Nhật Bản sẽ có nữ Thủ tướng đầu tiên?

Thúc đẩy khả năng phục hồi kinh tế Nhật Bản

Danh sách ứng cử viên tham gia cuộc bầu cử Chủ tịch đảng Tự do Dân chủ (LDP) đã được chính thức niêm yết. Trong các ứng cử viên này, nếu ai chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu dự kiến diễn ra vào ngày 29/9 tới, sau khi "sát hạch" một lần nữa tại Quốc hội, sẽ trở thành tân Thủ tướng của Nhật Bản. Lully Miura, nhà khoa học chính trị tại Viện nghiên cứu Yamaneko, nói về cơ hội một trong hai ứng cử viên nữ trở thành Thủ tướng: "Việc phụ nữ tranh cử trở thành điều tất nhiên và mọi người sẽ dần quen với điều đó. Ngay cả khi 2 ứng cử viên nữ này giành được một nửa số phiếu bầu cũng là một bước tiến hướng tới sự đa dạng trong đảng cầm quyền".

Bà Takaichi Sanae (60 tuổi), cựu Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông, hiện là nghị sĩ trong Quốc hội Nhật Bản. Bà từng giữ nhiều chức vụ trong nội các của cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe; 2 lần làm Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông. Bà hiện là cố vấn cho Ban Các vấn đề phụ nữ của đảng LDP. Bà bày tỏ mong muốn trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản. Trả lời phỏng vấn tạp chí Bungei Shunju, bà Takaichi nói: "Tôi đã quyết định ra tranh cử chức Chủ tịch LDP bởi đây là thời điểm xã hội rất bất ổn và có nhiều thách thức. Để xây dựng một đất nước tươi đẹp, mạnh mẽ và phát triển, tôi sẽ đặt mục tiêu trở thành người đứng đầu chính phủ và thực hiện kế hoạch thúc đẩy khả năng phục hồi của nền kinh tế Nhật Bản".

Một trong những trọng tâm của bà sẽ là tăng cường hỗ trợ các bậc cha mẹ và giải quyết tỷ lệ sinh thấp trong bối cảnh Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng dân số giảm và già hóa. Bà đã cam kết triển khai chương trình kinh tế do cựu Thủ tướng Abe Shinzo khởi xướng. Trong cuốn sách của bà có tựa đề "Đến với một quốc gia tươi đẹp, hùng cường và thúc đẩy tăng trưởng: Kế hoạch của tôi nhằm củng cố nền kinh tế Nhật Bản", dự kiến sẽ lên kệ vào cuối tháng 9 này, bà Takaichi sẽ trình bày về chính sách "Abenomics mới". Nữ chính khách này cũng đề xuất tạm hoãn mục tiêu trở lại thặng dư cán cân cơ bản của Nhật Bản vào năm 2025, để ưu tiên đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát 2%.

Bà còn muốn đưa ra các chính sách để chống lại sự đe dọa về công nghệ của Trung Quốc, củng cố nền kinh tế, giải quyết các vấn đề mà các chính quyền trước đây chưa giải quyết được. Bà ủng hộ bổ sung ngân sách càng sớm càng tốt để hỗ trợ hệ thống y tế của Nhật Bản vốn đang gặp khó khăn do đại dịch. "Bảo vệ Nhật Bản là ưu tiên hàng đầu của tôi, tôi sẽ đầu tư để giảm thiểu rủi ro từ thiên tai, bệnh truyền nhiễm, bệnh tật, an ninh lương thực, khủng bố, tội phạm và các cuộc tấn công mạng", bà Takaichi cho biết trong bài phát biểu về chính sách của mình.

