Ngân hàng Nhà nước tìm giải pháp xóa điểm nóng tín dụng đen ở Tây Nguyên

Theo nhận định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), mặc dù có đến 78 ngân hàng, công ty tài chính và hàng nghìn quỹ tín dụng nhân dân cơ sở đầu tư tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh và nhu cầu tiêu dùng đối với người dân, doanh nghiệp, tuy nhiên, thời gian qua tình hình tín dụng đen vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt tại các tỉnh khu vực phía Nam và Tây Nguyên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh và đời sống của người dân.

 

Tín dụng đen ở Tây Nguyên: “Dùng cả xe 113 để đòi nợ”

Chia sẻ tại hội nghị, ông Lưu Duy Khanh, Phó chủ tịch Uỷ ban Mặt trận tổ quốc tỉnh Kon Tum, cho biết, tại địa bàn năm 2018 phát hiện 13 nhóm với khoảng 50 đối tượng nghi vấn cho vay tín dụng đen với các hình thức tờ rơi, quảng cáo núp bóng dưới hình thức cho thuê tài sản, ô tô xe máy, cung cấp bằng lái xe, chứng minh thư nhân dân, sổ hợp đồng, bảo hiểm, yêu cầu người vay viết giấy nợ, không khi lãi suất mà ghi tổng số tiền để trả bao gồm lãi và gốc. 

“Các đối tượng khi đã nắm được số điện thoại liên lạc của cá nhân này cho dù không đạt thoả thuận vẫn phải trả 500.000 đồng tiền công tư vấn. Nếu không thanh toán 500.000 đồng thì khoản này sẽ bị tính lãi 30-40%. Các đối tượng tổ chức dùng mọi biện pháp đe doạ về con cái, học hành, tài sản nếu người vay không trả nợ”, ông Khanh nói.

Còn ông Nguyễn Văn Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, cho hay, tín dụng đen xuất hiện ở Lâm Đồng từ năm 2016, với thủ tục đơn giản, gói vay đa dạng các đối tượng đã tìm cách tiếp cận sát, thậm chí lợi dụng các tổ chức hội quần chúng liên quan đến hoạt động tội phạm rất tinh vi.

“Đặc biệt, năm 2017, tại Lâm Đồng các đối tượng còn ra một loạt các xe 113, ngồi trên xe đòi nợ toàn thành phần “hảo hán” khiến có nơi dân tưởng công an đến đòi nợ”. Được biết, địa bàn Lâm Đồng có tới 17 doanh nghiệp đòi nợ thuê và trong năm 2018, tỉnh đã xử lý không cấp phép thêm doanh nghiệp nào. 

Theo báo cáo của Công an tỉnh Đăk Nông, trên địa bàn tỉnh hiện nay có 186 cơ sở hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ (có 165 cơ sở có Giấy phép đang ký kinh doanh), trong đó có 38 cơ sở với 38 đối tượng có biểu hiện hoạt động liên quan đến tín dụng đen. Qua rà soát của Công an tỉnh, phát hiện trên địa bàn có 4 nhóm với 27 đối tượng có biểu hiện nghi vấn hoạt động tín dụng đen. Các đối tượng chủ yếu dùng tờ rơi tiếp thị với nhiều hình thức khuyến mãi hấp dẫn để thu hút người vay như: Vay không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, nhận tiền ngay… trên thực tế thì người vay phải trả lãi suất rất cao (từ 282 đến 365%/năm), nhiều trường hợp không có khả năng trả nợ do lãi mẹ đẻ lãi con.  

Ông Trần Xuân Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Nông, cho biết: Các đối tượng sẽ có nhiều thủ đoạn đòi nợ hết sức manh động, gây sức ép đối với người đi vay và nhân thân của họ như: Đe dọa, khủng bố về tinh thần, sử dụng vũ lực (ở mức độ chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự), đổ chất thải, chất bẩn vào nơi ở, nơi sinh hoạt của người vay, tụ tập đông người tại nơi làm việc, kinh doanh, sản xuất của họ và người thân để gây sức ép, thuê người các đối tượng hình sự, thanh thiếu niên hư hỏng để đe dọa, gây sức ép…, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.

 

Ngân hàng vào cuộc tìm cách tháo gỡ

Trao đổi tại Hội nghị, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú thẳng thắn thừa nhận: “Thời gian qua, trên cả nước, tình hình tín dụng đen diễn biến phức tạp, do điều kiện cuộc sống và nhu cầu cấp bách, người dân chưa lường hết được tác hại và vẫn đang tìm đến các hình thức cho vay nặng lãi, cùng với hoạt động của xã hội đen đã và đang gây hậu quả nghiêm trọng về nhiều mặt, ảnh hưởng xấu đến đời sống kinh tế, an ninh xã hội”.

