Mưa kỷ lục đe dọa đập thủy điện lớn nhất thế giới

Trong những ngày qua, đã có một lượng mưa lớn liên tục trút xuống hơn 24 tỉnh thành ở miền Nam của Trung Quốc. Theo dự báo ngắn hạn của Trung tâm Khí tượng quốc gia Trung Quốc vào sáng 26/6, mưa lớn kèm theo sấm chớp có thể gây lũ quét sẽ tiếp tục xảy ra trong vòng vài chục giờ tới. Lượng mưa đo được tại các tỉnh Hồ Nam và Phúc Kiến trong tuần này dao động phổ biến từ 3 đến 5 cm, có nơi lên tới 7 cm.

Theo báo cáo của Bộ Quản lý các tình huống khẩn cấp Trung Quốc, các trận mưa lớn và kéo dài từ đầu tháng 6 đến nay ở khu vực này đã gây ra tình trạng lũ lụt đặc biệt nghiêm trọng. Nhiều hệ thống sông trong vùng đang bị quá tải, lên mức báo động. Một số khách sạn, nhà hàng ven sông tại thành phố Trùng Khánh bị nước lũ nhấn chìm hoặc đánh sập khiến người dân trở tay không kịp.

Theo tờ Global Times (Hoàn cầu thời báo), một lượng nước mưa khổng lồ đã gây ra lũ quét, phá hủy nhiều làng mạc, cuốn trôi nhà cửa đường sá và đã có ít nhất 63 người thiệt mạng hoặc mất tích. Tính đến nay, đã có hơn 8,5 triệu người dân tại các tỉnh, thành lưu vực sông Trường Giang bị ảnh hưởng cuộc sống. Mực nước tại ít nhất 148 con sông ở khu vực miền Nam đã vượt mức cảnh báo lũ. Hơn 7.300 ngôi nhà đã bị cuốn trôi, thiệt hại kinh tế ước tính đã lên đến gần 3 tỷ USD.

Điều mà dư luận Trung Quốc cũng như thế giới quan tâm vào thời điểm này là sự an toàn của đập thủy điện Tam Hiệp, công trình thủy điện cao 185 mét trên sông Trường Giang, đoạn qua tỉnh Hồ Bắc. 

Vào cuối tuần trước, mực nước tại hồ chứa của đập Tam Hiệp đã chạm mốc 147 mét, cao hơn 2 mét so với mức cảnh báo lũ. Lưu lượng nước đổ về tăng từ 20.500m3/s lên 26.500 m3/s chỉ sau một ngày, làm dấy lên lo lắng cấu trúc đập đang chịu sức ép lớn và người dân gần đó cần được sơ tán ngay lập tức.

Nhà khoa học Trung Quốc Wang Weiluo, một chuyên gia thuỷ văn, mới đây đã cảnh báo rằng, đập Tam Hiệp có thể vỡ bất cứ lúc nào. Trong cuộc phỏng vấn với Radio France Internationale, ông Wang cho rằng mối lo lớn nhất chính là những vết nứt và chất lượng bê tông không đảm bảo được phát hiện trong lúc công trình đang xây dựng.

Tuy nhiên, ông Guo Xun, nhà nghiên cứu tại Viện Cơ học Công trình thuộc Cục Động đất Trung Quốc, lại bác bỏ nguy cơ vỡ đập Tam Hiệp và cho rằng, công trình được coi là biểu tượng của Trung Quốc này có khả năng chứa lượng nước nhiều hơn nhiều so với mức đang tiếp nhận.

Theo chuyên gia này, đập được thiết kế để chịu được mực nước "nghìn năm có một" là 175 mét. Ông Guo cho biết, việc mực nước cao hơn 2 mét so với cảnh báo lũ có nghĩa là cần phải xả lũ để cân bằng lượng nước vào – ra và đây là quy trình thông thường trong mùa mưa.

Khác với thái độ "bình chân như vại" của báo chí Trung Quốc, truyền thông phương Tây đưa tin, tính mạng của 400 triệu người dân có thể bị đe dọa nếu đập Tam Hiệp bị vỡ. Đầu tuần này, thành phố Trùng Khánh đã ban hành báo động đỏ về lũ lụt lần đầu tiên kể từ năm 1940, cảnh báo về "trận lụt siêu lịch sử" và có khoảng 40.000 người đã được sơ tán. Nếu như thời tiết ở khu vực này tiếp tục có những diễn biến xấu, chính phủ Trung Quốc có lý do để lo lắng dù cho họ nhiều lần bác bỏ nguy cơ đập Tam Hiệp xảy ra sự cố.