Răng sữa là những chiếc răng mọc trong thời kỳ bú mẹ (dưới 30 tháng), còn được gọi là răng tạm thời vì chúng chỉ ở với bé vài năm rồi được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Tuy vậy, chúng lại có vai trò rất quan trọng đối với tiêu hóa và sự phát triển hàm mặt.
Theo đúng tiến trình mọc răng thì răng sữa đến lúc bị thay thế sẽ rụng đi theo một quy luật đặc biệt và răng vĩnh viễn sẽ trồi lên ở phía dưới chân răng. Tuy nhiên không phải lúc nào răng sữa cũng sẽ tự động rụng đi, khiến cho những chiếc răng vĩnh viễn không lên được, lúc này răng vĩnh viễn sẽ phải mọc trồi lên, lệch ra khỏi vị trí ấn định ban đầu. Do đó, cần phải nhổ răng sữa đúng lúc, tránh tình trạng răng của bé sẽ mọc lệch lạc sau này.
Các mốc thời điểm thay răng sữa:
Thứ tự thay răng sữa | Độ tuổi bé thay răng |
---|---|
Răng cửa giữa | 5 – 7 tuổi |
Răng cửa bên | 7 – 8 tuổi |
Răng sữa hàm thứ nhất | 9 – 10 tuổi |
Răng nanh sữa | 10 – 11 tuổi |
Răng hàm sữa thứ hai | 11 – 12 tuổi |
Thời gian thay răng sữa đóng vai trò rất quan trọng đối với việc định hướng vị trí mọc răng vĩnh viễn. Vậy nên phụ huynh cần phải quan tâm và nhổ răng cho bé đúng thời điểm, tránh tình trạng mọc răng lệch lạc. Những vấn đề khi nhổ răng sữa không đúng thời điểm phát sinh như sau:
- Răng vĩnh viễn mọc lệch lạc. Về lâu dài sẽ khiến cho quá trình ăn uống gặp nhiều khó khăn hơn. Tiếp đến còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe dạ dày.
- Trường hợp nhổ răng sữa quá sớm khiến cho mầm răng mọc lên không đúng vị trí, dẫn đến tình trạng khấp khểnh, sai khớp cắn khá nặng. Tình trạng này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính thẩm mỹ của hàm răng. Đồng thời các chức năng của răng cũng không được đảm bảo.
Thông thường, các răng sữa sẽ tự rụng và nhường chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên. Tuy nhiên, có trường hợp răng sữa khi đã đến tuổi thay mà vẫn không tự lung lay và tự rụng đi được trong khi răng vĩnh viễn đã bắt đầu xuất hiện thì đòi hỏi cần có sự trợ giúp từ bên ngoài.
Nếu không sớm can thiệp, sự hiện diện kéo dài của răng sữa sẽ khiến cho răng vĩnh viễn mọc sai lệch, hàm răng của bé sau này khó có thể đều và đẹp được.
Cha mẹ có thể tự thực hiện nhổ răng sữa cho trẻ tại nhà. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng cách hay thao tác không đúng, người lớn vô tình lại gây tổn thương cho con trẻ. Các biến chứng thường gặp ở những trẻ nhổ răng tại nhà là viêm nha chu do không đảm bảo vệ sinh, do chân răng không được lấy ra trọn vẹn, gây nhiễm trùng hay thậm chí là áp xe lan rộng một vùng hàm mặt; động tác thô bạo đôi khi khiến trẻ quấy khóc, vô tình nuốt phải răng nhổ ra hay khiến cho chảy máu nhiều, chảy máu khó cầm, gây ra tâm lý hoảng sợ cho các lần thay răng tiếp theo,...
Ngoài ra, ở một số trẻ có cơ địa suy giảm miễn dịch, bệnh lý tim bẩm sinh, đái tháo đường type 1,... việc tự ý nhổ răng tại nhà là tuyệt đối không được làm. Bởi nhiễm trùng nếu có xảy ra trên nhóm đối tượng này sẽ có mức độ vô cùng nặng nề hay thậm chí dẫn đến nhiễm trùng máu, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan và nguy hiểm đến tính mạng. Chính vì thế, nếu cha mẹ có con đã được chẩn đoán các bệnh lý nêu trên thì khi thay răng nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định kháng sinh dự phòng và lập kế hoạch thời điểm can thiệp thích hợp.
Tuy nhiên, nhìn chung cho đa số các trường hợp, nếu răng sữa không tự rụng thì cha mẹ nên đưa trẻ đến phòng khám nha khoa và xem xét phương pháp can thiệp phù hợp cho từng trẻ, từng vị trí răng. Đồng thời, bác sĩ sẽ có sẵn các thuốc hỗ trợ giảm đau và cầm máu cấp thời cho trẻ. Hơn thế nữa, việc đến bác sĩ nha khoa thường xuyên sẽ luyện tập cho trẻ có thói quen răng miệng lành mạnh sau này, bác sĩ có cơ hội thăm khám toàn diện, chuẩn bị cho trẻ một hàm răng khỏe mạnh về sau.
