Nhân viên hành chính trước áp lực định kiến giới

15:44 | 10/05/2024;
Theo cuốn tài liệu “Ma trận Kỹ năng toàn cầu” do Liên minh Hành chính thế giới nghiên cứu và công bố, có 97% trợ lý trên toàn cầu là nữ. Có đến 73% người được hỏi cho biết, nơi họ làm việc không hiểu được vai trò của họ hoặc khả năng của họ không được trọng dụng đúng mức. Nguyên nhân được cho là vì những định kiến đối với công việc này.

Từ đời thực đến phim ảnh

Thạc sĩ Trần Thị Thu Hương, Trợ lý điều hành của Giám đốc vùng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên, chia sẻ: "Người làm công việc trợ lý như chúng tôi cần phải học và có các kĩ năng như: Quản lý lịch làm việc, thu thập và quản lý thông tin, tổ chức và lên kế hoạch, đàm phán, quản trị nhân sự, quản lý dự án, phân tích dữ liệu, thậm chí là chủ động hỗ trợ việc xây dựng, triển khai chiến lược, đóng góp vào việc hiện thức hóa các mục tiêu, tầm nhìn của giám đốc điều hành và cả tổ chức. Tuy nhiên, điều khiến tôi thấy băn khoăn đó là hiện nay, vẫn còn tồn tại nhiều định kiến với công việc trợ lý, trong đó định kiến giới khiến nhiều trợ lý, thư ký gặp phải những phiền phức không đáng có trong cuộc sống và công việc".

Đồng cảm với những chia sẻ từ phía Thu Hương, chị Đào Diệp Linh (28 tuổi) hiện là trợ lý của một giám đốc doanh nghiệp tại Hà Nội, cho biết, những ngày đầu làm công việc này, bản thân chị đã không ít lần đối mặt với những bình luận khiếm nhã. "Tôi tốt nghiệp một trường đại học hàng đầu về kinh tế nhưng một số người lại không nhìn vào năng lực, chỉ nhìn vào ngoại hình của tôi khi tôi làm trợ lý. Trong một lần tháp tùng lãnh đạo của tôi tham dự buổi gặp mặt đối tác, có người đãhỏi thẳng tôi có quan hệ tình cảm bất chính với sếp hay không? Tôi cảm thấy rất bất bình vì năng lực của mình không được ghi nhận đúng".

Không chỉ trong đời thực, định kiến giới với người làm công việc trợ lý còn xuất hiện trên phim ảnh. Trong một số bộ phim, nhiều nhân vật nữ thư ký, trợ lý thường bị gắn với hình ảnh "tiểu tam", chuyên "săn" các giám đốc thành đạt, khiến hình ảnh của người làm công việc này trở nên méo mó.

Định kiến không chỉ với nữ giới…

Hành chính là một ngành nghề, trong đó có nhiều chức danh tương ứng với trình độ, năng lực chuyên môn khác nhau. Theo "Ma trận kỹ năng toàn cầu", có 5 mức độ kỹ năng trong Bộ khung năng lực và lộ trình sự nghiệp ngành Hành chính. Ở cấp độ 3-5, các nhân viên hành chính có thể trở thành trợ lý.

Định kiến giới cho rằng, phụ nữ sở hữu những phẩm chất như cẩn thận, tỉ mỉ… được cho là phù hợp với công việc hành chính. Những khuôn mẫu này đã ảnh hưởng đến hoạt động tuyển dụng và cơ cấu tổ chức của nhiều tổ chức, doanh nghiệp; đồng thời cũng khiến chính người phụ nữ ngộ nhận, không dám vượt ra khỏi vùng an toàn của mình.

Điều đáng nói là định kiến giới trong công việc hành chính không chỉ xảy ra với nữ giới mà cả nam giới. Anh P.H.T, Chánh Văn phòng một cơ quan chính quyền cấp huyện ở Hà Nội, cho biết, khi mới đi làm, anh từng phải nghe những lời nói kiểu "đàn ông mà làm ba cái việc vặt". "Tôi nghĩ rằng định kiến đó đã khiến nhiều nam giới mất cơ hội việc làm đối với công việc này", anh H. nhấn mạnh.

Tham gia "Hội nghị Liên minh hành chính viên thế giới 2024" vừa được tổ chức hồi tháng 3 vừa qua ở New Zeland, Thạc sĩ Trần Thị Hương cho biết, chủ đề "Sự đa dạng, hội nhập và bình đẳng" đã được thảo luận sôi nổi tại Hội nghị. Nội dung này trở thành 1 trong 5 mục tiêu hàng đầu mà Liên minh cũng như các Hiệp hội chuyên viên hành chính của gần 30 quốc gia cùng hướng tới trong giai đoạn 2024-2025.

Trong cuốn sách "The Modern-Day Assistant: Build Your Influence and Boost Your Potential" (tạm dịch: "Trợ lý thời hiện đại: Xây dựng tầm ảnh hưởng và phát huy tiềm năng của bạn"), được xuất bản năm 2023, tác giả người Anh Lucy Brazier đã chỉ ra rằng, công việc trợ lý xuất hiện từ thời La Mã. Đến khoảng những năm 1940, người ta vẫn chưa có khái niệm phân biệt rõ ràng giữa trợ lý và thư ký. Trong quan niệm của nhiều người, công việc chủ yếu của trợ lý là rót nước, pha trà, phụ trách công việc liên quan đến giấy tờ, văn thư. Nhưng từ sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008, những biến chuyển về nhân sự tại các tập đoàn lớn đã khiến công việc này có nhiều thay đổi. Nếu như thư ký là người làm những công việc được cấp trên yêu cầu thì trợ lý là người chủ động sắp xếp, triển khai, hiện thực hoá các sáng kiến từ khi nó chỉ là ý tưởng. Nói một cách hoa mỹ thì người trợ lý giống như một "bộ não thứ hai" của lãnh đạo. Tuy nhiên, vai trò của họ chưa được hiểu đúng.

Bản quyền thuộc phunuvietnam.vn