Máu và nước mắt của các nữ nhà báo can trường

Giành giải thưởng “Can đảm trong báo chí’ năm 2014 có 3 gương mặt: Phóng viên Arwa Damon của hãng tin Mỹ CNN, Tổng Biên tập tờ “Người cầm quyền” ở Congo và phóng viên truyền hình Serbia B92.

10 năm qua, Arwa Damon đã lăn lộn qua các chiến trường Trung Đông, có mặt trong các cuộc biểu tình, chiến tranh, xung đột và các cuộc tấn công khủng bố. Cô là người đã chứng kiến ​​cảnh điêu tàn, đổ nát vì bom đạn ở Libya, Ai Cập, Syria và Iraq. Chính cô đã nhiều lần thoát khỏi làn đạn, pháo kích. Trong bộ phim tài liệu “Tại miền đất chết: Những người phụ nữ Iraq”, Damon cho hay: “Việc tất cả người Mỹ đều mệt mỏi với cuộc chiến này đã không còn là bí mật. Điều này khiến công việc của những người đưa tin chúng ta càng trở nên quan trọng và cần thiết”. Bằng những con chữ mượt mà mà đanh thép, cô đã kể lại câu chuyện, tâm sự chân thật của những nhân chứng sống sót sau xung đột, nỗi đau chiến tranh vẫn còn hiện diện trên thân thể của những nạn nhân vô tội. Xúc động nhất là câu chuyện về một cậu bé Youssif 5 tuổi, bị chấn thương trong một cuộc tấn công tàn bạo ở Iraq. Khuôn mặt của Youssif đã bị biến dạng với những vệt sẹo chằng chịt như hàng trăm vết chém ngang dọc. Nhờ các bài viết của Damon, Youssif đã được các tổ chức từ thiện biết đến và đưa sang Mỹ phẫu thuật thành công. Youssif mong ước sẽ làm bác sĩ để giúp đỡ mọi người trên quê hương mình.

Còn Solange Lusiku Nsimire là Tổng Biên tập tờ The Sovereign 1992 của Congo, có rất nhiều kẻ thù khi bôn ba đưa tin về nạn diệt chủng ở Rwanda, nạn tham nhũng và sử dụng phụ nữ như vũ khí chiến tranh ở Congo… Dẫu bản thân là mục tiêu của các đe dọa khủng bố, gia đình bị tấn công nhiều lần, cô vẫn quyết chiến đấu, lên tiếng bảo vệ những người bị gạt ra bên lề xã hội. Với Nsimire, The Sovereign là lời cam kết đấu tranh vì dân chủ, tự do báo chí và thúc đẩy nữ quyền.

Brankica Stankovic lại là một trong những phóng viên điều tra nổi bật của kênh truyền hình Serbia B92. Cô tích cực phanh phui nhiều vụ tham nhũng và tội ác ngầm của giới chính khách. Cô bị buộc phải sống dưới sự bảo vệ của cảnh sát 24/24h kể từ năm 2009 vì trở thành mục tiêu săn lùng, đặt hàng thanh toán của các tổ chức, băng nhóm mafia…

Thế giới còn dõi mắt theo những nhà báo nữ can trường khác như Iryna Khalip. Với tư cách phóng viên-biên tập viên tờ Novaya Gazeta, Khalip đã lăn lộn với nghề hơn 15 năm tại Belarus. Từng bị bắt, bị dựng dậy nửa đêm để thẩm cung, bị cảnh sát đánh bầm dập và bị theo dõi thường xuyên, cô vẫn không run tay khi cầm bút. Khalip vẫn yêu đời, hy vọng thế giới là nơi “bạn không phải sợ hãi, mà là nơi để yêu thương, để đi ngủ mỗi đêm, để nói chuyện cởi mở và chống lại bất công... Và thế giới thật sự không phải là nơi bạn phải sợ hãi vì mình là phụ nữ”.

 

Sống trong một đất nước nhiều nguy hiểm bởi các cuộc xung đột sắc tộc tại của Afghanistan, nữ phóng viên Farida Nekzad vẫn ngày đêm điều tra về các vụ việc nổi bật trong xã hội, đưa chúng ra ánh sáng công lý. Bà luôn đối mặt với sự đe dọa của các tổ chức cực đoan và nhiều lần bị bắt cóc. Với bà, còn sống là còn cống hiến, còn đấu tranh. Hiện bà là Giám đốc Cơ quan báo chí độc lập Wakht ở Afghanistan. Bà đã giúp đào tạo gần 200 nhà báo nữ với tinh thần thép, cống hiến hết mình vì công lý. Bất chấp những vấn đề nhạy cảm chính trị, Farida và cơ quan tin tức Wakht quyết tâm sẽ cố gắng cung cấp các thông tin nóng hổi về các sự kiện trên đất nước với sứ mạng cải thiện đời sống chính trị-xã hội, giúp khai thông nhận thức cho phụ nữ Afghanistan.

Theo bà Farida Nekzad, chỉ có kiến thức mới làm thay đổi trọn vẹn tương lai của một dân tộc. Năm 2008, bà được trao giải Báo chí can đảm và tháng 8/2011, hãng tin CNN đã bình chọn Farida Nekzad là nữ nhà báo có tầm ảnh hưởng nhất năm 2011. Nekzad không chỉ can đảm mà còn là tấm gương cho các nhà báo nữ khắp thế giới, đặc biệt tại những nơi mà thân phận phụ nữ còn bị chà đạp và sự bình đẳng giới chỉ tồn tại như một khái niệm đẹp đẽ nhưng xa vời. Sự biểu dương tên tuổi những nhà báo nữ can đảm tương tự Nekzad còn giúp giới truyền thông thêm ý chí đi đến tận cùng của chân lý và sự thật.

Đi trên tuyến đầu tranh đấu cho nữ quyền ở Mexico là nhà báo Lydia Cacho Ribeiro. Năm 2000, bà lập ra “Centro Integral de Atención a las Mujeres” (Trung tâm Chăm sóc toàn diện cho phụ nữ), để giúp đỡ các phụ nữ và trẻ em là nạn nhân của bạo lực gia đình và lạm dụng tình dục. Với tư cách phóng viên tạp chí Dia Siete, Cacho đã thâm nhập vào đường dây kinh doanh tình dục trẻ vị thành niên dính líu đến một ngài thống đốc. Từ đó, cô viết nên quyển sách nổi tiếng “Những con quỷ ở vườn địa đàng” tố cáo những mặt trái của giới quan trường. Đối mặt với nhiều lần tù tội, bà vẫn không rời tay khỏi ngòi bút diệu kỳ đấu tranh vì quyền lợi cho nữ giới.