Làm thế nào để xác định xem con bạn có nguy cơ mắc bệnh máu khó đông hay không?

Máu khó đông là căn bệnh hiếm gặp. Đây là một bệnh có thể điều trị được và hầu hết trẻ em mắc bệnh này đều có thể có cuộc sống đầy đủ và khỏe mạnh. Tuy nhiên, tình trạng này đòi hỏi phải điều trị suốt đời.

Tuy nhiên, căn bệnh này dẫn đến nguy cơ tăng chảy máu hoặc bầm tím. Vậy làm sao để biết con mình có nguy cơ mắc bệnh này không? Và làm thế nào để kiểm soát bệnh.

1. Tìm hiểu về bệnh máu khó đông

Bệnh máu khó đông là một chứng rối loạn chảy máu trong đó trẻ em thiếu yếu tố đông máu - protein. Trẻ mắc bệnh máu khó đông có xu hướng dễ chảy máu, bầm tím và có thể bị chảy máu nghiêm trọng.

Có hai loại chính của bệnh máu khó đông:

- Bệnh ưa chảy máu loại A: Bệnh ưa chảy máu loại A là do thiếu hụt yếu tố đông máu VIII. Đây là hình thức phổ biến hơn và nghiêm trọng hơn.

- Bệnh ưa chảy máu loại B: Bệnh ưa chảy máu loại B là do thiếu hụt yếu tố đông máu IX. Đây là hình thức ít phổ biến hơn. Nó ít nghiêm trọng hơn và thường cần ít thuốc hơn để điều trị.

Bệnh máu khó đông có thể được chia thành các loại dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh:

- Trong bệnh máu khó đông nặng, trẻ có ít hơn 1% mức yếu tố đông máu

- Ở bệnh máu khó đông vừa phải, trẻ có từ 1–4% mức yếu tố đông máu

- Ở bệnh máu khó đông nhẹ, trẻ có từ 5–40% mức yếu tố đông máu

2. Làm thế nào để biết trẻ có nguy cơ bị bệnh máu khó đông

Các triệu chứng của bệnh máu khó đông ở mỗi người khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà người đó mắc phải. Tuy nhiên, nếu cha mẹ nhận thấy con mình có những dấu hiệu sau thì nên đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra:

- Dễ chảy máu: Có xu hướng chảy máu từ mũi, miệng và nướu khi bị thương nhẹ. Chảy máu khi đánh răng hoặc làm răng thường là dấu hiệu của bệnh máu khó đông.

- Dễ bị bầm tím: Những người mắc bệnh máu khó đông có xu hướng dễ bị bầm tím và thường xuyên. Nếu con bạn thường xuyên xuất hiện các vết bầm tím không rõ nguyên nhân hoặc chỉ do các va chạm nhỏ, đây có thể là dấu hiệu báo động cho chứng rối loạn chảy máu.

- Đau khớp hoặc sưng tấy: Chảy máu trong khớp hoặc cơ là triệu chứng phổ biến của bệnh máu khó đông. Nếu con bạn bị đau khớp, sưng tấy hoặc căng cứng, đặc biệt là sau những chấn thương nhẹ, đó có thể là dấu hiệu của chảy máu trong.

- Chảy máu khác: Máu được tìm thấy trong nước tiểu hoặc phân cũng có thể là dấu hiệu của bệnh máu khó đông.

Bên cạnh việc nhận biết qua triệu chứng, nếu trong gia đình có người mắc chứng máu khó đông, đặc biệt là về phía người mẹ (vì mẹ mang nhiễm sắc thể X), thì có khả năng con bạn có thể thừa hưởng chứng rối loạn này. Do vậy, nếu bệnh có xu hướng di truyền và trẻ xuất hiện những triệu trên, cha mẹ không nên chủ quan mà cần đưa con trẻ đi thăm khám.

3. Biến chứng của bệnh máu khó đông ở trẻ

Các biến chứng của bệnh máu khó đông có thể bao gồm:

- Chảy máu ở khớp hoặc cơ

- Viêm niêm mạc khớp

- Các vấn đề về khớp lâu dài

- Các vấn đề nghiêm trọng giống như khối u ở cơ và xương

- Phát triển kháng thể chống lại các yếu tố đông máu

4. Cách chẩn đoán và điều trị bệnh máu khó đông

Việc chẩn đoán bệnh máu khó đông dựa trên tiền sử gia đình, tiền sử bệnh của con bạn và khám thực thể. Xét nghiệm máu bao gồm:

- Công thức máu toàn bộ (CBC). Công thức máu toàn phần kiểm tra các tế bào hồng cầu và bạch cầu, tế bào đông máu (tiểu cầu) và đôi khi, các tế bào hồng cầu non (hồng cầu lưới). Nó bao gồm huyết sắc tố và hematocrit và nhiều chi tiết hơn về các tế bào hồng cầu.

- Các yếu tố đông máu. Đây là xét nghiệm để kiểm tra mức độ của từng yếu tố đông máu.

- Lần chảy máu. Điều này được thực hiện để kiểm tra tốc độ đông máu.

- Xét nghiệm di truyền hoặc DNA. Điều này được thực hiện để kiểm tra các gen bất thường.

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng, tuổi tác và sức khỏe chung của con bạn. Việc điều trị cũng sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

Điều trị bệnh máu khó đông nhằm mục đích ngăn ngừa các biến chứng chảy máu (chủ yếu là chảy máu đầu và khớp). Điều trị có thể bao gồm:

- Chảy máu ở khớp có thể cần phải phẫu thuật hoặc cố định. Con bạn có thể cần phục hồi khớp bị ảnh hưởng. Điều này có thể bao gồm vật lý trị liệu và tập thể dục để tăng cường cơ bắp xung quanh khu vực.

- Có thể cần phải truyền máu nếu mất máu nhiều.

- Truyền tĩnh mạch (IV) yếu tố đông máu bị thiếu trong máu của trẻ. Việc truyền dịch này có thể được thực hiện tại nhà sau khi bệnh nhân được hướng dẫn cẩn thận. Việc truyền dịch phải được thực hiện thường xuyên để tránh chảy máu nghiêm trọng và các vấn đề phổ biến khác.

5. Cách để trẻ sống chung với bệnh máu khó đông

Trẻ bị bệnh máu khó đông vẫn có thể có cuộc sống hoàn toàn bình thường, nhưng trẻ cũng dễ đối mặt với một số nguy hiểm do bệnh. Vì vậy, cha mẹ nên lưu ý một số điều sau để giúp trẻ có cuộc sống an toàn và khoẻ mạnh:

- Cho trẻ tham gia các hoạt động và tập thể dục không gây thương tích, tránh các bộ môn như bóng đá, bóng bầu dục, đấu vật, đua xe mô tô và trượt tuyết.

- Ngăn ngừa các vấn đề về răng và nướu bằng cách vệ sinh răng miệng tốt.

- Không cho trẻ dùng aspirin hoặc các loại thuốc chống viêm không steroid khác (NSAID).

- Báo cáo với bác sĩ khi thực hiện bất kỳ thủ thuật y khoa nào, bao gồm cả các thủ thuật nha khoa.

Nhìn chung, máu khó đông là bệnh lý không phổ biến, có thể sống chung với bệnh và không ảnh hưởng tới tuổi thọ của trẻ. Tuy nhiên, nếu trẻ bị chảy máu và không thể cầm máu, cha mẹ nên gọi cấp cứu hoặc đưa trẻ đến bệnh viện ngay.