Cần có chuẩn năng lực làm cha mẹ
Theo Bác sĩ Đinh Anh Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ sức khỏe bà mẹ và trẻ em, Bộ Y tế, cần xây dựng được chuẩn năng lực làm cha mẹ. Đưa tất cả các kỹ năng mà cha mẹ cần có vào chuẩn năng lực này. Sau đó, cố gắng pháp chế hóa thành điều kiện để tiến tới hôn nhân. Nước ngoài làm được, tại sao Việt Nam lại không? Chẳng hạn như, đầu tiên có thể vận động, khi các cặp đôi đến đăng ký kết hôn sẽ phải làm câu hỏi trắc nghiệm trong 15 phút, nếu trả lời đạt 50% trở lên thì sẽ nhận được giấy chứng nhận đăng ký kết hôn. Để thực hiện được điều này thì các cặp đôi phải qua lớp học tiền hôn nhân - một trong những điều kiện để đăng ký kết hôn. Cần phải có tài liệu, đánh giá cụ thể về vấn đề này…
Bác sĩ Tuấn cũng đề xuất phải đưa ra các giải pháp để thực hiện được chuẩn năng lực đó. Bên cạnh đó, có một thực tế là hiện nay nhiều nam giới không có kiến thức pháp luật về chăm sóc, bảo vệ trẻ em, cũng như không biết phải chăm sóc con thế nào. Dự thảo Chương trình Quốc gia về Giáo dục làm cha mẹ chưa có giải pháp tác động đến người cha, do đó cần có sự tham gia của các tổ chức đoàn thể khác vì nếu chỉ mỗi Hội LHPNVN sẽ hơi khó làm.
Về nội dung này, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Trưởng ban Gia đình Xã hội, TƯ Hội LHPNVN, cho biết, vấn đề xây dựng khung chuẩn năng lực làm cha mẹ rất quan trọng. Trong dự thảo đã đề cập đến chỉ tiêu, 50% nam nữ trong độ tuổi kết hôn được tập huấn tiền hôn nhân. Trước đó chỉ định để mục tiêu 30% nhưng Phó Chủ tịch Hội LHPNVN Trần Thị Hương yêu cầu nâng mục tiêu này lên. Điều này thể hiện quyết tâm cao của Hội LHPNVN với mong muốn khi kết hôn các cặp đôi phải xuất trình được giấy chứng nhận đã qua lớp tiền hôn nhân.
Liên quan đến vấn đề lớp học tiền hôn nhân, ông Trịnh Cao Khải, NXB Giáo dục, cho rằng, giáo dục tiền hôn nhân, giáo dục làm cha mẹ có nên đưa vào lồng ghép ở cấp học phổ thông không khi thực tế có những em học xong lớp 12, thậm chí chưa học xong phổ thông đã ngấp nghé lập gia đình.
Đến từ tổ chức Save Children, bà Lê Thị Thùy Dương nêu vấn đề, trong dự thảo có mục tiêu 50% nam nữ trong độ tuổi kết hôn được tiếp cận kiến thức về giáo dục tiền hôn nhân/giáo dục làm cha mẹ. Vậy có phải thanh niên từ 18 tuổi trở lên mới được tiếp cận không và nếu những kiến thức này chỉ dạy ở các cơ sở đại học thì những em không học đại học sẽ tiếp cận bằng cách nào khi thực tế ở miền núi có tình trạng tảo hôn, 13 tuổi đã lấy nhau rồi?
“Ngoài ra, dự thảo hơi tham vọng quá khi đưa ra các mục tiêu lớn, sẽ rất khó để thực hiện được. Cần huy động nhiều nam giới tham gia vào chương trình và lựa chọn nam giới nào là người cha tích cực, là con người của gia đình có thể mời làm đại sứ tuyên truyền cho vấn đề này", bà Dương đề xuất.
Xây dựng ngân hàng tài liệu giáo dục làm cha mẹ
Là người tham gia từ bản dự thảo đầu tiên, bà Lê Thị Bích Hạnh, Plan Việt Nam, cho rằng, dự thảo lần này đã có sự thay đổi rõ ràng so với lần trước. Bà quan tâm đến việc xây dựng tài liệu hướng dẫn làm cha mẹ. “Nếu xây dựng được ngân hàng tài liệu là tốt nhất, không phải là tài liệu mới hoàn toàn mà nên rà soát và tập hợp từ những tài liệu đã có để làm nguồn tài liệu cho chương trình", bà Hạnh khẳng định.
