Nữ hoàng ballet lúc nhỏ từng ghét múa

Suzanne Farrell tên thật là Roberta Sue Ficker, sinh ngày 16/8/1945 ở thành phố Cincinnati, bang Ohio (Mỹ). Thuở nhỏ, Suzanne không hề nghĩ đến việc trở thành nghệ sĩ múa chuyên nghiệp mà là một cô bé nghịch ngợm chỉ thích trèo cây, bóng ném và chơi trò cải trang. Dẫu Suzzane học múa ballet từ lúc lên 8 tuổi nhưng thời niên thiếu lại thích biểu diễn nhào lộn hơn. Lúc đó, cô bé mường tượng công việc tương lai của mình là một cô hề chuyên nghiệp.

Năm 12 tuổi, Suzzane quyết tâm đi theo vũ điệu của những chiếc váy tutu (trang phục của các nữ diễn viên ballet). Năm 1954, cha mẹ cô li dị. Với đồng lương y tá, mẹ của Suzzane nuôi 3 cô con gái tiếp tục luyện tập ballet và thử vai tại Nhạc viện Cincinnati.

Chân dung nghệ sĩ múa Suzanne Farrell lúc trẻ.

Năm 1959, biên đạo múa huyền thoại George Balanchine đi khắp đất nước để tìm những tài năng trẻ cho trường ballet Hoa Kỳ. Nàng Suzzane trẻ tuổi vinh dự được Balanchine tuyển chọn. Nhờ đó, Suzzane đoạt được học bổng của quỹ Ford để theo học tại ngôi trường danh giá này. Cô cùng mẹ và em gái thuê một phòng trọ nhỏ tại thành phố New York. Ở tuổi 15, Suzanne Farrell là sinh viên năm nhất tại trường ballet Hoa Kỳ ở New York. Sự nghiệp biểu diễn của cô bắt đầu bằng vai thiên thần trong vở The Nutcracker. Mùa hè 1962, Farrell bắt đầu được giao một số vai chính. Nhà biên đạo John Taras là người đầu tiên tạo ra vai diễn dành riêng cho Suzzane trong vở Arcade. Vài tuần sau, cô múa vai chính trong tác phẩm mới của Balanchine và Stravinsky, đó là Movements for Piano and Orchestra.

Giới phê bình bắt đầu chú ý đến Suzzane Farrell không chỉ vì vóc dáng mảnh mai, kỹ thuật múa điêu luyện mà còn vì phong cách uyển chuyển, tự nhiên của cô. Đến năm 1965, Balanchine thiết kế một vở ballet mới theo chủ đề của tác phẩm Don Quixote. Với phần âm nhạc viết bởi nhà soạn nhạc người Nga Nicholas Nabokov, Suzzane vào vai Dulcinea, một người phụ nữ lý tưởng của các chàng hiệp sĩ kì dị. Balanchine dàn dựng phần vũ đạo dành riêng cho tố chất đặc biệt của Suzzane. Ông thường hay nói với báo giới ‘Cô ấy là nàng thơ của tôi’.

Với Suzzane, vở Don Quixote là bước ngoặt lớn trong sự nghiệp múa ballet của cô. Tác phẩm độc đáo này đã tạo ra mối liên kết đặc biệt giữa cô nghệ sĩ trẻ và người thầy đầy năng lực sáng tạo.

Suzanne Farrell trong vở 'Don Quixote'

Ngay sau đó, Suzzane Farrell được chọn làm nghệ sĩ múa chính. Đến năm 1966, cô đảm nhận vai diễn quan trọng trong vở ballet kinh điển Hồ Thiên Nga. Giới phê bình không tiếc lời ca ngợi sự trưởng thành thực sự của Suzzane Farrell. Thời gian này, Suzzane cũng giảng dạy tại đại học Cincinnati. Trong năm 1967, cô tham gia vở Giấc mộng đêm hè - phiên bản của nhà hát Ballet New York.

Khi Suzzane kết hôn với Paul Mejia, một nghệ sĩ trẻ khác trong đoàn, mối quan hệ của cô với Balanchine trở nên căng thẳng. Đó là nguyên nhân đẩy cặp vợ chồng trẻ sang nhà hát 20th Century với nhà biên đạo nổi tiếng Maurice Bejart. Phong cách phóng túng của Bejart trái ngược hoàn toàn với cảm hứng lạnh lùng, trừu tượng của Balanchine.

Vở diễn đầu tiên của Suzzane tại 20th Century là Bach Sonate. Tiếp theo đó là các tác phẩm như Romeo and Juliet, Fleurs du Mal, Rite of Spring, Bolero và hai vở thành công nhất của họ Nijinsky, Clown of God và Le Triomphe. Nhưng sau cùng Suzzane cũng quay lại nhà hát Ballet New York qua các tác phẩm như Chaconne, Vienna Waltzes, Union Jack, Tzigane, Davidsbundlertanze và kiệt tác cuối cùng của Balanchine - Mozartiana. Hai vở sau cùng Balanchine dàn dựng riêng để Suzzane độc diễn, đó là thời điểm 10 tháng trước khi ông mất vào tháng 4/1983.

Suzanne và Balanchine -người thầy huyền thoại đã giúp cô đi đến thành công.

Đến năm 1983, khi đang trong tour lưu diễn Châu Âu của nhà hát Chicago, Suzanne Farrell bắt đầu cảm thấy đau nhói ở hông bên phải. Nghĩ rằng mình chỉ bị giãn cơ, Farrell tiếp tục biểu diễn như thường. Nhưng cơn đau ở hông ngày càng nặng hơn. Cuối cùng, cô cũng phải đến bác sĩ. Khi nhận được kết quả, Suzzane không dám tin rằng mình đã bị viêm khớp.

Hai năm sau, ở tuổi 40, Farrell đã trải qua đủ mọi liệu pháp trị liệu nhưng vẫn không có kết quả. Tuy vậy, cô vẫn tiếp tục biểu diễn suốt 4 năm. Điều kỳ lạ là Suzzane gặp nhiều khó khăn trong việc đi lại hơn là múa trên sân khấu. Nhưng tình trạng của cô ngày càng xấu hơn và cần phải được phẫu thuật.

Suzanne Farrell giải nghệ năm 1989 vì bệnh viêm khớp. Từ đó, cô đi khắp thế giới mang nghệ thuật múa truyền bá cho những nghệ sĩ trẻ.

Cuối cùng, vào năm 1989, nữ hoàng ballet đành phải cúi đầu chào khán giả lần cuối trước khi giải nghệ. Kể từ đó, cô đi khắp thế giới để truyền đạt những gì Balanchine đã dạy mình cho thế hệ nghệ sĩ mới. Đây là cách Suzzane đền đáp cho người thầy huyền thoại đã đưa cô trở thành ngôi sao lớn của nền ballet thế giới.