Để bé có một hàm răng khỏe đẹp, cha mẹ cần chăm sóc trẻ ngay từ những chiếc răng đầu tiên. Quá trình trẻ thay răng rất quan trọng, vì vậy cha mẹ cần lưu ý:
- Không nên nhổ răng cửa và răng nanh cho bé quá sớm. Bởi vì sẽ dẫn đến nguy cơ xương hàm trước không đều đặn và dễ bị thụt lùi ra phía sau.
- Răng số 6 là răng vĩnh viễn quan trọng nhất. Vì thế, chiếc răng này cần được chữa sớm để chức năng nhai được thực hiện dễ dàng. Đặc biệt là duy trì khớp răng vĩnh viễn được chắc khỏe hơn.
- Trường hợp răng số 6 bị sứt, mẻ, không thể phục hồi thì cần phải tiến hành nhổ sớm để khi răng số 7 mọc, các mầm răng số 7 có thể di chuyển và thế chỗ răng số 6.
- Không sử dụng chỉ để nhổ răng cho bé. Bởi dễ gây chảy máu nướu răng khiến cho các vi khuẩn gây bệnh dễ dàng xâm nhập và làm viêm nhiễm vết thương.
Thông thường, khi thấy răng sữa của bé đã lung lay nhiều, bạn có thể sử dụng tay tạo thêm lực để đẩy nhanh quá trình rụng răng. Trong quá trình thực hiện bạn nên đảm bảo được những vấn đề sau đây:
- Khi thực hiện cách nhổ răng sữa cho bé tại nhà, cha mẹ nên đánh lạc hướng sự chú ý của bé. Nên giữ cho bé có sự bình tĩnh để quá trình nhổ răng được tiến hành một cách thuận lợi. Trong trường hợp bé quá lo lắng cần nhờ một người khác cố định bé.
- Khi chưa thực sự đúng thời điểm không nên cố gắng nhổ răng cho bé, vì vấn đề này rất dễ khiến cho bé đau đớn, gây nhiễm trùng và tình trạng đau nhức sẽ kéo dài. Ngay sau khi thực hiện nên cho bé súc miệng lại bằng nước muối.
- Tiến hành xây dựng lại chế độ dinh dưỡng cho bé. Nên nấu cho bé những món mềm như cháo hoặc súp. Trong khoảng thời gian đầu không nên cho bé sử dụng quá nhiều những thực phẩm cứng, dai, nóng, lạnh,...
Để trong tương lai, con có một hàm răng trắng, đẹp, bố mẹ cần lưu ý hướng dẫn con giữ gìn vệ sinh răng miệng ngay từ khi còn nhỏ. Đến khi con thay răng sữa để chuyển sang sử dụng răng vĩnh viễn, cha mẹ còn cần phải tích cực hơn vì những chiếc răng mới được thay này sẽ là hành trang theo trẻ đến suốt cuộc đời.
- Cố gắng duy trì việc đánh răng ít nhất 2 lần/ ngày. Cách sử dụng bàn chải và kem đánh răng, súc miệng sau mỗi lần đánh răng cần được hướng dẫn rõ ràng. Để con thực hiện thói quen này, bố mẹ nên là người làm gương cho con.
- Khám răng định kì: Hãy giữ một thói quen thường xuyên đến thăm nha sĩ ít nhất hai lần một năm hoặc bất kì khi nào trẻ cảm thấy có vấn đề về răng. Bác sĩ chuyên môn sẽ giúp con không cảm thấy đau đớn và giữ gìn vệ sinh răng miệng.
- Hạn chế ăn đồ ngọt, đồ ăn không tốt cho răng: Một số món ăn dễ gây sâu răng trẻ nên tránh xa hoặc ăn với số lượng ít. Không ăn vào buổi tối và luôn đánh răng sau khi ăn các loại thực phẩm này.
- Cho con ăn những món đồ tốt cho răng: Khuyến khích trẻ uống sữa, ăn phô mai, sữa chua hay sản phẩm từ sữa nói chung do có chứa hàm lượng canxi cao, giúp răng chắc khỏe.
- Thường xuyên động viên, khuyến khích trẻ: Khen ngợi trẻ mỗi ngày nếu cha mẹ thấy trẻ tự giác súc miệng, đánh răng đúng giờ và ý thức không ăn đồ ngọt mà không cần cha mẹ nhắc nhở. Phần thưởng cho trẻ sẽ là được tự do chọn lựa kiểu dáng bàn chải đánh răng, loại kem đánh răng của riêng mình. Những điều này sẽ giúp trẻ hào hứng hơn với việc giữ gìn vệ sinh răng miệng.
(Tổng hợp)
Bản quyền thuộc phunuvietnam.vn