Ông Trịnh Cao Khải cho rằng, đưa ra thông tin để cha mẹ tiếp cận được thì truyền thông cực kỳ quan trọng. Khi biên soạn các bộ tài liệu giáo dục làm cha mẹ xong có xuất bản không? Tổ chức hoạt động truyền thông phải nêu rõ vấn đề này.
Theo Phó ban Quốc tế, TƯ Hội LHPNVN, Trần Thị Minh Hương, đây là chương trình tác động được về mặt văn hóa lâu dài trong gia đình, trong cộng đồng, phòng chống bạo lực từ trong gia đình và là kim chỉ nam trong giáo dục gia đình, hỗ trợ cha mẹ nuôi dạy con cái. Theo bà Hương: “Việc xây dựng web, app trên điện thoại để phổ biến kiến thức, kỹ năng rất hay. Giống như ở Mỹ có những trang web thông tin rõ ràng, có sẵn trên mạng. Từ những người làm chính sách, người dân bình thường đều có thể tìm hiểu thông tin từ web này".
Bà Lê Thị Thùy Dương, người đã có gần 17 năm thâm niên làm việc ở tổ chức Save Children, lo ngại, việc phối hợp giữa các ban ngành trong việc thực hiện chương trình này là thách thức lớn vì trong dự thảo hầu như không đề cập đến sự phối hợp, cam kết của các ban ngành, đoàn thể. “Không phải cứ sinh con ra là có thể làm cha mẹ, nên nếu chương trình được phê duyệt có thể giúp chính cha mẹ và trẻ phát triển tốt hơn. Vì thế, tôi mong đợi dự thảo càng rõ ràng, càng cụ thể càng tốt. Trong đó, cần cụ thể vai trò của các đơn vị phối hợp".
“Trước đây khoảng 10 năm, thực hiện đề án về sức khỏe sinh sản, các tổ chức phi chính phủ làm rất nhiều tài liệu. Làm thế nào để tận dụng nguồn lực sẵn có đó cho các bộ tài liệu giáo dục làm cha mẹ. Ngoài ra, vì huy động sự tham gia của tình nguyện viên ở cộng đồng khó, khả năng truyền đạt hạn chế, nên huy động giáo viên tham gia chương trình này” - bà Thùy Dương đề xuất.
Bà Cao Hồng Vân, Phó Chủ tịch Hiệp hội nữ doanh nhân Việt Nam, cho rằng, cần cụ thể trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, thế mạnh của họ… để có cơ chế điều phối, vận hành, tránh chuyện Hội đi xin việc, chứ không phải thực hiện. “Không rõ ràng trong cơ chế sẽ tác động đến việc đạt được mục tiêu của chương trình", theo bà Vân.
Hội thảo tham vấn dự thảo Chương trình quốc gia về giáo dục làm cha mẹ được Hội LHPNVN tổ chức mới đây sau hội thảo lần trước đúng 1 tháng. Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Trưởng ban Gia đình Xã hội, TƯ Hội LHPNVN, cho biết, đây là lần hội thảo thứ 3 kể từ ngày chắp bút soạn thảo dự thảo này.
Thay mặt lãnh đạo Hội LHPNVN, Phó Chủ tịch Trần Thị Hương tiếp thu ý kiến của các đại biểu một cách toàn diện. Theo Phó Chủ tịch: Các ý kiến phát biểu rất xác đáng, trách nhiệm, trăn trở, hiến kế giải pháp để nhóm soạn thảo tiếp tục hoàn thiện dự thảo; Sẽ căn cứ các chương trình có sẵn để soạn thảo làm sao tích hợp, liên thông, liên kết với các chương trình liên quan để tận dụng lợi thế sẵn có; Cũng sẽ tiếp thu tất cả các ý kiến góp ý liên quan đến mục tiêu, chỉ tiêu, đối tượng, nhiệm vụ hoạt động của chương trình; phân công các bộ ngành, cân nhắc thêm xem có nên điều chỉnh tên gọi hay không? Làm thế nào để các chỉ tiêu phù hợp hơn hay có nên chia ra các giai đoạn không, có nên làm điểm trong 5 năm hay làm điểm trong thời gian ngắn hơn…
“Sau khi hoàn thiện lần cuối cùng sẽ xin ý kiến các đại biểu một lần nữa trước khi trình các ban bộ ngành liên quan cho ý kiến, trước khi trình Thủ tướng Chính phủ” - Phó Chủ tịch Hội LHPNVN thông tin.