Bà Takaichi đặt mục tiêu gia tăng sức mạnh quốc phòng của Nhật Bản trong chiến dịch vận động tranh cử. Trong quá khứ, bà Takaichi là người ủng hộ kế hoạch sửa đổi hiến pháp để Nhật Bản xây dựng quân đội quốc gia, thay vì lực lượng phòng vệ như hiện nay. Bà lên tiếng về việc sẽ yêu cầu Mỹ đưa các tên lửa đạn đạo tầm trung đến đặt tại Nhật Bản nhằm răn đe Triều Tiên và Trung Quốc nếu bà trở thành Thủ tướng.

Thúc đẩy phụ nữ tham chính

Trong cuộc đua vào chức Thủ tướng Nhật Bản, bà Seiko Noda, Quyền Tổng thư ký đảng LDP, dành phần lớn sự nghiệp của mình cho các vấn đề liên quan đến phụ nữ, trẻ em và gia đình. Bà cũng viết blog về cuộc sống với cậu con trai khuyết tật của mình. Bà từng tham gia tranh cử chức Chủ tịch đảng năm 2015 cùng với cựu Thủ tướng Abe Shinzo nhưng không đủ số phiếu ủng hộ cần thiết. Hiện bà cam kết xây dựng một đất nước đa dạng hơn và thân thiện hơn với những người yếu thế. "Nếu tôi trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản, tôi muốn mang đến một sự thay đổi định kiến, tôi sẽ đặt mục tiêu một nửa bộ trưởng nội các của mình là phụ nữ", bà Noda tuyên bố.

Bà Noda sinh năm 1960 tại tỉnh Fukuoka và đã tốt nghiệp trường Đại học Sophia. Vì ngưỡng mộ cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và nữ chính trị gia Nhật Bản Takako Doi, bà Seiko Noda đã bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình tại hội đồng tỉnh Gifu năm 1987. Bà đã giữ chức Hạ nghị sĩ kể từ năm 1993 và từng giữ chức Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông dưới thời chính quyền của cựu Thủ tướng Abe Shinzo. Vào cuối những năm 1990, bà Noda đã trở thành bộ trưởng trẻ tuổi nhất trong thời kỳ hậu chiến của Nhật Bản khi được bổ nhiệm làm lãnh đạo Bộ Bưu chính Viễn thông khi mới 37 tuổi. Bà Noda từng phụ trách chương trình nâng cao năng lực cho phụ nữ và ủng hộ phụ nữ giữ họ riêng của mình sau khi kết hôn.

Bà mong muốn thúc đẩy thêm nhiều phụ nữ vào chính trường. Bà cho rằng, vì còn quá ít phụ nữ trong chính trường Nhật Bản nên các vấn đề như tỷ lệ sinh thấp, dân số già chưa được giải quyết tốt. Bên cạnh đó, nghiên cứu của các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng: Có quá ít phụ nữ tham gia vào quá trình lập pháp thì các vấn đề phúc lợi xã hội sẽ không được quan tâm đầy đủ. Bà đã thành lập một trường chính trị dành riêng cho phụ nữ với hy vọng tạo ra một thế hệ nữ lãnh đạo mới cho đất nước Nhật Bản.

Khóa học đầu tiên của trường có 70 học viên, từ 15 đến 69 tuổi. Giảng viên là các quan chức địa phương đã về hưu hoặc lãnh đạo các doanh nghiệp... Ngôi trường chính trị do bà Seiko Noda thành lập tọa lạc ở tỉnh Gifu, vốn là căn cứ địa của lãnh chúa phong kiến Nobunaga Oda ở thế kỷ 16. Do vậy, ngôi trường ở đây cũng góp phần thay đổi sự ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng phong kiến như: Phụ nữ nên ẩn mình phía sau góc bếp để pha trà, nấu ăn và không nên trình bày ý kiến của họ. Trong lớp học này, bà Seiko cũng không ngại đề cập đến những rào cản của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị, chẳng hạn như việc bận rộn chăm sóc gia đình, con cái nhưng không nhận được sự cảm thông, hỗ trợ từ người chồng mà trái lại có thể ảnh hưởng đến quá trình thăng tiến của họ.