Các bệnh nhi là các bé V.N.K (3 tuổi, TP.HCM) có sỏi kích thước 21x20mm cùng hai sỏi nhỏ ở thận trái, P.Đ.N.Y (7 tuổi, TP.HCM) có sỏi 9x10mm ở thận phải, N.T.T.N (6 tuổi, Cần Thơ) có sỏi 9x13mm ở trận trái được một bệnh viện Nhi chuyển đến Bệnh viện Bình Dân.
Trước khi nhập viện, các bé thường đau hông lưng ở bên có sỏi thận, quấy khóc nhiều, ăn uống kém, thường sốt từng đợt. Dù được theo dõi và điều trị bằng thuốc thường xuyên nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện từng đợt và sỏi ngày một lớn lên.
Tại buổi hội chẩn, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân nhận định đây là các trường hợp sỏi gây biến chứng cần được điều trị triệt để. Để giảm thiểu xâm lấn, các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi bằng đường hầm siêu nhỏ qua da (UMP) vào thận dưới hướng dẫn của máy X-quang C-arm, sử dụng máy tán sỏi laser.
Các ca phẫu thuật diễn ra trong hơn 1 giờ với sự phối hợp của các bác sĩ gây mê nhi từ Bệnh viện Nhi Đồng 1. Hình ảnh kiểm tra sau phẫu thuật cho thấy thận đã sạch sỏi hoàn toàn và cả 3 bệnh nhi đều đã được xuất viện.
Các bác sĩ cho biết, sỏi tiết niệu không chỉ có ở người lớn mà còn gặp ở trẻ em, dù hiếm gặp hơn. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến hình thành sỏi tiết niệu ở trẻ em bao gồm di truyền, một số bệnh rối loạn chuyển hóa, dị tật hệ tiết niệu… Gần đây, số lượng trẻ em mắc sỏi tiết niệu tăng hơn so với trước, có thể do trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh có hàm lượng muối, đạm cao, không uống đủ nước, ít vận động.
Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là đau âm ỉ vùng hông lưng, tiểu ít, tiểu máu, buồn nôn, nếu nhiễm khuẩn có sốt và vã mồ hôi. Trẻ nhỏ bị sỏi thận thường có biểu hiện quấy khóc, tiểu gắt buốt, sốt lạnh run, chậm tăng cân. Trong một số trường hợp, bệnh nhi không có triệu chứng đau nhưng được phát hiện sỏi thận tình cờ qua siêu âm bụng khi khám sức khỏe.
Việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi cực kỳ phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc để vừa lấy sạch sỏi đồng thời giữ được chức năng thận về sau này. Hiện nay, đối với các trường hợp sỏi thận lớn và có biến chứng ở trẻ em, phương pháp thường được áp dụng ở Việt Nam vẫn là mổ mở lấy sỏi. Nếu mổ mở, bệnh nhi phải chịu đường mổ dài, đau nhiều sau mổ, phục hồi chậm và nguy cơ ảnh hưởng chức năng thận.
Trong khi đó, phẫu thuật lấy sỏi thận qua da bằng đường hầm siêu nhỏ là kỹ thuật mới giúp loại bỏ sỏi thận ít mất máu, ít tổn thương nhu mô thận, ít đau, hồi phục nhanh sau mổ và hầu như không để lại sẹo.
Để phát hiện sớm, điều trị hiệu quả và phòng ngừa sỏi tiết niệu ở trẻ em, phụ huynh nên:
- Tập thói quen cho trẻ uống đủ nước, ăn đầy đủ các nhóm thức ăn, hạn chế ăn mặn, tránh táo bón, tránh nhịn tiểu, tránh để trẻ dư cân, béo phì.
- Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc để phát hiện các dị tật bẩm sinh đường tiết niệu (hiếm).
- Khi trẻ đau hông lưng, tiểu đục, tiểu đau, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, nhiễm khuẫn tái đi tái lại... cần nhanh chóng đưa trẻ đi thăm khám tại các cơ sở y tế.
Bản quyền thuộc phunuvietnam.vn