Nobel Hòa bình 2022 được trao cho một cá nhân và hai tổ chức

Giải Nobel Hòa bình - một trong những giải thưởng được cho là danh giá nhất thế giới - đã được công bố tại Oslo, thủ đô Na Uy bởi Ủy ban Nobel Na Uy lúc 11 giờ sáng hôm nay 7/10 (tức 16 giờ Việt Nam).

Nhà hoạt động nhân quyền người Belarus Ales Bialiatski (60 tuổi), tổ chức nhân quyền Memorial ở Nga và Trung tâm Tự do Dân sự có trụ sở tại Ukraine đã thắng giải Nobel Hòa bình năm 2022.

"Ủy ban Nobel Na Uy muốn vinh danh ba nhà vô địch xuất sắc về nhân quyền, dân chủ và chung sống hòa bình ở các nước láng giềng của nhau là Belarus, Nga và Ukraine", bà Berit Reiss-Andersen, Chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy, nói.

"Thông qua những nỗ lực nhất quán trong việc ủng hộ các giá trị nhân văn, chống chủ nghĩa quân phiệt và các nguyên tắc của luật pháp, những người đoạt giải năm nay đã làm sống lại và tôn vinh tầm nhìn của Alfred Nobel về hòa bình và tình anh em giữa các quốc gia, một tầm nhìn cần thiết nhất trên thế giới ngày nay", bà Reiss-Andersen nói với các phóng viên ở Oslo.

Năm nay, có 343 ứng cử viên cho giải Nobel Hòa bình, với 251 cá nhân và 92 tổ chức. Theo di nguyện của Nobel, giải được trao cho cá nhân, tổ chức "có đóng góp to lớn để thúc đẩy sự đoàn kết giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm quy mô lực lượng vũ trang thường trực, tổ chức và xúc tiến các hội nghị hòa bình". 

Theo thời gian, giải Nobel Hòa bình đã được trao để công nhận nhiều loại công việc liên quan đến hòa bình và các diễn giải về hòa bình khác nhau.

Kể từ năm 1901, giải Nobel Hòa bình đã được trao 103 lần, cho 140 cái tên - 110 cá nhân và 30 tổ chức. Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC) được trao giải Nobel Hòa bình ba lần (vào các năm 1917, 1944 và 1963), và Văn phòng Cao ủy Tỵ nạn Liên hợp quốc (UNHCR) hai lần được trao giải Nobel Hòa bình (năm 1954 và 1981).

Theo trang web giải Nobel, chỉ có 18 phụ nữ được trao giải Nobel Hòa bình so với 92 nam giới. Đến năm 1970, giải Nobel Hòa bình hầu như chỉ trao cho nam giới da trắng có trình độ học vấn cao đến từ châu Âu và Mỹ. Lúc đó, chỉ có ba phụ nữ thắng giải là Bertha von Suttner (năm 1905, người Áo), Jane Addams (năm 1931, người Mỹ) và Emily Greene Balch (năm 1946, người Mỹ).

Trong giai đoạn những năm 1970, có ba phụ nữ đã được trao giải Nobel Hòa bình là Betty Williams và Mairead Corrigan cùng nhận giải năm 1976, và Mẹ Teresa năm 1979. Kể từ năm 1990, 12 phụ nữ đã được trao giải Nobel Hòa bình, gồm Alva Myrdal (năm 1982), Aung San Suu Kyi (năm 1991), Rigoberta Menchú Tum (năm 1992), Jody Williams (năm 1997), Shirin Ebadi (năm 2003), Wangari Muta Maathai (năm 2004), Tawakkol Karman (năm 2011), Leymah Gbowee (năm 2011), Ellen Johnson Sirleaf (năm 2011), Malala Yousafzai (năm 2014), Nadia Murad (năm 2018) và Maria Ressa (năm 2021).

Các giải Nobel Y sinh, Vật lý, Hóa học và Văn học 2022 đã được công bố trước đó. Giải Nobel Kinh tế sẽ được công bố vào thứ Hai (10/10).

Ba người thắng giải Nobel Hòa bình sẽ cùng chia số tiền thưởng 10 triệu Krona Thụy Điển (900.000 USD). Các giải Nobel sẽ chính thức được trao cho những người đoạt giải trong một buổi lễ vào ngày 10 tháng 12, kỷ niệm ngày mất của Alfred Nobel, nhà phát minh người Thụy Điển.