Đặt câu hỏi, đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp, cho rằng hiện nay, tình hình sản xuất hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không có nguồn gốc vẫn đang diễn biến phức tạp khó lường gây tâm lý lo lắng trong nhân dân.
Chung mối quan tâm, đại biểu Nguyễn Tiến Sinh, đoàn Hòa Bình, đề nghị Bộ trưởng cần giải trình rõ hơn về vấn đề hàng Trung Quốc "đội lốt" hàng Việt Nam. Đặc biệt sự công khai, minh bạch về quy định hàng Việt Nam là thế nào? Chính sự thiếu minh bạch này đã làm cho nhiều doanh nghiệp như kiểu Asanzo không biết mình có vi phạm không, như vậy đẩy người dân và doanh nghiệp vào thế rủi ro. “Asanzo, Khaisilk có đơn thuần là gian lận thương mại hay không, đề nghị Bộ trưởng cần nói rõ hơn về vấn đề này”, ông Sinh chất vấn.
Nhiều đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn, lo lắng khi doanh nghiệp Việt Nam, hàng hóa trong nước sản xuất có sức cạnh tranh thấp ngay trên sân nhà, đồng thời đặt vấn đề Bộ trường có giải pháp gì để hỗ trợ cho các doanh nghiệp và hàng hóa trong nước hiện nay?
Giải đáp các đại biểu, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết: Bộ đã báo cáo Chính phủ ban hành Nghị định 31 quy định chi tiết luật Quản lý ngoại thương, cấp giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam cho sản phẩm của Việt Nam xuất đi các thị trường được các ưu đãi thương mại về thuế quan. Bộ cũng đã tăng cường kiểm soát trong việc cấp CO xác nhận xuất xứ hàng hóa.
Theo ông Trần Tuấn Anh, Bộ Công Thương đã xây dựng văn bản để quy định cụ thể xuất xứ hàng hóa trong nước. Nghị định 43 quy định chứng nhận nhãn mác, xuất xứ hàng hóa của sản phẩm lưu thông trng nước. Tuy vậy, nghị định này giao trách nhiệm cho doanh nghiệp, nhà sản xuất kê khai nhãn mác và nguồn gốc hàng hóa. Chính vì vậy, “bước đầu đã có những hành vi có dấu hiệu gian lận thương mại, gian lận xuất xứ, lừa dối người tiêu dùng như Khaisilk trước kia và sau này có câu chuyện chưa rõ ràng trong hướng dẫn ghi xuất xứ với hàm lượng như thế nào dẫn đến vướng mắc cho 1 số doanh nghiệp, mà ta chứng kiến câu chuyện như Asanzo", Trưởng ngành Công thương nói.
Khắc phục những bất cập, Bộ Công Thương đã đề xuất xây dựng văn bản pháp quy hướng dẫn cụ thể hơn nữa trong việc ghi chứng nhận xuất xứ cho hàng hóa sản xuất và lưu thông trên thị trường Việt Nam. Sau gần 1 năm xây dựng thì đã hoàn thành dự thảo thông tư hướng dẫn chứng nhận xuất xứ hàng hóa cho sản phẩm lưu thông ở thị trường trong nước và đang tiếp tục tổ chức lấy ý kiến phản biện của xã hội, doanh nghiệp, người dân.
Về ngăn chặn buôn lậu, gian lận thương mại, Bộ trưởng Công Thương cho biết, trên thực tế, những câu chuyện về buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém phẩm chất, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ đã tương đối phổ biến và xảy ra không còn là cá biệt.
Bên cạnh việc nêu ra vai trò, trách nhiệm chủ công của lực lượng quản lý thị trường, ông Trần Tuấn Anh cũng nhấn mạnh trách nhiệm của tất cả các lực lượng chức năng của cả hệ thống chính trị trong đấu tranh buôn lậu, gian lận thương mại; thậm chí kể cả những thói quen tập quán trong tiêu dùng của chúng ta cũng đã tạo điều kiện tiếp tay cho những gian lận thương mại.
Chính vì vậy trong thời gian vừa qua Bộ Công Thương đã quyết liệt trong xây dựng một loạt đề án đấu tranh từ chống buôn lậu, chống hàng giả gian lận trong sở hữu trí tuệ, cũng như những mặt hàng khác liên quan đời sống người dân như là mỹ phẩm, thực phẩm, thực phẩm chức năng...
Chúng tôi cũng đang tổ chức những cuộc đấu tranh có trọng tâm và trọng điểm tại một số khu vực, địa bàn trọng điểm. Tới đây sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng liên quan để kiểm soát về thực phẩm chức năng, an toàn thực phẩm cũng như là các mặt hàng chữa bệnh để có những biện pháp đấu tranh hữu hiệu.
Lãnh đạo ngành công thương bày tỏ cam kết trong thời gian tới lực lượng chức năng của quản lý thị trường sẽ tiếp tục làm tốt và làm tốt hơn nữa trách nhiệm mình trong chủ động và phối hợp với các địa phương cũng như với các lực lượng chức năng của đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại.