Nữ tiến sĩ đau đáu với vấn đề sức khỏe tâm thần tại Việt Nam

Tiến sĩ Hà Thị Thanh Hương cho biết, sau đại dịch Covid-19, dù vấn đề sức khoẻ tâm thần đã được quan tâm hơn nhưng nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu được tâm thần là bệnh lý chứ không phải do người bệnh muốn như vậy. 

"Trong não của người bệnh có sự thay đổi về các phân tử, các chất hóa học khiến họ thay đổi cách suy nghĩ, cư xử và hành động khác đi so với trước khi bị bệnh. Bạn không thể đơn thuần gặp một người trầm cảm mà nói là hãy bớt trầm cảm, bớt buồn bã đi hay gặp một bệnh nhân rối loạn lo âu và bảo họ rằng hãy bớt lo âu đi. 

Tương tự với việc bạn gặp một bệnh nhân Alzhemeir và nói họ hãy cố gắng nhớ. Bởi vì họ thực sự không làm được như vậy. Sau khi hoàn thành việc nghiên cứu sinh chuyên ngành thần kinh học tại trường Đại học Stanford (Mỹ), tôi muốn về Việt Nam để thay đổi quan điểm đó, cũng như đóng góp vào quá trình thay đổi", TS. Hà Thị Thanh Hương cho biết.

Chia sẻ về con đường theo đuổi ngành Thần kinh học của mình, TS. Hà Thị Thanh Hương cho biết, những năm học THPT, chị đã nhiều lần theo chân người thân đi khám tại các bệnh viện tâm thần. Nhận thấy những hạn chế của hệ thống chăm sóc sức khoẻ tâm thần ở Việt Nam, chị mong muốn cải thiện tình trạng này.

Hiện nay, nhóm nghiên cứu Brain Health Lab (Phòng nghiên cứu sức khỏe não bộ) do TS. Hà Thị Thanh Hương thành lập tập trung giải quyết những vấn đề liên quan tới sức khỏe não bộ, nhất là các vấn đề đặc trưng ở Việt Nam. 

Điển hình như thiết kế các phương pháp can thiệp giúp hạn chế suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi, hay để giảm stress. Với đề án nghiên cứu về kỹ thuật phát hiện sớm bệnh Alzheimer (gây chứng giảm trí nhớ ở người già) qua việc sử dụng dấu ấn sinh học có trong huyết tương là protein p-tau 217, TS. Hà Thị Thanh Hương là 1 trong 3 nhà khoa học nhận Giải thưởng L'Oréal - UNESCO "Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học" (For Women in Science) năm 2022.

Nghiên cứu sức khoẻ não bộ, TS. Hà Thị Thanh Hương cho biết, đây là công việc rất khó, khó từ việc nghiên cứu đến kêu gọi tài trợ nghiên cứu. Thế nhưng trên hành trình đó, chị đã thấy sự đam mê của các bạn trẻ. Chị hy vọng, những người trẻ sẽ tiếp nối con đường của chị để thay đổi bức tranh tổng thể về sức khoẻ tâm thần ở Việt Nam. 

Điều mà TS. Hà Thị Thanh Hương thấy mừng là số lượng phụ nữ tham gia nghiên cứu khoa học và công nghệ (KH&CN) ngày một tăng, trong đó có nhiều người trẻ. "Phụ nữ làm khoa học ngày nay không còn gặp nhiều định kiến giới như trước. 

Bên cạnh đó, có nhiều quỹ nghiên cứu khuyến khích phụ nữ tham gia nghiên cứu khoa học. Khó khăn mà nhiều nhà khoa học nữ gặp phải là họ phải dành nhiều thời gian cho công việc gia đình hơn so với nam giới. 

Ngoài ra, thu nhập không cao trong những năm đầu bước chân vào con đường nghiên cứu khoa học cũng là một thử thách không nhỏ. Dù vậy, đã có nhiều phụ nữ trẻ dấn thân vào con đường nghiên cứu khoa học để được sống với niềm đam mê của mình. 

Trong gia đình, nhiều bố mẹ cũng khuyến khích con gái theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học. Đây là điều rất đáng mừng", TS. Hà Thị Thanh Hương nhận định.