|
Dự thảo "Chương trình giáo dục làm cha mẹ giai đoạn 2020-2030" nhằm hỗ trợ cha mẹ và người chăm sóc trẻ trực tiếp có đủ kiến thức, kỹ năng về chăm sóc y tế, giáo dục và bảo vệ trẻ em phù hợp với các mốc phát triển từ 0 đến 16 tuổi, góp phần phát triển trẻ em toàn diện. Nâng cao nhận thức, thái độ, thực hành của cha mẹ, người chăm sóc trực tiếp trong hỗ trợ trẻ từ 0 đến 16 tuổi phát triển ở các lĩnh vực chăm sóc y tế, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Với các chỉ tiêu phấn đấu như sau: Phấn đấu đạt 60% cha mẹ, người chăm sóc trực tiếp trẻ 0 - 16 tuổi được tiếp cận các nguồn thông tin giáo dục làm cha mẹ; phấn đấu đạt 50% cha mẹ, người chăm sóc trực tiếp trẻ từ 0 đến 16 tuổi được tập huấn các kiến thức và kỹ năng chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ giáo dục và bảo vệ trẻ phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của trẻ; phấn đấu 40% cha mẹ, người chăm sóc trực tiếp trẻ từ 10 đến 16 tuổi được tập huấn các kiến thức và kỹ năng hỗ trợ trẻ định hướng và lựa chọn nghề nghiệp phù hợp; có ít nhất 50% nam nữ trong độ tuổi kết hôn được tập huấn kiến thức về giáo dục tiền hôn nhân/giáo dục làm cha mẹ; có ít nhất 5 bộ tài liệu hỗ trợ giáo dục làm cha mẹ được xây dựng và phát hành (Cẩm nang hướng dẫn cha mẹ chăm sóc y tế cho trẻ; Hướng dẫn cha mẹ trong hỗ trợ giáo dục trẻ; Hướng dẫn cha mẹ bảo vệ trẻ phòng tránh tai nạn thương tích, xâm hại trẻ em; Tài liệu giáo dục tiền hôn nhân cho nam, nữ thanh niên; Cẩm nang hướng dẫn cha mẹ chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ đặc biệt (khuyết tật, tự kỷ…); Xây dựng trang thông tin điện tử về giáo dục làm cha mẹ, tạo diễn đàn chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm, cung cấp thông tin, kiến thức về chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em… Nâng cao năng lực, vận hành mạng lưới tình nguyện viên thôn bản có đủ khả năng hỗ trợ tích cực cha mẹ, người chăm sóc trực tiếp trẻ từ 0 đến 16 tuổi về chăm sóc y tế, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Chỉ tiêu phấn đấu: Phấn đấu 70% trở lên tình nguyện viên thôn bản được tập huấn kiến thức, kỹ năng về điều hành, quản lý các hoạt động giáo dục làm cha mẹ ở cộng đồng; Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ ban ngành, tổ chức ở các cấp nhằm hỗ trợ và thúc đẩy cha mẹ thực hành tích cực trong chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ giáo dục, bảo vệ trẻ. Thí điểm, nhân rộng mô hình, dịch vụ hiệu quả về giáo dục làm cha mẹ tại cộng đồng. Chỉ tiêu phấn đấu: Rà soát, xây dựng mô hình giáo dục làm cha mẹ phù hợp với văn hóa và điều kiện thực tế ở địa phương; Mỗi xã, phường xây dựng ít nhất 1 mô hình, dịch vụ hiệu quả về giáo dục làm cha mẹ (nhóm cha mẹ, CLB mẹ - con, CLB nuôi dạy con tốt, điểm tư vấn về giáo dục làm cha mẹ…); nghiên cứu/đánh giá, chia sẻ kết quả, bài học kinh nghiệm nhằm củng cố chất lượng và quy mô thực hiện chương trình giáo dục làm cha mẹ. Cải thiện thực hiện các chính sách, chương trình hỗ trợ cha mẹ thực hành tích cực, bao gồm cả huy động nguồn lực để triển khai có hiệu quả hoạt động chương trình. Chỉ tiêu phấn đấu: 100% tỉnh, thành đưa hoạt động của Chương trình giáo dục làm cha mẹ lồng ghép vào chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và phân bổ ngân sách cụ thể cho chương trình; nghiên cứu, đánh giá việc thực hiện các chính sách có liên quan, đề nghị bổ sung/sửa đổi nhằm thúc đẩy cha mẹ thực hành tích cực… |