Hỏi: Gia đình tôi có 4 anh chị em. Mẹ tôi mất cách đây 3 năm, không để lại di chúc. Nay bố tôi có ý định sẽ để lại toàn bộ tài sản của ông bà cho người anh trai cả, còn các chị em tôi không được hưởng gì. Xin Báo PNVN cho biết, bố tôi làm vậy có đúng pháp luật không?
Lương Thị Hạnh (Quảng Bình)
Trả lời: Theo quy định tại Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, khi một người mất đi không để lại di chúc thì di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật – nghĩa là chia theo hàng thừa kế.
Điều 651 Bộ luật này quy định: Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;...
Trong trường hợp này, di sản mẹ chị để lại sẽ được chia đều cho các đồng thừa kế hàng thứ nhất như đã nêu trên. Những người được thừa kế có thể tự thỏa thuận về việc chia di sản, nếu không thỏa thuận được thì có thể khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền để được xem xét, giải quyết.
Nếu các tài sản bố chị muốn chia là tài sản chung của bố mẹ chị thì được giải quyết như sau: Theo Điều 66 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về việc giải quyết tài sản của vợ chồng trong trường hợp một bên chết, thì:
“1. Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì bên còn sống quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.
2. Khi có yêu cầu về chia di sản, tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế...”.
Ngoài ra, nếu các tài sản bố chị muốn chia cho anh trai cả là tài sản thuộc sở hữu riêng của ông ấy thì bố chị có toàn quyền định đoạt đối với những tài sản này (Điều 206 Bộ luật Dân sự 2015).
Căn cứ vào các quy định được trích dẫn ở trên, trong trường hợp này, tài sản chung của bố mẹ chị sẽ được chia đôi. Một nửa khối tài sản chung sẽ được xác định là tài sản riêng của bố chị, ông có toàn quyền định đoạt phần tài sản này.
Bên cạnh đó, một nửa khối tài sản chung thuộc về mẹ chị sẽ được xác định là di sản thừa kế mà bà để lại và được chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế, nếu các đồng thừa kế không có thỏa thuận khác.