Người phụ nữ lái xe máy phá vỡ cấm kỵ ở Uganda

Ở Uganda, chỉ có đàn ông mới có thể chạy xe máy. Đó ít nhất là những gì Allen Kisakye Butundu, 27 tuổi được nghe đến khi có ý định muốn học chạy xe. "Mọi người đã rất sốc khi nhìn thấy một phụ nữ lái xe. Một số người thậm chí còn hét vào mặt tôi và đuổi theo tôi", cô nói.

2 năm trước Butundu quyết định học chạy xe máy vì muốn tiết kiệm chi phí cho việc đi lại giữa thủ đô Kampala và vùng nông thôn nơi cô làm nhân viên xã hội. Tuy nhiên hiện tại, Butundu là một trong số ít những phụ nữ lái xe boda boda (như xe ôm) trong số ước tính khoảng 1 triệu người ở Uganda. Cô là một trong ba phụ nữ làm việc cho SafeBoda, một công ty khởi nghiệp xe ôm có trụ sở tại Uganda với hơn 26.000 người.

Với việc chạy boda boda, Butundu kiếm được 10 bảng Anh (khoảng 300 nghìn đồng) mỗi ngày và là trụ cột chính trong gia đình. Chồng cô là một bác sĩ thú qua đào tạo, nhưng thường xuyên không có việc làm.

Tuy nhiên, cuộc hành trình để trở thành một phụ nữ lái boda boda không hề dễ dàng trong một xã hội có vai trò giới tính khắc nghiệt như ở Uganda. Khi Butundu nhờ chồng dạy chạy xe máy, anh đã từ chối thẳng thừng. Cô chia sẻ: "Tôi không bỏ cuộc. Tôi nhờ những người lái xe boda boda trên đường dạy tôi chạy và nói rằng tôi muốn làm công việc giống họ".

Butundu được những người chạy boda boda khác hướng dẫn cách lái, người phụ nữ trả cho họ một khoản phí nhỏ hoặc phụ mua xăng. Sau đó, chồng cũng ủng hộ đam mê của Butundu và trả tiền đặt cọc cho một chiếc xe trị giá 1.400 bảng Anh (hơn 42 triệu đồng).

Butundu chuyển sang lái boda boda toàn thời gian vào năm ngoái. Cô làm việc từ khoảng 10 giờ sáng đến 6 giờ tối hầu hết các ngày, và quyết định bỏ công việc cũ vì có thể linh hoạt hơn giờ giấc hơn trong công việc hiện tại. Mặc dù vậy, người phụ nữ vẫn cảm thấy rất khó để thích nghi với việc trở thành một phụ nữ lái xe boda boda. "Trước đây hàng xóm chưa bao giờ nhìn thấy tôi mặc quần dài, vì vậy lúc đầu tôi cảm thấy xấu hổ. Tôi thường để mũ bảo hiểm và quần dài vào túi và thay đồ gần nơi tôi đậu xe. Nhưng sau đó tôi nghĩ tôi phải bắt đầu chấp nhận rằng đây là một phần công việc của mình", Butundu, 27 tuổi, nói.

Cha mẹ của Butundu vẫn chưa biết về công việc của cô trong khi chị gái bị sốc khi biết điều này. Lái boda boda được coi là điều cấm kỵ đối với phụ nữ vì nó liên quan đến tội phạm. Đây là một ngành công nghiệp phần lớn không được kiểm soát và vào tháng 2, chính quyền Uganda đã cảnh báo rằng tội phạm đang giả dạng tài xế boda boda. Phụ nữ cũng được coi là không thể tự vệ khi bị khách và những người khác tấn công. Có lần, Butundu bị một người khách lấy trộm điện thoại khi nhận ra cô là phụ nữ.

Butundu hy vọng câu chuyện của cô sẽ khuyến khích những phụ nữ khác bắt đầu học lái boda boda ở Uganda. Cô cho biết rằng công ty khởi nghiệp đang nỗ lực để khôi phục niềm tin của mọi người với công việc lái xe boda boda bằng cách đào tạo các tài xế, đảm bảo được trang bị mũ bảo hiểm và có hệ thống theo dõi chuyến xe thông qua ứng dụng.

Butundu sẽ tiếp tục phá vỡ ranh giới giới tính. "Những ai muốn nói, hãy cứ để họ nói. Tôi đang rất nghiêm túc", Butundu nói.