Những “túp lều chị Dậu” giữa lòng thành Vinh
Đây là những hộ dân nằm trong vùng quy hoạch Dự án quy hoạch tuyến đường Lý Thường Kiệt kéo dài ở Tp Vinh, tỉnh Nghệ An. Gần 25 năm qua, họ sống với những ngôi nhà cấp 4 “3 không”: “Không được xây dựng, không được sửa chữa và không được chuyển nhượng”.
Hơn 20 năm trước, năm 1994, Dự án được khởi động, triển khai cắm mốc, có lộ giới rộng 24m, điểm đầu giao cắt với đường Trường Chinh, điểm cuối giao cắt với đường Nguyễn Văn Cừ. Đây là tuyến đường nội thị do UBND thành phố Vinh quản lý, quy hoạch và được UBND tỉnh Nghệ An giao làm chủ đầu tư xây dựng nhằm giải tỏa ách tách cho tuyến đường Lê Hồng Phong và bến xe Vinh cũ.
Thế nhưng từ khi đưa vào triển khai xây dựng đến nay, đường Lê Hồng Phong đã không còn ách tắc và bến xe Vinh cũ đã được di dời ra khỏi khu vực trung tâm thành phố, đoạn đường Lý Thường Kiệt thuộc phường Lê Lợi đã được đầu tư xây dựng, hoàn thành và đưa vào sử dụng, riêng đoạn còn lại đi qua các khối Tân Yên, Tân Tiến, Quang Tiến (phường Hưng Bình) dài gần 1km, hiện mới chỉ cắm mốc giới, vẫn đang còn nằm trên giấy.
Hậu quả của việc dự án không thể triển khai thì chỉ có 70 hộ dân trong quy hoạch phải gánh chịu. Trong lòng của đô thị loại 1 như TP Vinh, hơn 20 năm qua, hơn 500 nhân khẩu sống một cuộc sống ở dưới cả mức khổ, cũng chỉ vì quy hoạch treo.
Gia đình ông Thái Văn Thanh (khối Quang Tiến, phường Hưng Bình) có 9 nhân khẩu ở trong căn nhà tồi tàn gần 60m2.
Sống trong xăn nhà cấp 4 xiêu vẹo được dựng lên với nhiều mảnh vá trên tường, mái ngói dường như thời gian đã hóa thành bùn đất, chỉ cần vương tay nhẹ, ngói đã vụn vỡ do nhiều năm ngấm nước, ẩm mục, ông Thanh không giấu nổi được sự bức xúc: “Mảnh đất này là của bố mẹ để lại cho anh em tôi. Dự án vẽ lên làm dân chúng tôi ngóng chờ, để rồi đi chẳng nổi, ở cũng chẳng xong. Ở trong nhà mà cứ nơm nớp sợ sập, mùa mưa gió bão về, nước tràn vào nhà, rác thải ứ đọng, nhà có 9 nhân khẩu chui lủi trong căn nhà chờ sập mà chúng tôi cũng đành chịu".
“Lại chuẩn bị một mùa mưa bão, bà con chúng tôi lại nơp nớp. Bão lớn có khi sập nhà, nếu chạy không kịp, có khi lại hết đời. Dân chúng tôi cơ cực lắm”, ông Thanh lo sợ.
Còn hộ gia đình ông Nguyễn Hữu Bình, bà Ngô Thị Lợi (khối Tân Yên) thì chẳng biết phải nói sao khi “dở khóc dở cười” với ngôi nhà “già tuổi”. “Nhà tôi làm từ những năm 1981, sập xuống rồi “chống” lên. Ở phố mà cứ ngỡ như mình đang ở giữa khu ổ chuột”, ông Bình thở dài.
Cùng chung cảnh ngộ như nhà ông Thanh, ông Bình, bà Lợi và hơn 60 hộ dân khác, gia đình bà Đậu Thị Hiên (khối Tân Yên, phường Hưng Bình) cũng cơ cực chẳng kém. Nếu không chứng kiến, chẳng ai có thể tương tượng được sự xuống cấp, xập xệ của một căn nhà được xây dựng từ những năm 80 của thế kỷ trước.
