Ly hôn tuổi trung niên: Xu hướng tích cực hay tiêu cực?

Hai mặt của ly hôn

Ly hôn thường giáng một đòn mạnh về tài chính cho cả hai người trong cuộc. Đối với những người trẻ tuổi thì việc tiếp tục làm việc và kiếm tiền sau khi ly hôn dễ dàng hơn nhưng đối với những người trên 50 tuổi, giai đoạn tiềm năng để kiếm tiền của họ dường như đã qua. Việc phân chia tài sản tích lũy trong thời kỳ hôn nhân có thể phức tạp vì phải cân nhắc các chính sách bảo hiểm nhân thọ, an sinh xã hội, các khoản đầu tư và lương hưu. Bên cạnh đó là những ảnh hưởng về tâm lý. Ly hôn sau tuổi 50, nhất là với những người đã nghỉ hưu, họ có thể cảm thấy bị cô lập, chán nản. Bên cạnh đó là những ảnh hưởng đến con cái. Chúng có thể bị mắc kẹt trong sự gãy đổ mối quan hệ của cha mẹ. Có trường hợp có thể bị buộc phải đứng về cha hoặc mẹ. Một số người con gặp khó khăn trong việc thích nghi với cuộc hẹn hò mới của cha mẹ, hoặc làm quen với gia đình mới.

Trong tham luận "Ly hôn xám hiện nay - Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp" (Nghiên cứu Gia đình và Giới số 03/2021, Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới), các tác giả Vũ Thị Minh Ngọc và Nguyễn Hoàng Anh đã chỉ ra những tác động của "ly hôn xám" đến xã hội. Theo đó, xu hướng này sẽ ảnh hưởng đến sự ổn định, phát triển của xã hội. Tan vỡ luôn ảnh hưởng đến tâm tư, tình cảm của mỗi người. Ly hôn hạn chế năng lực sáng tạo, hiệu quả công việc của cá nhân. Một đất nước có nhiều gia đình tan vỡ, không chỉ bị ảnh hưởng về chất lượng của nguồn lực vật chất mà các hệ thống giá trị, chuẩn mực vốn có cũng bị ảnh hưởng và dần biến đổi không theo chiều hướng tích cực. Bên cạnh đó, các chính sách an sinh xã hội và phúc lợi xã hội phải dành nhiều quan tâm hơn với những vấn đề về sức khoẻ, nhà ở, đảm bảo vật chất với nhóm người già cô đơn gia tăng trong những năm tới.

Trang bị kỹ năng thích ứng

Để hạn chế tình trạng ly hôn xám ở Việt Nam, nhóm tác giả nêu trên đưa ra một số khuyến nghị như: Nhà nước cần quan tâm chỉ đạo các ngành, các cấp, các đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam theo chủ đề nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình dưới nhiều hình thức. Đẩy mạnh công tác truyền thông, phong trào xây dựng gia đình văn hoá, chú trọng giáo dục đời sống gia đình nhằm giúp mọi người ý thức hơn về vai trò, trách nhiệm của mình đối với gia đình, có kinh nghiệm hơn trong cuộc sống...

Ở góc độ cá nhân, nếu ly hôn là điều không thể tránh khỏi thì người trong cuộc cần sắp xếp ổn định để sống tiếp. Mỗi người đều cần học các kỹ năng cần thiết để thích ứng với cuộc sống mới sau ly hôn. Theo chuyên gia tâm lý Trịnh Trung Hoà, người trong cuộc cần chủ động cuộc sống của mình. "Những người khó cân bằng nhất là những người sống phụ thuộc về kinh tế, tình cảm. Với người phụ nữ nên có một cuộc sống độc lập, tự chủ. Nhiều người phụ nữ khi lập gia đình chỉ biết đến chồng con mà bỏ bê các mối quan hệ khác. Kết nối với người thân, bạn bè, đồng nghiệp, người phụ nữ sẽ tìm thấy nhiều điều mới mẻ ngoài 4 bức tường. Những người thân, bạn bè chính là "liều thuốc an thần" giúp mình ra khỏi những bế tắc, đau khổ. Mình sẽ không phải chịu đựng nỗi đau một mình". Đặc biệt, theo chuyên gia tâm lý Trịnh Trung Hoà, người phụ nữ sau ly hôn cần biết yêu và chăm sóc bản thân nhiều hơn. Ngoài ra, chị em cần khôi phục những sở thích của mình như đi du lịch, khiêu vũ, hội hoạ... Những sở thích ấy sẽ mang lại niềm vui và khiến cuộc sống của mình nhiều màu sắc hơn.

Tiến sĩ Tâm lý học John Duffy, tác giả cuốn sách "Nuôi dạy con thế hệ tuổi teen mới trong thời đại lo âu", chia sẻ, nếu bạn không hạnh phúc trong mối quan hệ của mình, đừng cho rằng đã quá muộn để thay đổi. Hãy nói chuyện cởi mở với bạn đời về cảm xúc của bạn, những thứ mà bạn đời hoặc cả hai có thể làm để cải thiện cuộc sống hôn nhân hay thêm sức sống mới cho cuộc hôn nhân. Nếu cần, hãy tìm đến một bác sĩ tâm lý để hướng dẫn bạn vượt qua chặng đường khó khăn. Cuối cùng, nếu bạn cảm thấy mối quan hệ hôn nhân của mình đã đến lúc không thể gắng gượng, hãy dành chút thời gian cùng bạn đời, bình tâm giải thích về cảm xúc của mình nếu được. Hãy để cho nhau nhớ về những thứ tốt đẹp cả hai đã có trong những tháng năm bên nhau: Con cái, công việc, những chiến thắng, thất bại, những khoảnh khắc hài hước và tình yêu. Sau đó, bạn có thể thấy hoàn toàn thoải mái giải thoát cho đối phương để hoàn thiện những "chương tiếp theo" của cuộc đời mình.