Mạnh tay với những người vượt biên trái phép
Cho tới nay, chính quyền Tổng thống Donald Trump vẫn đang thực thi lập trường rất cứng rắn với các đoàn di dân Trung Mỹ. Ngày 9/11, ông Trump ký sắc lệnh dừng cấp cơ chế tị nạn cho những di dân vượt biên trái phép. Tuy nhiên, nhiều di dân cho biết họ không nản lòng trước chính sách mới, có người nói "thà bị bắt giam tại Mỹ còn hơn là phải trở về nước". Khi hàng trăm di dân Trung Mỹ tiến gần biên giới Mỹ - Mexico, chính quyền Tổng thống Trump đã phải tăng cường rào chắn, thép gai để ngăn chặn dòng người vượt biên bất chấp các cảnh báo này.
Các quan chức Liên hợp quốc đã nhiều lần kêu gọi Washington bảo đảm rằng những người di cư xin tị nạn được bảo vệ nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng, Mexico nên trả những di dân này về nước của họ.
Nhiều người vượt biên giới đã bị bắt giữ. Hầu hết những đối tượng là nam giới, nằm trong số những người bị lực lượng chức năng Mỹ dùng hơi cay và đạn cao su đẩy lùi khi cố vượt biên vào Mỹ. Nhóm người này đã phá nhiều đoạn hàng rào kim loại, vốn bị hư hỏng để vượt biên, tấn công các nhân viên bảo vệ biên giới. Tuy nhiên, lực lượng bảo vệ biên giới đã sử dụng công cụ chống bạo động để trấn áp. Viện Di trú Quốc gia Mexico cho hay, có 98 di dân đã bị trục xuất khi tìm cách vượt biên giới Mỹ. Cơ quan Bảo vệ Biên giới và Hải quan Mỹ cho biết, 69 di dân tìm cách vượt biên bất hợp pháp đã bị bắt tại California.
Theo Bộ trưởng An ninh Nội địa Kirstjen Nielsen, nhà cầm quyền Mỹ sẽ tiếp tục hiện diện “mạnh mẽ” dọc theo biên giới Tây Nam và sẽ xử lý những ai làm tổn hại tài sản liên bang hay vi phạm chủ quyền nước Mỹ.
Hiện có hơn 5.000 di dân đã đóng trại trong và xung quanh một khu phức hợp thể thao tại Tijuana sau khi hợp thành đoàn đi xuyên qua Mexico trong những tuần lễ gần đây. Nhiều người hy vọng nộp đơn xin tị nạn tại Mỹ nhưng các giới chức tại cửa khẩu San Ysidro chỉ có thể giải quyết dưới 100 đơn xin tị nạn/ngày. Số hồ sơ bị ứ đọng lên đến hàng nghìn, nhiều di dân dường như phải chờ đợi dọc theo biên giới trong nhiều tháng hay hơn nữa. Thống kê của Chính phủ Mỹ cho biết, số người xin tị nạn tại nước này đã tăng 2.000% trong 5 năm qua và hiện có tới 700.000 trường hợp chưa được giải quyết.
Ngày 2/12 tới, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sẽ gặp người đồng cấp phía Mexico là ông Marcelo Ebrard để thảo luận các vấn đề biên giới. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh hai nước đang tìm kiếm một thỏa thuận duy trì người di cư Trung Mỹ ở Mexico trong khi đơn xin tị nạn ở Mỹ của họ được xử lý.
Tạm giữ hơn 14.000 trẻ nhập cư
Chính sách "không khoan nhượng" (Zero-tolerance) của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp từ nhiều tháng qua đã bị dư luận chỉ trích gay gắt, đồng thời gây chia rẽ trong nội bộ nước Mỹ. Chính Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho rằng, chính sách “không khoan nhượng” đã dẫn đến các cuộc chia ly của gần 2.000 trẻ em khỏi gia đình tại khu vực biên giới Mỹ - Mexico. Theo ông, trẻ em không nên bị tổn thương bởi những hành động tách chúng ra khỏi cha mẹ và sự gắn kết trong gia đình cần được bảo vệ.
Ngoài ra, Bộ An ninh Nội địa (DHS) vừa xác nhận Chính phủ Mỹ đang giam giữ tới 14.000 trẻ nhập cư vào Mỹ một mình. Ông Mark Weber - Người phát ngôn của DHS - thừa nhận các điều kiện do chính quyền Tổng thống Donald Trump đưa ra để “giảm thiểu rủi ro và tăng cường độ an toàn” cho trẻ nhập cư đã khiến con số này tăng cao.
Phần lớn trong số 14.000 em này thuộc thành phần đến Mỹ một mình. Các trẻ nhỏ bị tách khỏi cha mẹ theo chính sách “không khoan nhượng” của Tổng thống Trump chỉ chiếm chưa tới 200 trong tổng số 14.000 nói trên.
Chính phủ Mỹ gần đây đã tăng cường rà soát lý lịch những người nhận trông nom các trẻ em trên. Cơ quan Cảnh sát Di trú (ICE) đang điều tra nhân thân họ rất kỹ càng, nhưng nhiều người trong số này cũng thuộc thành phần di dân bất hợp pháp và không muốn cung cấp thông tin cho ICE. Do vậy, các chính sách mới của Chính phủ Mỹ nhiều khả năng sẽ khiến các trẻ nhỏ tiếp tục bị giữ.
Hiện đang có các đơn tố cáo Chính phủ Mỹ giữ số trẻ em này quá lâu, hoặc chủ ý giữ trẻ tới năm 18 tuổi để đưa vào các khu giam giữ dành cho người lớn. Nhiều trẻ trong số này đủ điều kiện ở lại Mỹ nhưng thủ tục pháp lý có thể mất nhiều năm.