thận, không chú ý tỉ mỉ, hay gây sai sót; ít tuân theo sự hướng dẫn, hay làm mất đồ dùng, đồ chơi; thường hay bỏ dở việc này để làm sang việc khác; trẻ không duy trì chú ý được lâu so với trẻ bình thường cùng tuổi.
Nếu các biểu hiện trên kéo dài trên 6 tháng và xuất hiện trước 7 tuổi, cản trở học tập, sinh hoạt, công việc và quan hệ của trẻ ở gia đình, trường học, trẻ có thể bị ADHD.
Nguyên nhân khiến trẻ bị ADHD thường do di truyền, bệnh lý khi mang thai, tổn thương não khi sinh, bệnh lý sau sinh; do môi trường như môi trường sống không ổn định (ồn ào, đông đúc, lộn xộn); trẻ bị lôi cuốn vào điện tử, nghiện internet, xem tivi quá nhiều...
Làm gì khi bé mắcADHD?
Khi nghi ngờ trẻ bị tăng hoạt động giảm chú ý, nên cho trẻ đi khám bác sĩ tâm lý trẻ em để được đánh giá và tư vấn. Trẻ có thể được làm các trắc nghiệm tâm lý về trí tuệ, cảm xúc, hành vi… để xác định thêm.
Trẻ mắc tăng động, giảm chú ý thường hiếu động quá mức nên cần sự quan tâm đặc biệt của cha mẹ.
Nếu trẻ bị ADHD, để tăng tập trung cho trẻ, cha mẹ nên tạo môi trường yên tĩnh khi trẻ học tập; tạo cho trẻ chú ý nghe nhìn khi bạn nói; nói rõ ràng yêu cầu của bạn với trẻ.
Ngoài ra, cần tránh quá nhiều việc, nhiều thứ cùng lúc làm trẻ mất tập trung và nên cho trẻ chơi trò chơi tĩnh, đòi hỏi phải tư duy…
Cha mẹ cũng cần tạo điều kiện cho trẻ hoàn thành tốt công việc, học tập như: Lập thời gian biểu và nhắc nhở trẻ thực hiện; cho trẻ tham gia thể dục, thể thao vừa sức; tránh chơi game, không chơi trò chơi bạo lực; không nên kéo dài quá lâu một công việc; chấp nhận một số hạn chế của trẻ, tránh chế giễu trẻ.
Bên cạnh đó, cần luôn nhắc trẻ luật lệ, nội quy trước khi đến nơi công cộng; thái độ luôn kiên trì, nhẹ nhàng nhưng dứt khoát. Cha mẹ nên nhờ giáo viên cho con ngồi ở bàn đầu để được giúp đỡ. Trẻ mắc bệnh cũng cần tham gia các sinh hoạt nhóm, đoàn thể.
Cùng những lưu ý trên, cha mẹ cần hướng dẫn, nhắc nhở và kiểm tra trẻ trong học tập, công việc; thường xuyên khuyến khích hành vi tốt của trẻ bằng lời nhẹ nhàng và khen thưởng, động viên kịp thời.
Khi trẻ mắc lỗi, cần kiên trì nhắc nhở, giải thích kiểm soát hành vi. Nếu không sửa lỗi có thể phạt bằng hình thức phù hợp như thời gian tách biệt… có giải thích lý do, chứ không nên đánh mắng trẻ.
ADHD là hội chứng khá thường gặp. Tại Việt Nam, các chuyên gia ước tính, tỷ lệ mắc hội chứng này chiếm 3%-5% trẻ tuổi đi học, nam nhiều gấp 3 lần nữ. Trước đây, người ta nghĩ rằng, hội chứng trên sẽ biến mất ở tuổi dậy thì nhưng điều này không đúng trong tất cả trường hợp. Do đó, nếu phát hiện trẻ có biểu hiện của ADHD, cha mẹ cần đưa con đi khám sớm để có hướng can thiệp kịp thời.
