"Mẹ đẻ" của vaccine AstraZeneca: Muốn truyền cảm hứng cho phụ nữ tham gia lĩnh vực STEM

12:42 | 26/08/2021;

GS Sarah Gilbert, người đồng chế tạo vaccine AstraZeneca tại Đại học Oxford (Anh) với giá bán 3 USD, mới đây đã được vinh danh trong tạo hình búp bê Barbie.

Sarah Gilbert, sinh năm 1962, ở thị trấn Kettering, Anh. Bà là giáo sư chuyên ngành vaccine tại Viện Nghiên cứu Jenner của Đại học Oxford. Trước đây, bà từng chia sẻ những hoài nghi đã trải qua lúc đầu trong sự nghiệp của mình. Gilbert nói với podcast BBC "The Life Scientific" rằng bà suýt bỏ dở bằng tiến sĩ tại Đại học Hull nhưng sau đó đã quyết định cố gắng nhiều hơn nữa.

Gilbert gia nhập Đại học Oxford vào giữa những năm 1990. Bà tập trung vào nghiên cứu bệnh sốt rét, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thuốc ngừa cảm cúm. Ngoài ra, bà cũng cùng nghiên cứu để thử nghiệm vaccine phòng chống virus Ebola cũng như virus MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông).

"Mẹ đẻ" của vaccine AstraZeneca

Gilbert cùng nhiều đồng nghiệp bắt đầu làm việc để phát triển vaccine phòng ngừa COVID-19 ngay khi Trung Quốc thông báo về sự xuất hiện của loại virus này. Nhiều đồng nghiệp cho biết Gilbert thường làm việc từ rất sớm, đôi lúc là từ 4 giờ sáng đến tối.

Vaccine AstraZeneca phòng ngừa COVID-19 là loại vaccine được sử dụng nhiều nhất trên thế giới, với liều lượng được gửi đến hơn 170 quốc gia cho đến nay. Công trình nghiên cứu của Gilbert đã giúp vô số người được cứu sống, thoát khỏi cửa tử do COVID-19. Hàng triệu liều AstraZeneca đã được chia sẻ với các nước thu nhập thấp thông qua chương trình COVAX, cơ sở chia sẻ vaccine quốc tế.

"Ngay từ đầu, chúng tôi coi đây là cuộc chạy đua chống lại virus chứ không phải cuộc chạy đua với các nhà phát triển vaccine khác. Chúng tôi là một trường đại học, chúng tôi không làm việc này để kiếm tiền" - Sarah Gilbert nói về việc nghiên cứu vaccine, theo BCC

Trong khi vaccine Pfizer/ BioNTech (Mỹ - Đức) và Moderna (Mỹ) được bán với giá gần 20 USD/liều (khoảng 455.000 đồng) thì vaccine của Oxford/AstraZeneca được mua với giá chưa đến 3 USD/liều (khoảng 68.000 đồng). Theo thỏa thuận nhân đạo của Oxford với nhà sản xuất dược phẩm AstraZeneca, loại vaccine được Oxford phát triển với giá gốc không lợi nhuận trong thời gian đại dịch và giữ nguyên giá ưu đãi này với các quốc gia thu nhập trung bình và thấp. Điều này giúp các nước đang phát triển và nước nghèo có cơ hội tiếp cận vaccine.

Nhà khoa học được vinh danh với tạo hình búp bê Barbie

Đầu tháng 8 này, công ty đồ chơi Mattel đã đưa ra mẫu búp bê Barbie mới giống hệt Sarah Gilbert nhằm tôn vinh những đóng góp của bà trong nghiên cứu vaccine COVID-19 cũng như sự nghiệp khoa học. Gilbert cho biết ban đầu bà cảm thấy việc này "rất kỳ lạ" nhưng hy vọng nó sẽ truyền cảm hứng cho phụ nữ trẻ trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM).

"Tôi đam mê truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ em gái tiếp theo tham lĩnh vực STEM và hy vọng rằng những đứa trẻ nhìn thấy búp bê Barbie của tôi sẽ nhận ra rằng tầm quan trọng của các ngành nghề liên quan khoa học giúp ích cho thế giới xung quanh chúng ta như thế nào. Tôi mong muốn con búp bê này sẽ cho trẻ em biết những nghề nghiệp mà chúng có thể không biết đến, chẳng hạn như một nhà nghiên cứu về vaccine", giáo sư 59 tuổi nói.

Ngoài Gilbert, một số phụ nữ khác cũng được tôn vinh với mẫu búp bê Barbie mới từ Mattel như Chika Stacy Oriuwa, bác sĩ tâm thần học người Canada tại Đại học Toronto, người đã chiến đấu với nạn phân biệt chủng tộc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe; nhà nghiên cứu y sinh người Brazil Jaqueline Goes de Jesus, người dẫn đầu giải trình tự bộ gen của một biến thể COVID-19 ở Brazil. Bên cạnh đó, y tá người Mỹ Amy O'Sullivan, người đã điều trị cho bệnh nhân Covid-19 đầu tiên tại Bệnh viện Wycoff ở Brooklyn, New York và Audrey Cruz, bác sĩ tuyến đầu ở Las Vegas, người chống lại phân biệt đối xử, cũng được vinh danh trong mẫu búp bê mới.