Hàng xóm gần nhà tôi quê ở miền Trung. Gần biển nên thi thoảng chị lại nhận một hộp xốp hàng hải sản vừa đánh bắt từ quê gửi ra. Những con mực cảm giác vẫn còn nhấp nháy, cá thu thì tươi nguyên, tôm, bề bề cũng vậy…
Vì nhận hàng tuần, có thể vì nhiều hoặc vì tuần nào cũng ăn nên… chán, chị bắt đầu chia sẻ với các nhà xung quanh. Tất nhiên là ai cũng hào hứng gật đầu khi chị nêu ý tưởng bởi giá thành rẻ hơn nhiều so với ngoài chợ, mà hàng thì đảm bảo mới đánh bắt tươi ngon...
Mẹ tôi hay nhờ chị khi nào có cá nục thì gọi bởi từ khi chị em tôi còn nhỏ xíu, cá nục là món ăn quen thuộc với những gia đình nghèo. Có thể nói, cá nục là một trong những thực phẩm rẻ nhất ở chợ. Mua về có thể chế biến được rất nhiều món, đơn giản thì rán giòn, chấm mắm ớt, cầu kỳ thì bỏ vào kho…
Tôi nhớ như in món cá nục kho của mẹ, ăn trong những ngày đông lạnh giá vô cùng tốn cơm. Dù chỉ là món ăn bình dân, nhưng nhờ có bí quyết riêng nên món cá nục kho của mẹ lúc nào cũng đắt hàng. Bạn bè tôi đến chơi, ở lại ăn cơm có món này và mãi đến sau này vẫn nhắc về món cá kho của mẹ tôi.
Thực ra, để nấu món này không quá khó. Nguyên liệu chính là cá nục phải chọn được những con còn tươi, mắt trong. Sau khi làm sạch thì để ráo nước trước khi xếp vào nồi. Ngoài ra, cần phải chuẩn bị gia vị gồm, đường mía (hoặc đường nâu), 1-2 quả cà chua, mắm, muối, ớt quả, dầu ăn, vài lá mắc mật (chè tươi) hoặc thêm chùm tiêu thì thơm lừng… Thi thoảng để đổi vị, cũng có thể thêm dưa chua vào nồi cá nục kho.
Nếu không sử dụng đường mía hoặc đường nâu, các bạn sẽ phải dùng đường thắng nước hàng đến khi có màu cánh gián.
Xếp cá thành lớp vào nồi, cà chua thái lát, ớt phủ lên bề mặt. Cho nước mắm, muối, dầu ăn, vào ướp cùng. Ướp trong khoảng từ 30 phút đến 1 tiếng cho cá ngấm đều gia vị thì bắc nồi lên bếp đun.
Khi nồi cá sôi, giảm nhiệt để lửa nhỏ, đun đến khi cạn nước. Khi ăn, nên gắp lớp cá phía dưới nồi ăn trước. Cá kho kiểu này khi ăn xương cũng đã rục nên gần như ăn cả con, không bỏ gì.
Có thể trẻ con bây giờ được ăn uống đầy đủ nên sẽ không cảm nhận được vị ngon của món cá này như lũ trẻ bọn tôi ngày trước. Nhưng vào những ngày lạnh, có món cá này trên mâm cơm, nếu bé ăn kèm với cơm nóng thì đảm bảo sẽ khó mà cưỡng lại được ý muốn gắp thêm miếng nữa.