Dưới đây là một số “bài toán” đơn giản mà chị Phan Hồ Điệp gợi ý để các bố mẹ dạy cho con về xác suất, thống kê.
Bố mẹ để 3 hạt đậu màu đỏ và 5 hạt đậu màu đen vào trong một cái bát.
Bố mẹ sẽ hỏi con những câu hỏi sau:
- Nếu nhắm mắt bốc hạt đậu, con nghĩ là khả năng cao ta sẽ bốc vào hạt đậu màu nào? (màu đen)
- Liệu có khi nào mà ta bốc hạt đậu màu vàng không?
- Cần phải bỏ ra bao nhiêu hạt đậu màu đỏ để khi bốc chắc chắn chỉ bốc hạt màu đen thôi? (bỏ ra cả 3 hạt)
- Cần phải làm thế nào để khi bốc hết số hạt đậu trong bát thì số hạt màu đỏ và màu đen bốc được là bằng nhau? (bỏ bớt ra để có 3 hạt màu đen và 3 hạt màu đỏ hoặc thêm vào để có 5 hạt màu đỏ và 5 hạt màu đen).
Chị Phan Hồ Điệp cho biết, đó chính là xác suất. Xác suất còn có thể áp dụng khi chơi xúc sắc. Bố mẹ có thể hỏi con:
- Khi tung, mặt ít chấm nhất là mặt nào?
- Mặt nhiều chấm nhất là mặt nào?
- Liệu con sẽ tung nhiều nhất vào mặt nào? Câu hỏi này thì bố mẹ nên làm cho con một tờ giấy với một bảng biểu, cứ mỗi lần con tung lại đánh dấu vào và sau đó xem lần tung mặt nào nhiều nhất. Trò này vừa dạy con khả năng tập trung mà chính là dạy “thống kê” bằng bảng biểu rất đơn giản.
Chị Phan Hồ Điệp cho biết, xác suất còn có thể dạy con khi để con đoán xem liệu khả năng mình sẽ gặp đèn xanh, đỏ hay vàng; liệu khi ta trồng 5 hạt đậu có mấy hạt nảy mầm và nếu tăng số lượng hạt đậu lên thì số hạt nảy mầm sẽ tăng lên thế nào?
Bố mẹ cũng có thể dạy con “thống kê” xem trong nhà ai sinh vào tháng nào, thích màu gì, xem ai có tháng sinh giống nhau, sở thích giống nhau…
Bố mẹ cũng có thể dạy con những bài toán đơn giản về việc có ba đôi tất khác màu trong cái hộp, cần ít nhất mấy lần lấy để được đôi cùng màu nhau?
Theo chị Phan Hồ Điệp, xác suất xuất hiện rất nhiều trong cuộc sống, chỉ là từ trước đến nay mọi người chưa để ý nên cảm thấy xa lạ.
Bố mẹ cũng nên dạy con những khái niệm như: Ít nhất/ Nhiều nhất/ Có khả năng nhất/ Ít khả năng/ Không thể xảy ra… Đây là những ngôn ngữ liên quan đến toán.
Hay bố mẹ có thể chơi trò “hack não” với các bạn lớp 1,2 như sau:
Bình và An rất thích trò chơi luyện sút bóng vào khung thành.
Tuần trước: Bình sút 10 quả và vào lưới 2 quả.
An sút 10 quả và vào lưới 3 quả.
Như thế, ai đá giỏi hơn? Chắc chắn là An rồi.
Tuần này:
Bình sút 100 quả và vào lưới 53 quả.
An sút 10 quả và vào lưới 6 quả.
Như thế, ai đá giỏi hơn? Vẫn là An.
Nhưng bây giờ sẽ cộng lại cả hai tuần:
Bình sút 110 quả và vào lưới 55 quả ( 50%)
An sút 20 quả và vào lưới 9 quả (45%)
Ồ, bây giờ thì thấy Bình lại đá giỏi hơn An?
Tại sao?
Các con hoàn toàn có thể trả lời được những “bài toán” xác suất, thống kê như thế này.