Người nghèo có thể tiết kiệm không? Câu chuyện tiết kiệm tại TYM

Chị Nguyễn Thị Anh (phường Tân Bình, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương) là thành viên của TYM từ năm 2012. Chị vay món vốn 10 triệu đồng đầu tiên từ TYM để kinh doanh hàng ăn vặt. Trước khi tham gia vào TYM, bản thân chị cũng chỉ biết thu tiền từ bán hàng rồi lại đem quay vòng vốn, chi tiêu hết tháng là hết tiền. Thế nên chị chưa bao giờ nghĩ đến kế hoạch tiết kiệm để tích lũy tài sản cho gia đình. Khi chị vay món vốn đầu tiên từ TYM, cán bộ TYM đã chia sẻ ý nghĩa, cách thức tiết kiệm, các dịch vụ tiết kiệm của TYM và tư vấn cho chị loại tiết kiệm và mức gửi phù hợp với dòng tiền của gia đình. Chị quyết định hàng tuần bên cạnh phần gốc, lãi vốn vay thì chị có thể đóng thêm 10.000 đồng tiết kiệm bắt buộc và 20.000 đồng tiết kiệm tự nguyện không kỳ hạn. Dần dần khi quản lý dòng tiền tốt hơn và công việc kinh doanh thuận lợi, chị đã tăng lên 70.000 đồng/tuần và đến nay là 2.000.000 đồng/tháng. Số tiền này chị để phòng những lúc gia đình có việc đột xuất cần dùng. Đặc biệt như đợt Covid – 19 vừa qua, thành phố Hải Dương thực hiện giãn cách xã hội 15 ngày, hoạt động kinh doanh của chị đã phải tạm ngừng, gia đình chị không có thu nhập, chị đã sử dụng khoản tiết kiệm đó để lo chi phí sinh hoạt hàng ngày.

Chị Anh cho biết số tiền chị gửi từng tuần tuy nhỏ, kể cả vài chục nghìn như những ngày đầu chị tiết kiệm đều được cán bộ TYM thu ngay gần nhà và khi cần rút tiết kiệm thì thủ tục của TYM cũng rất đơn giản, nhanh chóng. Nếu phải gửi khoản lớn hay gửi ít mà vẫn phải đến tận quầy giao dịch thì có lẽ chị cũng không thể tiết kiệm được như hôm nay. Có lẽ chính cơ chế tiết kiệm hợp lý của TYM đã giúp hàng trăm nghìn chị em thành viên TYM có cơ hội tiết kiệm bền vững.

Chị Trần Thị Vinh (xã Tiến Thắng, huyện Mê Linh, Hà Nội) tham gia TYM từ năm 2000. Khác với chị Anh, chị Vinh trước khi tham gia TYM thì đã luôn ý thức tự tiết kiệm dù gia đình khó khăn để dành tiền nuôi 5 con ăn học.

"Khi vay vốn của TYM và biết chính sách là hàng tuần gửi tiền tiết kiệm thì tôi rất mừng vì có chỗ gửi tiền an toàn, lại có lãi. Số tiền tưởng chừng nhỏ như vậy mà ngoảnh lại tôi đã có một khoản kha khá để đầu năm học hay gần Tết lại rút ra sử dụng. Trước đây tiết kiệm ở nhà thỉnh thoảng gia đình có việc bí quá tôi lại phải dùng trước, thành ra cũng không giữ được mấy.", chị Vinh cho biết.

20 năm trôi qua, gia đình chị Vinh không còn khó khăn như xưa, con cái chị cũng đều có công ăn việc làm ổn định. Chị vẫn gắn bó với TYM và rất tâm đắc với các sản phẩm tiết kiệm ở TYM, vì vậy chị sử dụng cả 04 sản phẩm tiết kiệm. Gần đây chị rất vui khi có một khoản kha khá từ sổ tiết kiệm gửi góp để đầu tư vào kinh doanh mô hình mới – khu vui chơi cho trẻ em.

Nhiều người cho rằng, gửi tiết kiệm chỉ dành cho người dư giả tiền, còn người nghèo tiền không đủ tiêu thì không thể gửi tiết kiệm. Tuy nhiên, nghiên cứu thực tế tại rất nhiều quốc gia đã cho thấy người nghèo luôn có xu hướng muốn tiết kiệm, thậm chí nhiều người còn muốn tiết kiệm hơn là vay tiền mặc dù thu nhập họ rất eo hẹp. Có nhu cầu, nhưng họ lại ít có cơ hội tiếp cận với các dịch vụ tài chính chính thức để gửi tiền an toàn vì số tiền gửi của họ quá nhỏ, không đều đặn. Nắm bắt được nhu cầu này, TYM đã đưa ra những sản phẩm tiết kiệm đáp ứng được nhu cầu của những người có thu nhập thấp.

Tiết kiệm bắt buộc được TYM áp dụng từ năm 1992 với tất cả thành viên của TYM với mục đích giúp các thành viên có cơ chế để tiết kiệm và hình thành thói quen tiết kiệm. Món tiền tiết kiệm hàng tuần tuy nhỏ, nhưng TYM vẫn tính lãi và cấp cho thành viên sổ theo dõi cập nhật số dư. Nhờ đó, thành viên TYM có thể thường xuyên theo dõi số dư, có kế hoạch tiết kiệm và sử dụng số tiền tiết kiệm hợp lý. Đến nay, tổng sổ tiền tiết kiệm của thành viên TYM đã lên đến 448,8 tỉ đồng, chiếm 27,6% tổng số dư tiết kiệm tại TYM.

Ngoài ra, TYM còn đưa ra nhiều dịch dụ tiết kiệm vô cùng linh động như tiết kiệm tự nguyện, tiết kiệm gửi góp, tiết kiệm có kỳ hạn. Với tiết kiệm tự nguyện, thành viên TYM có thể gửi hàng tuần chỉ từ 10.000 đồng. Với tiền gửi góp, thành viên có thể gửi tối thiểu từ 100.000 đồng/tuần. Với tiết kiệm có kỳ hạn, thành viên và khách hàng có thể gửi từ 500.000 đồng/lần. Đặc biệt, khách hàng có thể gửi tiết kiệm vào tài khoản của TYM mỗi lần gửi theo kế hoạch tiết kiệm đã cam kết mà không cần trực tiếp đến điểm/phòng giao dịch của TYM. Các sản phẩm tiết kiệm tại TYM đều có lãi suất cạnh tranh trên thị trường và được đăng kí bảo hiểm tiền gửi. Đến nay, số dư huy động tiết kiệm tại TYM đạt 1.612,2 tỉ đồng.

Như vậy, tiết kiệm, một dịch vụ tưởng chừng người nghèo không thể sử dụng được lại đang được thực hiện vô vùng hiệu quả tại TYM. Tạo một cơ chế tiết kiệm phù hợp với khả năng, điều kiện tiết kiệm của người nghèo và thu nhập thấp, TYM đang góp phần không nhỏ vào việc thực hiện Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia cũng như Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Hi vọng mô hình của TYM sẽ được phát huy và nhân rộng hơn nữa để ngày càng nhiều người nghèo và thu nhập thấp được tiếp cận các dịch vụ tài chính chính thức.