 |
| Nhiều cha mẹ lo lắng khi con lầm lì, không chịu nói với người lạ. Ảnh minh họa internet. |
Chị Hoàng Thị Thương (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội) phàn nàn về cậu con trai 2 tuổi có thể “ạ” và “dạ” với bố mẹ ở nhà nhưng khi bước chân ra ngoài, gặp người lạ, dù bảo nói gì bé cũng không mở miệng. Trước sự lầm lì của con, chị rất lo lắng, không biết liệu đó có phải là sự phát triển bất thường ở con?
Đặc biệt, Tết này, phải gặp gỡ nhiều người, việc con không chào hỏi, không nói gì trước ông bà và người thân sẽ khiến chị bị “mất điểm”. Dù chị đã cố gắng dạy con “chào” khi khách đến nhà chơi, “dạ” khi khách hỏi chuyện, nhưng bé chỉ biết chạy ra phía sau mẹ, mặt cúi xuống và không nói gì.
Theo bác sĩ Anh Nguyễn, giai đoạn trước 2 tuổi là lúc trẻ học ngôn ngữ. Ngôn ngữ đối với trẻ rất mới lạ và trẻ hào hứng với âm và ngữ điệu. Chính điều này làm trẻ hứng thú với việc phát âm và lặp lại điều cha mẹ nói. Tuy nhiên, khi bước sang giai đoạn 2 - 3 tuổi, 3 vùng não bộ gồm Anterior Cingulate, Prefrontal Cortex, Orbitofrontal Cortex bắt đầu phát triển để hình thành tính độc lập giúp trẻ đối phó với các tình huống cần phân tích sâu hơn trong đáp ứng cảm xúc xã hội (như với người lạ). Trong giai đoạn này, trẻ nghe điều bạn bảo, nhưng trẻ không hẳn sẽ lặp lại điều đó.
Tuy nhiên, não trẻ vẫn đang tiếp nhận nó như máy thu. Những biểu hiện đứng nép mình, cúi nhìn hay len lén nhìn ai đó hoặc lầm lì chỉ là những biểu hiện bình thường của các hoạt động khởi đầu cho phối hợp 3 vùng nêu trên để trẻ phát triển tính độc lập và tự điều chỉnh cảm xúc.
 |
| Cha mẹ cần kiên nhẫn, không nên ép trẻ phải "dạ" khi trẻ không muốn "dạ". Ảnh minh họa internet. |
Hết giai đoạn trên, từ 3 - 6 tuổi, cha mẹ sẽ ngạc nhiên trước sự thay đổi đến “chóng mặt” của bé. Từ đứa trẻ lầm lì, không chịu chào hỏi ai thì bé sẽ nói nhiều đến mức khiến cha mẹ nhức đầu. Thế nên, cha mẹ không nên quá lo lắng và không nên ép bé phải “dạ” khi trẻ không muốn “dạ”.
Khi gặp người lạ (ông bà không sống cùng gia đình cũng được xem là người lạ, bé xem tất cả ai nếu không gặp bé ít nhất 3 tiếng mỗi ngày đều là người lạ), cha mẹ có thể nói chuyện một lúc với người này, có thể bế bé vào lòng để bé xem phản ứng của cha mẹ với người này. Bé sẽ dễ quen và chịu giao tiếp hơn.
Đặc biệt, cha mẹ không nên nói “Sao con lì mặt ra vậy, nói dạ đi con?”, “Nó lì lắm, lúc nào dạ thì dạ, không thì cấm mở miệng”. Thực tế, những câu nói này có thể ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ. Lý do như đã nói ở trên, trẻ không lặp lại hay đáp ứng vì trẻ không muốn do não bộ đang học sự phân tích. Tuy nhiên trẻ vẫn đang ghi nhận, sự ghi nhận những lời nói tiêu cực từ cha mẹ sẽ làm ảnh hưởng đến phân tích nhận thức của trẻ.
Chính vì vậy, khi trẻ lầm lì, cha mẹ cần kiên nhẫn tạo tình huống để khuyến khích bé nói "xin chào" với mọi người.