Nhiều trường dân tộc nội trú thiếu thốn cơ sở vật chất nhưng lại chưa thể đầu tư

Tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khoá XV, các đại biểu đã lắng nghe báo cáo về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, thực tiễn triển khai thực hiện Chương trình, một số đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực dân tộc, các trường phổ thông dân tộc nội trú, một số di tích quốc gia có giá trị tiêu biểu của các dân tộc thiểu số, Trung tâm y tế huyện, bệnh viện tuyến huyện có vai trò quan trọng… có điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị thiếu thốn, cần có sự đầu tư, hỗ trợ của nhà nước.

Nhưng các đơn vị này lại có trụ sở đóng ngoài địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), dẫn đến một số khó khăn trong việc lập, thẩm định kế hoạch bố trí vốn, thanh quyết toán trong thực hiện nhiệm vụ được giao.

Vì vậy, Chính phủ đề xuất với Quốc hội điều chỉnh làm rõ hơn đối tượng cụ thể thuộc diện đầu tư của Chương trình có trụ sở không nằm trên địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào DTTS&MN theo danh sách được cấp có thẩm quyền phê duyệt, gồm: "Một số đơn vị sự nghiệp công lập là trường dự bị Đại học, Đại học, trường chuyên biệt; các trường phổ thông dân tộc nội trú; các di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia có giá trị tiêu biểu của các dân tộc thiểu số; một số Trung tâm y tế huyện, bệnh viện của huyện có xã thuộc vùng đồng bào DTTS&MN".

Về vấn đề này, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho biết, Hội đồng Dân tộc thống nhất về nguyên tắc điều chỉnh một số nội dung liên quan đến chủ trương đầu tư Chương trình DTTS&MN như đề xuất của Chính phủ. Việc đầu tư cho các nội dung trên là cần thiết, có vai trò quan trọng, tác động đến các chỉ tiêu, mục tiêu của Chương trình về phát triển nguồn nhân lực, chăm sóc sức khỏe nhân dân, bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống và đối tượng thụ hưởng trực tiếp là đồng bào sinh sống ở vùng DTTS&MN.

Ngoài ra, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm nhấn mạnh, về nội dung giáo dục, qua giám sát cho thấy nhu cầu đầu tư đối với các trường phổ thông dân tộc bán trú còn rất lớn, nhất là vùng đặc biệt khó khăn.

Về lĩnh vực văn hóa, quan điểm của HĐDT cho rằng, không chỉ đầu tư các công trình, di tích quốc gia tiêu biểu mà còn cả việc bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể (nhà cửa, lễ hội, ẩm thực...) gắn với phát triển du lịch theo đúng tinh thần Nghị quyết số 120/2020/QH14; đối với các địa phương đã hoàn thành Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, không nằm trong diện đặc biệt khó khăn, nhưng các công trình văn hóa, tâm linh gắn với đời sống của đồng bào, Chính phủ vẫn cần bố trí nguồn lực để tiếp tục đầu tư.

Vì vậy, HĐDT đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát kỹ lưỡng để quyết định các danh mục đầu tư trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú; các công trình, dự án văn hóa gắn với phát triển du lịch, bao gồm cả trong và ngoài địa bàn vùng DTTS&MN theo quy định hiện hành, ưu tiên vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn. Việc điều chỉnh này không vượt quá tổng mức vốn của Chương trình đã được Quốc hội phân bổ.