Nhiều bệnh nhân tâm thần tự gây tổn thương da của mình

Báo cáo tại Hội nghị khoa học Da Liễu miền Nam 2022 diễn ra ngày 25/9, BS CKII Phạm Đăng Trọng Tường - Phó Giám đốc Bệnh viện Da liễu TPHCM - cho biết, bệnh da tự tạo là một dạng rối loạn giả bệnh, trong đó người bệnh tự gây tổn thương làn da của bản thân bằng các vật dụng sẵn có hay các loại hoá chất như axit hoặc tiêm chích vật lạ, thuốc men…

Trên những bệnh nhân này, thương tổn da có đặc điểm, hình thái, vị trí… không giống các bệnh thường gặp, do vậy, nhìn thấy lạ và thường đáp ứng điều trị kém.

"Nếu quan sát và khai thác kỹ bệnh sử, có thể thấy người bệnh có những biểu hiện lo âu, trầm cảm hoặc các biểu hiện rối loạn tâm thần khác như hoang tưởng. Người bệnh có thể không ý thức việc mình làm hoặc luôn che giấu hành vi tự gây tổn thương, nên bác sĩ cần có cách tiếp cận nhẹ nhàng, động viên và cũng như luôn chia sẻ, lắng nghe người bệnh", bác sĩ Tường chia sẻ.

Cũng theo bác sĩ Tường, trong quá trình thực hành lâm sàng, các bác sĩ da liễu đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhân có những thương tổn ngoài da không phải là bệnh lý thông thường mà do bệnh nhân tự tạo ra. Khi khai thác thêm, một số trường hợp có người nhà hay tự bản thân bệnh nhân cho biết hiện đang được các bác sĩ chuyên khoa tâm thần theo dõi và điều trị.

Vừa qua, Bệnh viện Da Liễu TPHCM tiếp nhận bệnh nhân nữ 48 tuổi được người nhà đưa đến khám khi cơ thể xuất hiện nhiều vết đỏ da ở các vị trí khác nhau như cổ, ngực, lưng, bụng, đùi…

Qua thăm khám, bác sĩ nhận định đây là một trường hợp viêm da tiếp xúc gây phỏng da dạng cố tình. Bởi nếu viêm da tiếp xúc thông thường thì chỉ bị ở một vùng, một vị trí nào đó, hoặc mặt trước hoặc mặt sau, hoặc có thể bị nhiều chỗ nhưng những chỗ bị thương tổn phải mang kiểu đặc trưng với một vị trí chính và xung quanh ít hơn do hoá chất văng ra hay chảy xuống dưới thấp.

Tuy nhiên, ở trường hợp này, bệnh nhân xuất hiện nhiều chỗ phỏng, vừa có mặt trước, mặt sau, lại rải rác trên nhiều vùng cơ thể giống kiểu cố tình gây viêm da tiếp xúc. Biểu hiện này không phù hợp với đặc trưng của phỏng da do tiếp xúc với hóa chất.

Dựa trên biểu hiện lâm sàng, bác sĩ tiếp tục khai thác thông tin thì người nhà cho biết bệnh nhân đang theo dõi tại chuyên khoa thần kinh. Bác sĩ đã chỉ định thuốc thoa ngoài da và đề nghị người nhà đưa bệnh nhân đi tái khám chuyên khoa tâm thần để được đánh giá lại. Khoảng hai tuần sau, các thương tổn trên cơ thể bệnh nhân đã khỏi và không thấy tái xuất hiện.

Trước đó, Bệnh viện Da Liễu TPHCM cũng tiếp nhận hai trường hợp bệnh nhân nam bị lở loét da do bệnh nhân cho rằng có "con gì bò trên da mình" nên lấy nhíp gắp gây viêm nhiễm. Qua thăm khám, các bác sĩ nhận định bệnh nhân mắc chứng tâm thần hoang tưởng nhiễm ký sinh trùng.

Theo BS.CKII Phạm Đăng Trọng Tường, mặc dù tỉ lệ bệnh da tự tạo không nhiều nhưng thật sự chưa được các bác sĩ quan tâm đúng mức. Ngoài các bác sĩ chuyên khoa da liễu, bệnh nhân cũng cần được các bác sĩ chuyên khoa tâm thần hỗ trợ điều trị, các chuyên gia tâm lý tư vấn thay đổi hành vi, cũng như sự quan tâm, chăm sóc của cả gia đình và xã hội.