Bệnh nhân là chị T.T.M.N (22 tuổi, Bình Dương), được chuyển đến Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) trong tình trạng chân, tay sưng phù, xuất huyết tiêu hóa, khoang màng phổi có nhiều dịch, suy gan cấp, chức năng thận suy. Độ thanh thải creatinine thấp (phản ánh độ lọc cầu thận), kèm theo tình trạng rối loạn điện giải đe dọa tính mạng người bệnh.
Các bác sĩ khoa Lọc máu – Nội thận, Bệnh viện Bình Dân đã tích cực cấp cứu giúp cô gái trẻ qua cơn nguy kịch. Tuy nhiên, chức năng thận của chị N. đã không hồi phục do những tổn thương vĩnh viễn. Hiện bệnh nhân phải đến bệnh viện lọc máu định kỳ 1 tuần 3 lần và gia cảnh vốn neo đơn, khó khăn nay càng cạn kiệt về kinh tế.
Theo chị N., chị làm lao công dọn vệ sinh cho một tòa nhà văn phòng, do mặc cảm mình mập (60kg, cao khoảng 1,5m) nên chị đã dành dụm tiền mua thuốc giảm cân để tự tin hơn.
“Viên giảm cân tôi dùng được chia lại từ một người quen làm chung nên tôi không biết nguồn gốc và tên sản phẩm. Tôi chỉ nghe nói lại đây là loại thuốc thảo dược mà uống vào có thể làm tôi giảm cân, đẹp da”, chị N. kể.
Nữ lao công đã mua 250 viên thuốc với giá 500.000 đồng và uống liên tục trong 1 tháng. Thời gian đầu dùng thuốc, chị N. tự nhận thấy đi tiểu nhiều hơn và giảm được khoảng 6kg. Tuy nhiên, sau đó N. thường xuyên thấy mệt mỏi, không ngủ được và phải nghỉ việc vì nhiều lúc cảm thấy không còn sức lực để làm gì. Chị N. sau đó bị phù hai mắt lan ra cả mặt rồi đến tay chân nên được người nhà nhà đưa đi khám bệnh.
ThS.BS Lê Thị Đan Thùy, Trưởng khoa Lọc máu – Nội thận, Bệnh viện Bình Dân cho biết: Gần đây có nhiều trường hợp nhập viện cấp cứu trong bệnh cảnh suy thận và khai nhận có dùng viên giảm cân. Nhiều trường hợp may mắn đã được điều trị kịp thời, chức năng thận khôi phục, người bệnh đã trở lại với cuộc sống bình thường.
Tuy nhiên, có 3 trường hợp người bệnh có tổn thương thận không hồi phục, hiện phải định kỳ khám và theo dõi, lọc máu. Ngoài dùng viên giảm cân, có phụ nữ còn dùng trà giảm cân hoặc bột giảm cân không rõ thương hiệu.
Đáng lưu ý là tình trạng suy thận đều diễn tiến rất nhanh chỉ sau khoảng hơn một tháng sử dụng các sản phẩm giảm cân, người dùng đi tiểu nhiều hơn bình thường, mất khoảng 10% trọng lượng trong chỉ khoảng 1 - 2 tuần và tiếp theo rơi vào tình trạng suy đa cơ quan như suy thận cấp, suy gan cấp, cơ thể mệt mỏi, phù toàn thân…
Đối với nhiều chị em phụ nữ, thừa cân luôn là vấn đề gây nhiều mặc cảm, đặc biệt là phụ nữ sau sinh chưa lấy lại được vóc dáng và các phụ nữ trẻ. Hiện nay, có nhiều sản phẩm giảm cân được quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội là giảm cân nhanh, giữ cân ổn định và an toàn với chiết xuất thảo dược, được nhiều người mua dùng. Đặc điểm chung của các sản phẩm này là làm lợi tiểu gây mất nước, làm sụt cân nhanh để đánh đúng tâm lý muốn giảm cân thần tốc của nhiều người.
Tuy nhiên, một số loại sản phẩm này làm tăng nguy cơ tai biến, huyết áp và đặc biệt nguy hiểm là có độc tính làm phá hủy cầu thận không thể phục hồi. Y văn từng ghi nhận các trường hợp suy thận mạn do dùng sản phẩm có chứa acid aristolochic 1 (chiết xuất cây phòng kỷ), chất độc tính cao và đã được chứng minh có liên quan tới suy thận mạn do gây hủy hoại tổ chức kẽ, hoạt tử tiểu quản thận và ung thư gan.
Các bác sĩ khuyến cáo người tiêu dùng thận trọng trong lựa chọn và sử dụng sản phẩm giúp giảm cân. Việc giảm cân nên kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng phù hợp, tăng cường vận động và cần có thời gian để cơ thể giảm cân thay vì chỉ tin vào các sản phẩm giảm cân thần tốc. Người muốn giảm cân chỉ nên sử dụng các sản phẩm hỗ trợ có thành phần, xuất xứ, nguồn gốc rõ ràng, cần có sự tư vấn và theo dõi của bác sĩ.