“Bảy mươi hộ dân nói chung cũng như mình bà đây có ý kiến riêng, yêu cầu con đường Lý Thường Kiệt được làm gấp. Không làm cũng phải nói cho dân biết. Chứ nhà cửa không làm được, không sửa sang được. Hiện tại giừ chân yếu tay mềm, tóc bạc hoa râm, cháu đến nơi rồi, chuẩn bị có chắt rồi mà cuối cùng nhà vẫn không có ở” Bà Hiên cho biết.
Bao giờ dự án hết “treo”?
Theo tìm hiểu của phóng viên, tại phường Hưng Bình có 67 hộ dân nằm trong diện quy hoạch dự án. Hơn 20 năm qua, các hộ dân đã nhiều lần kiến nghị, kêu cứu lên các cơ quan chức năng nhưng dự án treo vẫn hoàn treo. Cấp khối phố chỉ biết phản ánh kiến nghị của dân lên phường rồi phường kiến nghị lên thành phố và hầu như năm nào họ cũng kiến nghị nhưng đến nay dự án tuyến đường Lý Thường Kiệt đã “treo” được hơn 20 năm, làm ảnh hưởng đến cuộc sống, gây bức xúc trong nhân dân.
Ông Nguyễn Hữu Đắc - Chủ tịch UBND phường Hưng Bình cho biết: “Chúng tôi thấu hiểu những cực khổ của bà con nhân dân trong phường. Thời gian qua, những lúc mưa gió, cán bộ và nhân dân luôn cùng nhau san sẻ. Muốn giúp dân lắm nhưng đành chịu vì thẩm quyền của phường có hạn. Phía phường cũng đã nhiều lần kiến nghị lên cấp trên, nếu thực hiện dự án thì cần triển khai nhanh chóng, còn không thực hiện cũng nên trả lại đất cho dân để dân sớm ổn định cuộc sống".
Được biết, nguyên nhân chậm triển khai dự án là do ngân sách thành phố khó khăn, trong khi tuyến đường này công tác bồi thường giải phỏng mặt bằng kinh phí tương đối lớn và quỹ đất tái định cư chưa sẵn có.
Theo tìm hiểu của Phóng viên, dự án xây dựng đường Lý Thường Kiệt đoạn đi qua phường Hưng Bình được quy hoạch từ những năm 90 thế nhưng, đến năm 2011 mới được UBND thành phố Vinh có Quyết định số 5684/QĐ-UBND phê duyệt hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và đến năm 2014 mới được UBND tỉnh Nghệ An quyết định bổ sung vào danh mục các dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng xây dựng chuyển giao BT.
Và phải đến tháng 8 năm 2016 dự án mới bắt đầu rục rịch triển khai khi Tỉnh ủy Nghệ An có công văn đồng ý chủ trương đề xuất của UBND tỉnh đầu tư tuyến đường Lý Thường Kiệt kéo dài theo hình thức BT. Từ đây, UBND tỉnh Nghệ An bắt đầu có các văn bản ráo riết để hướng dẫn, chỉ đạo TP Vinh phải xử lý dứt điểm tình trạng quy hoạch “treo”. Đến tháng 2/2017, UBND TP Vinh có thông báo số 34/TB-UBND ngày 9/02/2017 về việc thu hồi đất để thực hiện Dự án xây dựng đường Lý Thường Kiệt kéo dài đoạn qua phường Hưng Bình.
Tuy nhiên khi dự án hầu gần như mới chỉ bước qua vạch xuất phát thì đến ngày 24/5/2018, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản số 3541/UBND-CN gửi các Sở ban ngành thuộc tỉnh, UBND các huyện, TP, Thị xã thuộc tỉnh tạm dừng các dự án đầu tư dưới hình thức đối tác công tư theo Nghị định số 63/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Dự án lại tiếp tục lỗi hẹn, và lần này là không biết đến bao giờ.