Ông Tú cho biết, tín dụng đen vẫn là một vấn đề hết sức nan giải và phức tạp. Bộ Công an và chính quyền các cấp vẫn đang tích cực xử lý. Tháng 2 vừa qua, NHNN đã cử các đoàn đi khảo sát để nghiên cứu đánh giá ở 7 địa phương có thể xem là có tín dụng đen nhiều nhất và một thực tế phải nhìn nhận, trong tín dụng không chính thức có một bộ phận tín dụng đen. Tín dụng đen ở đây thông thường gắn với hành vi của xã hội đen khi thu nợ với lãi suất "cắt cổ". Bên cạnh đó, còn có rất nhiều tín dụng không chính thức. Nó là quan hệ dân sự giữa người vay và cho vay.

NHNN nhận diện đây cũng là trách nhiệm của ngành ngân hàng. Đó là giải quyết nhu cầu tín dụng chính đáng khách quan của người dân nhưng không tiếp cận được tín dụng chính thức mà buộc người ta phải tiếp cận với tín dụng đen, hay đúng hơn là tín dụng đen len lỏi vào tiếp cận với người dân.

Do đó, nhiệm vụ cơ bản, quan trọng lúc này của ngành ngân hàng là làm thế nào để người dân có những nhu cầu tín dụng chính đáng, đặc biệt phục vụ cho những nhu cầu thiết yếu có tính chất bức thiết, đột xuất trong sinh hoạt như là khám chữa bệnh, cưới hỏi, ma chay…, có thể tiếp cận tín dụng chính thức. Như vậy, tín dụng đen không có cơ hội tiếp cận với người dân.

Tại Hội nghị, ngành Ngân hàng cũng đã đưa ra các giải pháp cấp bách như: tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý để tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại mạnh dạn hơn trong cho vay; Mở rộng mạng lưới hơn nữa nhất là tới các vùng sâu, vùng xa để người dân tiếp cận vốn dễ dàng hơn. Cụ thể là đưa những mô hình tín dụng lưu động của các ngân hàng, những sản phẩm thuận lợi để người dân tiếp cận.; Tập trung nguồn vốn cụ thể để cho đối tượng vay tiêu dùng, đơn cử như gói 5.000 tỷ đồng của Agribank đang triển khai; Những nhu cầu vốn có tính chất bức thiết, đột xuất trong sinh hoạt như là khám chữa bệnh, cưới hỏi, ma chay, cho con đi học… là nhu cầu tín dụng cần trong khoảng thời gian rất ngắn và số lượng không nhiều thì có thể giải quyết trong thời gian ngắn nhất.

Thống đốc Ngân hàng nhà nước Lê Minh Hưng chỉ đạo: Đẩy mạnh hoạt động cho vay tín chấp thông qua tổ vay vốn của các tổ chức xã hội

Theo chia sẻ của ông Phan Tiến Thu, Giám đốc Agribank Đông Gia Lai, với đặc thù là vốn vay tiêu dùng nhỏ, bình quân dưới 200 triệu đồng/món, chiếm đến 75% lượt khách hàng vay vốn, vì vậy, giải pháp cho vay qua tổ vay vốn, tổ liên kết với các hội đoàn thể chính trị - xã hội địa phương là phương thức hiệu quả, đồng thời, mang tính khách quan, cần triển khai để chuyển tải vốn đến các tầng lớp nhân dân. Hiện chi nhánh có 657 tổ với 12.865 thành viên; bình quân 20 thành viên mỗi tổ; với tổng dư nợ 889 tỷ đồng.

Trong khuôn khổ chương trình Hội nghị triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng phục vụ sản xuất và tiêu dùng nhằm hạn chế tín dụng đen tại điểm nóng Tây Nguyên, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng đã yêu cầu các tổ chức tín dụng (TCTD) trên địa bàn quan tâm đầu tư tín dụng, đáp ứng đủ nhu cầu vốn cho người dân trên địa bàn. Đồng thời, tăng hoạt động kiểm tra, kiểm soát hoạt động tín dụng của các TCTD nhằm đảm bảo hoạt động cho vay theo đúng pháp luật. 

Theo Thống đốc Lê Minh Hưng, trong thời gian tới, cần đẩy mạnh sản phẩm vay vốn qua tổ, nhóm; khuyến khích các TCTD liên kết với các hội đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh hoạt động cho vay tín chấp qua Hội Phụ nữ, Hội Nông dân tạo điều kiện cho người dân tiếp cận tín dụng ngân hàng…. Yêu cầu các TCTD ưu tiên mở rộng mạng lưới tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa để tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ ngân hàng cũng như đẩy mạnh công tác huy động vốn trong các tầng lớp dân cư. Đồng thời, tiếp tục cải cách thủ tục, quy trình cho vay; áp dụng các giải pháp công nghệ trong việc triển khai các sản phẩm dịch vụ ngân hàng…