Người cao tuổi và các bệnh lý gây suy giảm chức năng cơ thể

Theo bác sĩ CKI Nguyễn Thị Việt Hà –Trưởng khoa Lão khoa Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội, hiện nay ở Việt Nam tốc độ già hóa dân số đang ở nhóm nhanh nhất châu Á, cùng với Nhật Bản, Hàn Quốc,Trung Quốc... Mô hình bệnh tật nói chung và bệnh của người cao tuổi nói riêng chuyển từ lây nhiễm sang không lây nhiễm. Các bệnh về tim mạch thường gặp như xơ vữa động mạch, thiểu năng mạch vành, tăng huyết áp… chiếm tỷ lệ đáng kể. Ngoài ra hay gặp các bệnh về chuyển hóa như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, hay như các bệnh về hệ thần kinh trung ương làm suy giảm khả năng về trí nhớ như alzheimer, trầm cảm, parkinson, sa sút trí tuệ tuổi già…

Một trong những vấn đề gặp nhiều nhất ở người cao tuổi còn là các bệnh về thoái hóa cơ xương khớp, loãng xương tuổi già khiến người cao tuổi đau đớn, khó khăn về vận động và ảnh hưởng tới sức khỏe, đặc biệt về giấc ngủ.

Việc cơ thể người già giảm khả năng đề kháng là cơ hội cho nhiều bệnh mạn tính tái phát cùng lúc dẫn tới việc khó khăn trong kiểm soát và điều trị cũng như nặng thêm tình trạng bệnh, thậm chí việc không tuân thủ phác đồ điều trị cũng như tái khám bác sĩ theo lịch hẹn, bệnh tật không được kiểm soát tốt có thể vô tình khiến bệnh nhân phải nhập viện do các biến chứng nặng và hậu quả là các di chứng ảnh hưởng tới các chức năng vận động, ngôn ngữ, tri giác nhận thức, khả năng nuốt, hay gặp sau tai biến mạch máu não hoặc biến chứng hôn mê do tăng đường máu, giảm đường máu, các nhiễm trùng hoại tử da, hoặc gãy xương bệnh lý… là những vấn đề thường gặp gây suy giảm chức năng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tuổi thọ của người cao tuổi.

"Vì vậy, cần đề phòng các bệnh di chứng do tai biến mạch máu não, bệnh chuyển hóa, bệnh cơ xương khớp cấp và mãn tính ở người già. Nên thường xuyên khám bệnh định kỳ hoặc khám ngay nếu có dấu hiệu bất thường như đau đầu, ăn kém, cơ thể gầy sụt cân, thường xuyên mệt mỏi khó thở, mất ngủ kéo dài, trí nhớ giảm sút… Nếu đã được chuẩn đoán bệnh cần nghiêm túc tuân thủ phác đồ điều trị và lời khuyên của thày thuốc chuyên khoa, có chế độ sinh hoạt khoa học, hợp lý duy trì tập thể dục nhẹ nhàng, duy trì giấc ngủ, có lối sống lành mạnh, vui vẻ tránh những sang chấn tâm lý, nóng giận", bác sĩ Hà khuyến cáo.

Bác sĩ cũng cho biết, hiện nay Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội thường xuyên tiếp nhận nhiều bệnh nhân di chứng sau tai biến mạch máu não với các mức độ nặng nhẹ khác nhau. Một số bệnh nhân sau bất động gãy xương lâu ngày bị di chứng teo cơ cứng khớp, hoặc bệnh nhân biến chứng tiểu đường... Tuy nhiên ngoài việc đánh giá các mức độ tổn thương thì việc được can thiệp phục hồi chức năng sớm toàn diện và kiên trì của cả thày thuốc và bệnh nhân cũng như gia đình giúp cho quá trình phục hồi nhanh hơn rõ rệt, đặc biệt 6 tháng đầu sau tai biến mạch máu não là giai đoạn vàng về phục hồi chức năng.

Theo bác sĩ Hà, chế độ dinh dưỡng cho người già trong và sau quá trình điều trị phục hồi chức năng là vô cùng quan trọng. Tại bệnh viện các chuyên gia sẽ khám dinh dưỡng và đưa ra chế độ ăn bệnh lý phù hợp với bệnh nhân, bổ sung calci, vitamin từ thực phẩm vào chế độ ăn hàng ngày giúp kiểm soát tình trạng bệnh lý, đặc biệt bệnh lý chuyển hóa. Về cơ bản người cao tuổi cần được bổ sung nước đúng và đủ, đảm bảo không thiếu nước do thói quen người già ít uống nước, tuy nhiên với người già cần hạn chế uống nước buổi tối gây tiểu đêm ảnh hưởng nhiều tới giấc ngủ.

"Người bệnh cần có chế độ ăn đảm bảo đủ thành phần dinh dưỡng, đặc biệt những bệnh nhân phải ăn qua sonde dạ dày, bệnh nhân gầy yếu thể trạng suy kiệt. Cần tăng cường rau xanh cung cấp chất xơ giúp duy trì tốt hệ tiêu hóa, chống táo bón. Đặc biệt, cần giảm dần thói quen ăn uống nhiều đạm, sử dụng nhiều muối khiến cơ thể không dung nạp hết dẫn đến tình trạng rối loạn chuyển hóa nguy cơ thừa cân, béo phì, bệnh lý đái tháo đường, rối loạn mỡ máu… Không nên sử dụng rượu bia, thuốc lá hoặc lạm dụng chất kích thích cafe, chè nhất là vào buổi tối ảnh hưởng giấc ngủ và sức khỏe", bác sĩ nhấn mạnh.