Mất bao lâu để mũi 3 vaccine ngừa Covid-19 có hiệu quả?

Các biến thể Omicron vẫn đang gia tăng khiến nhiều người lo ngại. Bộ Y tế đang triển khai tiêm mũi 3 tăng cường đối với những người đã hoàn thành 2 mũi tiêm trước đó.

CDC cho biết, mặc dù 2 mũi tiêm đã được coi là đầy đủ sau hai tuần. Nhưng để củng cố bất kì sự bảo vệ nào có thể đã suy yếu sau đợt tiêm chủng đầu tiên thì với những người có đủ điều kiện vẫn nên tiêm nhắc lại.

Nghiên cứu (1) cho thấy rằng, việc tiêm mũi 3 vaccine ngừa Covid-19 sẽ giúp giảm nguy cơ bị nhiễm Covid-19 hoặc bị tiến triển nặng nếu như chẳng may nhiễm bệnh.

1. Mũi 3 vaccine ngừa Covid-19 hoạt động như thế nào?

Khi bạn tiêm bất kì một loại vaccine nào thì hệ thống miễn dịch của bạn đều tạo ra các phản ứng sản sinh ra kháng thể chống lại sự lây nhiễm trong tương lai. Giả sử bạn đã tiêm vaccine Covid-19 mũi số 2 trong vài tháng trước, theo thời gian, phản ứng miễn dịch của cơ thể sẽ yếu đi và mũi bổ sung số 3 là cần thiết để hệ miễn dịch của bạn lại tạo ra nhiều tế bào sản xuất kháng thể hơn, chống lại mầm bệnh.

Yếu tố quan trọng của quá trình này là tế bào lympho B (một tế bào ghi nhớ quan trọng trong hệ miễn dịch) vẫn đang "chờ đợi" để nhận ra và chống lại cùng một mầm bệnh trong cơ thể bạn.

GS.TS. Pablo Penaloza-MacMaster, Đại học Tây Bắc Chicago cho biết, khi được tiêm mũi 3 vaccine Covid-19, những tế bào lympho B này sẽ gặp các protein của virus từ 1 đến 2 lần tùy thuộc vào loại vaccine mà bạn tiêm ban đầu là gì. Do vậy, có thể hiểu rằng, các tế bào có thể tạo ra kháng thể giúp chống lại sự xâm nhập của virus Covid-19 sau khi tiêm mũi số 3 nhiều hơn và tốt hơn. Có nghĩa là, cơ thể bạn sẽ được bảo vệ ở mức cao hơn nếu như chẳng may tiếp xúc với nguồn lây virus Covid-19.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cho biết rằng, việc tiêm mũi tăng cường cũng giúp bạn bảo vệ trước sự thay đổi và xuất hiện của các biến thể mới.

Kết quả nghiên cứu về hiệu quả của vaccine mũi 3 của các hãng như thế nào:

- Với liều tăng cường của Johnson & Johnson 2 tháng sau mũi tiêm đầu tiên, mức độ kháng thể tăng gấp 4 đến 6 lần.

- Với mũi tiêm tăng cường vaccine phòng COVID-19 Moderna mức độ kháng thể tăng gấp 37 lần

- Với mũi tiêm tăng cường vaccine phòng COVID-19 Pfizer mức độ kháng thể tăng gấp 25 lần

Ngoài ra, việc tiêm các mũi khác nhau cũng cho hiệu quả bảo vệ tương tự giống loại vaccine ban đầu.

2. Mất bao lâu để mũi 3 vaccine ngừa Covid-19 có hiệu quả?

Cho đến nay, không thể biết chính xác thời điểm tiêm tăng cường vaccine mũi 3 phòng ngừa COVID-19 có hiệu lực hoàn toàn.

Giải đáp về vấn đề này, các chuyên gia cho biết, không chắc rằng bạn sẽ được bảo vệ ngay lập tức sau khi tiêm mũi số 3 bởi thông thường sẽ mất khoảng vài ngày tới vài tuần các tế bào lympho B mới có thể nhớ để tạo ra nhiều kháng thể bảo vệ hệ miễn dịch hơn.

Tuy vậy thì, có những nghiên cứu cho thấy có thể giữa tuần đầu tiên và tuần thứ 2 sau tiêm, cơ thể bạn sẽ bắt đầu có những sự gia tăng đáng kể về kháng thể cho thấy khả năng bảo vệ của mũi tiêm số 3 ngừa Covid-19.

TS. Amesh A. Adalja, Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, đồng ý rằng hầu hết mọi người sẽ có một số tác động tích cực từ mũi tiêm tăng cường trong vòng một tuần, nhưng hiệu quả đầy đủ sẽ xuất hiện sau 2 tuần.

Theo dõi những người tham gia thử nghiệm vaccine Pfizer trong 100 ngày sau khi tiêm vaccine cũng đã cho thấy, tác dụng tích cực của mũi tiêm tăng cường có thể bắt đầu ngay sau 7 ngày. Trong thử nghiệm này, tỷ lệ những người được tiêm mũi Pfizer tăng cường bị mắc COVID-19 có các triệu chứng thấp/nhẹ hơn nhiều trong thời gian từ 1 tuần tới 2 tháng sau khi tiêm mũi số 3 so với những người chỉ tiêm mũi tăng cường giả dược. Kết quả có thể tương tự như với mũi tiêm Moderna tăng cường.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng đến mũi tiêm Covid-19 số 3?

Các chuyên gia lưu ý, hiệu quả của việc tiêm nhắc lại và mức độ bảo vệ của vaccine ngừa Covid-19 có thể bị ảnh hưởng bởi một vài yếu tố như sau:

- Người cao tuổi

Người cao tuổi thường cho phản ứng kém hiệu quả hơn khi tiêm vaccine Covid-19. Bên cạnh đó, những người đang sử dụng một số loại thuốc ức chế miễn dịch có thể không nhận được đầy đủ các lợi ích từ mũi tiêm số 3.

- Thời gian giữa các mũi tiêm

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, khoảng thời gian giữa 2 mũi tiêm đầu tiên và mũi tiêm số 3 càng dài thì lượng kháng thể càng được tạo ra tốt hơn. Tuy vậy, điều này không được hiểu rằng càng kéo dài khoảng cách tiêm giữa hai mũi đầu và mũi số 3 thì càng tốt.

Bởi, như đã nói ở trên, theo thời gian, khả năng bảo vệ của hai mũi tiêm đầu sẽ suy giảm. Chính vì thế khi đủ điều kiện tiêm thì bạn nên tiêm ngay - nhất là tại thời điểm dịch Covid-19 vẫn còn nhiều nguy cơ như hiện tại với sự xuất hiện của các biến thể.

4. Tác dụng phụ của mũi tiêm Covid-19 tăng cường

Theo CDC Hoa Kỳ thì những tác dụng phụ phổ biến của mũi tiêm Covid-19 tăng cường có thể bao gồm:

- Phản ứng phổ biến: Sốt, nhức đầu, mệt mỏi và đau tại vùng tiêm

Những phản ứng này thường ở mức nhẹ tới trung bình.

- Phản ứng khác: Tiêu chảy, nôn ói, đau cơ và đau khớp

- Phản ứng hiếm gặp: Sốc phản vệ, dị ứng.

Nhìn chung, người dân cũng không nên quá lo lắng về các tác dụng phụ của mũi tiêm Covid-19 tăng cường bởi hầu hết các tác dụng phụ đều biến mất sau vài ngày. Nếu gặp bất thường, tốt nhất bạn nên liên hệ với cơ sở y tế/tiêm chủng để được hỗ trợ sớm nhất.